Σήμερα είναι ημέρα μνήμης ,αφιερωμένη σε ένα σημαντικό γεγονός, Την εξέγερση του Πολυτεχνείου 17 Νοεμβρίου 1973.
Ήταν μια κορυφαία στιγμή για την αναχαίτηση της Δικτατορίας. Πολλοί εκ των πρωταγωνιστών εκείνης της ημέρας αργότερα μας εκπροσωπήσαν στο ελληνικό κοινοβούλιο. Το Πολυτεχνείο ήταν η στιγμή που η σταγόνα ξεχείλισε το ποτήρι δεν ήταν μόνο το Πολυτεχνείο .
Μια επιγραμματική αναδρομή στην επταετία έως και την έλευση του Καραμανλή στην Ελλάδα το 1974 θα δείτε ότι υπάρχουν πολλές στιγμές που παραγκωνίζονται μπροστά στην εξέγερση του Πολυτεχνείου.
Μετά από χρόνια όλα θα πρέπει να μπουν στην σωστή διάσταση και να μάθουμε να τιμούμε τις κορυφαίες στιγμές στην μεταπολεμική Ελλάδα όχι απομονωμένες αλλά συλογικά.
Όλα ξεκίνησαν τον Απρίλιος 1967:
Η Στρατιωτική δικτατορία στην Ελλάδα είναι γεγονός, με πρωθυπουργό τον εισαγγελέα του Αρείου Πάγου Κωνσταντίνο Κόλλια.
Επιβολή στρατιωτικού νόμου, κατάργηση πολιτικών κομμάτων, προληπτική λογοκρισία Συλλήψεις της πολιτικής ηγεσίας και χιλιάδων πολιτών. Δολοφονίες Μαρίας Καλαβρού, Βασίλη Πεσλή, Παναγιώτη Ελή. Δημιουργία ΠατριωτικούΜετώπου (ΠΑΜ) και Δημοκρατικής Άμυνας (Δ.Α.).
Χιλιάδες αντικαθεστωτικοί εκτοπίζονται στη Γυάρο.
Ο Α. Παπανδρέου κρίνεται προφυλακιστέος για την υπόθεση ΑΣΠΙΔΑ. Νέος Αρχιεπίσκοπος Αθηνών ο Ιερώνυμος Κοτσώνης. Δημιουργία αντιστασιακών οργανώσεων: Δημοκρατικές Επιτροπές Αντιστάσεως (ΔΕΑ), Δημοκρατικοί Σύνδεσμοι, Εθνικό Κίνημα Δημοκρατικής Αντιστάσεως (ΕΚΔΑ).Δολοφονείται ο Νικηφόρος Μανδηλαράς. Εξάρθρωση της αντιδικτατορικής οργάνωσης ΠΑΜ Χανίων. Σύλληψη του Γ. Ράλλη. Συντακτική πράξη Θ’ «περί ελέγχου της νομιμοφροσύνης των υπαλλήλων».
Τίθενται σε διαθεσιμότητα δεκάδες καθηγητές και υφηγητές των ΑΕΙ.
Συλλήψεις μελών και στελεχών του ΕΚΔΑ. Ο Ευ. Αβέρωφ καταδικάζεται σε πενταετή φυλάκιση για παράνομη συγκέντρωση αλλά του απονέμεται χάρη. Σύλληψη Μίκη Θεοδωράκη. Δίκη και καταδίκη συλληφθέντων μελών του ΕΚΔΑ.
Παρουσιάζονται οι πρώτες αντιστασιακές ομάδες αξιωματικών στον Στρατό, όπως η Ένωση Εθνικής Σωτηρίας, οι Υπερασπιστές της Ελευθερίας και αργότερα οι Ελεύθεροι Έλληνες. Δολοφονία Γιάννη Χαλκίδη από την αστυνομία.
Το Συμβούλιο της Ευρώπης καταδικάζει τη χούντα.
Μαγνητοφωνημένες δηλώσεις του Π. Κανελλόπουλου εναντίον του καθεστώτος. Δίκες και καταδίκες αντιφρονούντων, βασανιστήρια . Εξάρθρωση των αντιστασιακών οργανώσεων ΔΕΚΑ και Δημοκρατική Άμυνα Κρήτης (ΔΑΚ). Δίκες μελών του ΠΑΜ Αθήνα και Θεσσαλονίκη. Επικήρυξη φοιτητών Γ. Νίκα, Δ. Δαρειώτη και Σ. Αναστασιάδη ως ληστών-δυναμιτιστών.
