Ορεινός αγροτικός οικισμός της Περιφερειακής Ενότητας Γρεβενών, χτισμένος σε μέσο υψόμετρο 1.300, η Αβδέλλα είναι ένα Βλαχοχώρι με αξιόλογο ιστορικό παρελθόν, σε απόσταση 44 χλμ Δ από την πόλη των Γρεβενών.

Οι γύρω πλαγιές της Βόρειας Πίνδου είναι κατάφυτες από οξιές, πεύκα και έλατα.

Η Αβδέλλα αποτελεί τμήμα του Εθνικού Πάρκου Βόρειας Πίνδου ως ένα από τα πέντε ορεινά Βλαχοχώρια της Περιφερειακής Ενότητας Γρεβενών (Σαμαρίνα, Σμίξη, Περιβόλι και Κρανιά τα άλλα τέσσερα).

Είναι χτισμένη στις κατάφυτες βόρειες πλαγιές της Α. Πίνδου, γειτνιάζει με την Π.Ε Ιωαννίνων. Εντυπωσιάζουν τα λιθόκτιστα παραδοσιακά σπίτια με σκεπές από λαμαρίνα για να αντέχουν στις έντονες χιονοπτώσεις.  Περιβάλλεται από τα όρη Σμόλικας, Όρλιακας, Αώος (Αυγό). Κατοικείται το καλοκαίρι από παραθεριστές και ποιμένες 3000 άτομα περίπου. Στον οικισμό λειτουργούν καταστήματα, ψησταριές, καφετέριες, ξενώνας. Κόσμημα η πανέμορφη πλακόστρωτη πλατεία με τον υπεραιωνόβιο πλάτανο η οποία περιβάλλεται από καταστήματα εστίασης με βλάχικες επιγραφές. Αποτελεί πύλη του «Εθνικού  Πάρκου Βόρειας Πίνδου».

Πατρίδα του καπετάν Νάσιου Τότσκα (1700-1760), έμεινε σε μας το τραγούδι που κάνει πόλεμο με το Σουλεϊμάν Αγά. “Έχει 320 οικογένειες, 2 εκκλησίες, παντοπωλεία, σε ¼ απόσταση κείται η πτωχή Μονή Αγίας Τριάδας” (Σχινάς, 1866).

Πατρίδα των Αδελφών Μανάκια  (Ιωάννη και Μιλτιάδη), οι πρώτοι κινηματογραφιστές σε όλα τα Βαλκάνια (από το 1905). Άρχισαν την καριέρα τους στα Ιωάννινα το 1898, και από το 1905 συνέχισαν στο Μοναστήρι. Για πάνω από 66 χρόνια κατέγραψαν με το φωτογραφικό και κινηματογραφικό τους φακό την καθημερινή ζωή και το κοινωνικο-πολιτικό γίγνεσθαι μιας ολόκληρης εποχής, αφήνοντας 70 ταινίες – ντοκουμέντα μεγάλης ιστορικής αξίας (Μακεδονικός Αγώνας, Βαλκανικοί πόλεμοι, Α΄ Παγκ. Πόλεμος).

Πατρίδα του βλαχόφωνου Μακεδονομάχου Βέρρου Ζήση (1880-1985), ο οποίος αφιέρωσε την ζωή του στο πόλεμο κατά της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας και ναζιστικής Γερμανίας. Τιμήθηκε για τη δράση του από την Ελληνική πολιτεία με Μετάλλινο Έμβλημα του Μακεδονικού Αγώνα και από την Πανελλήνια Συνομοσπονδία Οπλαρχηγών, με τιμητικό Δίπλωμα.

Πατρίδα του ξυλογλύπτη Δημήτρη Αγοράστη (1903-1988), τα γλυπτά του οποίος διακοσμούν το πολιτιστικό κέντρο του Δήμου Γρεβενών. Ο Δήμος Γρεβενών έχει ονομάσει οδό, ως ΟΔΟ ΔΗΜΗΤΡΗ ΑΓΟΡΑΣΤΗ, ενώ στο τυπογραφείο βρίσκεται μια ποιοτική ανατύπωση του οδηγού των ξυλογλύπτων.

Κοινότητα: Συστάθηκε ως κοινότητα Αβδέλας στις 31-12-1918  και διορθώθηκε  το όνομα Αβδέλλα στις 16-5-28. Στις 7-6-2010 καταργείται ως κοινότητα και εντάσσεται στο Δήμο Γρεβενών.

Ιερά: α) Κοίμηση της Θεοτόκου, ενοριακός ναός κάηκε το 1905 και ξαναχτίσθηκε το 1955. β)Άγιος Αθανάσιος χτίστηκε το 1511 και ανακαινίσθηκε το 1812. γ)Μεταμόρφωση του Σωτήρος σε υψόμετρο 1700 μ, που χρονολογείται πριν το 1900. δ)Αγία Τριάδα σε δασώδη περιοχή. Αφιερωτές στη Μονή Αγίου Νικάνορος για την Α΄ Γραφή 31 και για τη Β΄ 4.

Ιστορία: Κατά τη Μεγάλη Επανάσταση του Γένους το 1821 σημαντικότερος αγωνιστής ήταν ο Μάρτος Ράμμος, πρωτοπαλίκαρο του Οδυσσέα Ανδρούτσου. (Βικιπαίδεια: Η συμμετοχή των Βλάχων-Αρμάνων στους Εθνικούς Αγώνες, ομιλία του ομότιμου καθηγητή του ΑΠΘ κ.Α.Μπουσμπούκη στο Πνευματικό κέντρο Ξηρολιβάδου Ημαθίας στις 3-8-2009). Σπουδαίοι Μακεδονομάχοι: Αδελφοί Ταμπόση, Νικόλαος Χατζηγιάννης, Νικόλαος Τακόλας, Γ. Έξαρχος, Ιωάννης Μπίρκας, Γ.Πιάχας, Ιωάννης Πορτέσης, Στ. Σιουτζούκης, Γεώργιος Τατούφας, Μπρέσιος και Μπέζας (Παπαδημητρίου. Σελίδες Ιστορίας Γρεβενών σ.306).

Πηγή