Γράφει η Σωτηρία Λαρίγκα.
17 Μαΐου του 1944.
Επιδρομη του ΕΑΣΑΔ, στον Αμπελωνα.
Ενα όργιο αίματος.
ΕΑΣΑΔ.Εθνικος αγροτικός σύνδεσμος, αντικουμουνιστικης δράσης.Παραστρατιωτικη ομάδα,ανηκε στα τάγματα ασφαλείας και έδρασε στη Θεσσαλία. Ιδρύθηκε κατά προτροπή της κατοχικης κυβέρνησης Ράλλη και εξαπλώθηκε σε όλη τη Θεσσαλία.
Ονομαστηκε αγροτικός σύνδεσμος για να προσελκύσει τους αγρότες.
Εξοπλισθηκαν από τους Γερμανούς και συνεργάζονταν στενά με τα SS και τη Γκεστάπο.
Πάντα συνοδευονταν από αυτούς στις επιδρομές τους σε όλη τη Θεσσαλία.
Διοικουνταν από τους κατά τόπους ηγέτες που συνεργαζονταν με τους Γερμανούς.
Πάντα με γερμανικά αυτοκίνητα έκαναν επιδρομές σε χωριά και πόλεις, σκότωναν, λεηλατούσαν, βίαζαν, τρομοκρατουσαν.
Στόχος τους η τρομοκρατηση μελών των αντιστασιακων οργανώσεων, κυρίως του ΕΑΜ, αλλά και των υποστηρικτών τους.
Η Τετάρτη 17 Μαΐου, του 1944, ήταν η “Μεγαλη Παρασκευή ” για τον Αμπελώνα.
Γερμανικά αυτοκίνητα με Εασαδιτες, Γερμανούς και Αμπελωνιτες συνεργάτες τους,
εμφανίστηκαν στον Αμπελωνα.
Αρχισαν με ουρλιαχτά, σαν λυσσασμενοι λύκοι, να μαζεύουν τον κόσμο, που εκείνη την ώρα πήγαινε στις δουλειές του, στην κεντρική πλατεία του χωριού.
Μάζεψαν περίπου 2000 άνδρες και γυναίκες.
Επακολουθησε κόλαση.
Ξεδιαλεξαν 80 άνδρες.
Τους έκλεισαν στο υπόγειο του καφενείου του Γιοβανοπουλου,που ήταν στην πλατεία.
Από εκεί τους έβγαζαν, τους κάθιζαν σε ένα πεζουλι της πλατείας και τους πυροβολούσαν με λύσσα στο κεφάλι,τιναζοντας
τα μυαλά τους στον αέρα.
Κοκκινησε ο τόπος…
Εκείνη την ώρα , σκοτείνιασε ο ουρανός , άρχισαν αστραπές και βροντές, και παρόλο που πιο πριν ήταν ηλιόλουστη η ημέρα, άρχισε να πεφτει μια καταρρακτωδης βροχή.
Κατακόκκινα ρυάκια από το αίμα των σκοτωμενων πλημμύρισαν την πλατεία και τους γύρω δρόμους.
Κάποιος από αυτούς φωναξε: πάμε να φύγουμε, ο θεός, ο θεός δεν το θέλει.
Το χωριο νεκρο.Σιγα ,σιγά οι κλεισμένοι έντρομοι κατοικοι στα σπίτια τους άρχισαν να ξεμυτιζουν.
Οι 17 σκοτωμένοι κειτονταν στην πλατεία, πνιγμένοι στο αίμα και με τα μυαλά τους να γεμίζουν το χώρο γύρω.
Ανάμεσα στους νεκρούς και ο θείος μου ο Γιώργος, ο μεγάλος αδελφός του πατέρα μου.
Γέμισε η πλατεία κόσμο.
Επιτάφιος θρήνος…
ανάμεσα τους και ένα σκυλί. ήταν η Ζιπ το κυνηγόσκυλο του θείου μου.
Δεν έφυγε από δίπλα του και δεν άφηνε κανένα να πλησιάσει. Την άλλη μέρα που έγινε η κηδεία όλων των εκτελεσμένων βάδιζε δίπλα στο φέρετρο.