Αποτυχημένο αντιπραξικόπημα Κωνσταντίνου και διαφυγή στη Ρώμη.
Αντιβασιλέας ο Γ. Ζωϊτάκης πρωθυπουργός ο Γ. Παπαδόπουλος και αρχηγός του ΓΕΣ ο Οδ. Αγγελής. Μερική αμνηστία για το βασιλικό αντικίνημα και την υπόθεση ΑΣΠΙΔΑ. Απελευθερώνεται ο Α. Παπανδρέου. Ιδρυτική
διακήρυξη της Πανελλήνιας Αντιδικτατορικής Οργάνωσης Ρήγας Φεραίος (Ρ.Φ.).
Ιανουάριος 1968
Εκκαθαρίσεις στα Πανεπιστήμια. Πρόταση για αποβολή της Ελλάδας από το Συμβούλιο της Ευρώπης λόγω παραβιάσεων των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Εξαρθρώνεται κίνημα υπαξιωματικών
στο Πολεμικό Ναυτικό με τη σύλληψη κλιμακίου τηςΔ.Α. Ανακρίσεις με βασανιστήρια στο αντιτορπιλικό «Έλλη». Διάσπαση του ΚΚΕ στη 12η Ολομέλεια της Κεντρικής Επιτροπής του κόμματος. Ίδρυση Πανελλήνιου Απελευθερωτικού Κινήματος (ΠΑΚ).Μάιος 1968 Δολοφονία Γ. Τσαρουχά κατά τη διάρκεια ανάκρισης.
Κατάληψη του ελληνικού περιπτέρου της Πανεπιστημιούπολης στο Παρίσι. Εκκαθαρίσεις στο δικαστικό σώμα. Συμφωνία συνεργασίας ΠΑΚ-ΠΑΜ. Απόπειρα δολοφονίας του Γ. Παπαδόπουλου. Σύλληψη του Αλ.Παναγούλη. Ίδρυση Κομμουνιστικής Νεολαίας Ελλάδας(ΚΝΕ).
«Δημοψήφισμα» για την έγκριση του Συντάγματος της χούντας: 93,9% «ναι» και 5,68% «όχι».
Εκπαραθύρωση Αλ. Ιωσηφίδη στη στην Ασφάλεια Θεσσαλονίκης. Κλείσιμο στρατοπέδου Γυάρου. Αντιδικτατορικές εκδηλώσεις και επεισόδια με την αστυνομία στην κηδεία Γεωργίου Παπανδρέου. Καταδίκη σε θάνατο του Αλ. Παναγούλη.
Καταδίκες στελεχών Δ.Α. Θεσσαλονίκης και Ρ.Φ. και μελών της οργάνωσης 29 του Μάη στη Θεσσαλονίκη. Σύλληψη του Γρηγόρη Φαράκου και άλλων παράνομων στελεχών του Κ.Κ.Ε.
Μάρτιος 1969
Εκρήξεις βομβών της Δ.Α. στην Αθήνα. Δήλωση Γ.Σεφέρη κατά της δικτατορίας. Αυτοκτονία υφηγητή της Γεωπονικής Θ. Φραγκόπουλου. Δίκες μελών του ΠΑΜ και του Ρ.Φ. στη Θεσσαλονίκη και στη Λάρισα. Εκρήξεις βομβών στην πλατεία Συντάγματος. Δραπέτευση Αλ. Παναγούλη και επανασύλληψή του. Δίκη μελών ΠΑΜ στη Θεσσαλονίκη. Εξαναγκασμός σε παραίτηση του προέδρου του Συμβουλίου Επικρατείας Μ. Στασινόπουλου.
Συλλήψεις ηγετικών στελεχών των Ελεύθερων Ελλήνων. Τραυματισμός και σύλληψη Σάκη Καράγιωργα. Εξάρθρωση Δ.Α. Εκρήξεις βομβών στη Διεθνή Έκθεση Θεσσαλονίκης. Προκηρύξεις του Ρ.Φ. και της ΚΝΕ για μποΐκοτάζ των πανευρωπαϊκών αγώνων στίβου,στο Καραϊσκάκη. Δηλώσεις του Κ. Καραμανλή από το Παρίσι κατά της δικτατορίας. Απόδραση στοεξωτερικό του Γ. Μυλωνά από την Αμοργό.