Για μέρες πολλές κάθονταν πάνω στον τάφο και θρηνουσε.
Δεν άντεχαν όσοι είχαν τα σπίτια τους εκεί κοντά, το είπαν στον παπά του χωριού και με κόπο το απομάκρυναν.
Το πήρε ο μπάρμπα Κωστας, γείτονας ,που κυνηγούσε μαζί με το θείο μου και το σπίτι του ήταν απέναντι από το δικό μας. Η Ζιπ εμενε στο δικό μας μισοκαμμενο σπίτι και δεν ξαναπήγε στο κυνήγι ποτέ, όσο κι αν προσπάθησε ο μπάρμπα Κώστας. Αυτός το φρόντιζε και ελεγε ότι τα μάτια του ήταν πάντα θλιμμένα και πολλές φορές δακρυζε.
Αυτό μου το επιβεβαίωσε και η μητέρα μου,που προλαβε και το έζησε.
Ηταν τόση η κατακραυγή από αυτό το φονικό που αναγκάστηκαν οι Γερμανοί να στήσουν μια δική και να καταδικάσουν σε θάνατο τους Εσαδιτες αυτής της αιματοχυσίας.
Ο κύριος υπαίτιος βέβαια τη γλύτωσε και μάλιστα υπηρέτησε στον εθνικό στρατό , με δόξα και τιμή.
Κανεις δε ξέχασε ποτέ αυτή την αποφραδα ημέρα.
Τα παιδια που είχαν το καφενείο, όπως μου είπαν, εξαφανίστηκαν τρομοκρατημενα και δεν ξαναπατησαν το πόδι τους εκεί.
Το καφενείο υπάρχει ακόμα. Και το υπόγειο από όπου έπαιρναν τους συλληφθέντες και τους εκτελούσαν.
Εγιναν και άλλες δύο επιδρομές.
μια στις 27 Μαΐου, όπου εκτελέστηκαν άλλοι 4, και στις 31 ,άλλος ένας.
Ο Αμπελωνας, με πολύ αριστερό κόσμο τότε, ήταν στόχος, και έδωσε μεγάλο φόρο αίματος.
Αφιερώνω αυτή την ανάρτηση, στο θείο μου Γιώργο Λαριγκα, τον οποιο δε γνωρισα, οπως δε γνώρισα και τον αλλο μου θειο , το Σωτήρη καθως και τον πατερα μου. Αλλά και σε όλους τους εκτελεσθεντες εκεινη την ημερα,με αυτόν τον απάνθρωπο και βάρβαρο τρόπο,
Οι φωτογραφίες απεικονίζουν το καφενείο του Γιοβανοπουλου εκείνη την εποχή. στην πρώτη φωτογραφία διακρίνεται το υπόγειο.
Είναι αρκετά σπάνιες, και ανήκουν στο αρχείο του Τάκη του Τσαλτα.
Ο Τάκης ο Τσαλτας, από τους ξεχωριστούς ανθρώπους του Αμπελωνα, καλλιτέχνης, ζωγράφος και αγιογράφος.
Διατηρεί ένα σπάνιο φωτογραφικό αρχείο. Τον ευχαριστω.
Οι πληροφορίες μου για αυτή τη σφαγή προέρχονται κυρίως από το βιβλίο του Σταυρου Παπαγιαννη ,συντοπιτη,” Εθνικος αγροτικός σύνδεσμος.Τα τάγματα ασφαλείας στη Θεσσαλία “,
καθώς και από το Δημήτρη Μπαρμπα”Ιστορια κοινωνικών αγώνων. Η ματωμένη επέτειος του Καζακλαρ (Αμπελωνα ).
Επίσης και από προσωπική μου έρευνα, καθόσον παρουσίασα αυτό το γεγονός σε ιστορικό συνέδριο του Αμπελωνα ,που είχε διοργανώσει ο Δήμος .
( δεν αναφέρω ονόματα, κυρίως των Αμπελωνιτων Εσαδιτων, για ευνόητους λογους. ειπώθηκαν όλα στην εισήγηση μου στο συνεδριο)