Κατάργηση προληπτικής λογοκρισίας. Καταδίκες Γ. Ανωμερίτη, Δημ. Δώδου, Δ. Παπαϊωάννου, Α. Μυλωνά κ.ά.Αποχώρηση Ελλάδας από το Συμβούλιο της Ευρώπης. Συλλήψεις φοιτητών στελεχών του Ρ.Φ. και της ΔΝΛ.
Ιανουάριος 1970
Τίθεται σε ισχύ ο νόμος «περί Τύπου».Συγκροτείται το Επαναστατικό Κομμουνιστικό Κίνημα Ελλάδας (Ε.Κ.Κ.Ε.). Επ’ αόριστον διακοπή, από την ΕΟΚ, των ενταξιακών διαπραγματεύσεων με την Ελλάδα.Καταδίκη μελών της οργάνωσης «Λαϊκή Πάλη» στη Θεσσαλονίκη. Απόπειρα δολοφονίας του Μακαρίου.
Ο κατ’εξοχήν ύποπτος π. υπουργός Εσωτερικών Πολ.Γεωρκάτζης βρίσκεται δολοφονημένος λίγες ημέρες αργότερα. Δίκη της εφημερίδας Έθνος για δημοσίευση δηλώσεων του Ιω. Ζίγδη. Αναστολή έκδοσης της εφημερίδας.
Καταδίκη της χούντας από το Συμβούλιο της Ευρώπης. Καταδίκες 35 μελών της Δ.Α. Συλλήψεις στελεχών του ΚΚΕ, Ν. Καλούδη, Ζ.Ζορζοβίλη και Γ. Γιάνναρη. Απαγόρευση της εξόδου από την χώρα της Αμ. Φλέμιινγκ.
Βιομηχανία δικών στα έκτακτα στρατοδικεία. Καταδικάζονται στελέχη του ΚΚΕ, της ΔΝΛ, του ΚΚΕ εσωτερικού, του ΑΑΜΥ, των ΔΕΑ και του ΠΑΜ.
Ίδρυση της Ευρωπαϊκής Κίνησης Νέων (ΕΚΙΝ). Απόλυση 500 πολιτικών εξορίστων.
Θάνατος Γ. Τσικουρή και Μ.-Ελ. Αντζελόνι στη διάρκεια απόπειρας τοποθέτησης παγιδευμένου με εκρηκτικά αυτοκινήτου μπροστά από το κτίριο της αμερικανικής πρεσβείας στην Αθήνα.
Αυτοπυρπολείται, διαμαρτυρόμενος κατά της χούντας, ο φοιτητής Κ. Γιωργάκης στη Γένοβα. Αυτοσχέδια βόμβα εκρήγνυται κοντά στο γραφείο του Παπαδόπουλου κατά τη συνάντησή του με τον
Αμερικανό υπουργό Άμυνας. Συλλαμβάνονται οι Ι.Κορωναίος, Γρ. Κασιμάτης, Α. Φραγκιάς. Έκρηξη βόμβας του Κινήματος της 20ής Οκτώβρη στο άγαλμα του Τρούμαν στην Αθήνα.Κύμα συλλήψεων μελών του ΠΑΚ εσωτερικού.
Ιανουάριος 1971
Ίδρυση Εθνικού Αντιστασιακού Συμβουλίου (ΕΑΣ) από το ΠΑΜ, τη Δ.Α., τους Ελεύθερους
Έλληνες και τους Υπερασπιστές της Ελευθερίας.
Ιδρύεται η Εταιρία Μελέτης Ελληνικών Προβλημάτων (ΕΜΕΠ). Η οργάνωση Αντίσταση Απελευθέρωση- Ανεξαρτησία (ΑΑΑ) αναλαμβάνει την ευθύνη της έκρηξης βομβών στην Αθήνα, οι οποίες θα συνεχιστούν και τους επόμενους μήνες. Καταδίκη μελών της οργάνωσης Εθνικός Αντιδικτατορικός Στρατός (ΕΑΣ). Ανακάλυψη παράνομου τυπογραφείου και συλλήψεις μελών του Ρ.Φ.
Έκρηξη βόμβας, της οργάνωσης Μακρυγιάννης,στη ΓΣΕΕ και στην Αμερικάνικη ΥπηρεσίαΕφοδιασμού.
Έκρηξη βόμβας στο άγαλμα Τρούμαν. Σκοτώνεται ο αστυφύλακας Αθ. Κωνστάντακας, όταν πλησιάζει τη βόμβα. Καταδίκες μελών της Οργάνωσης ΜαρξιστώνΛενινιστών στη Θεσσαλονίκη.
Δίκη μελών του Ρ.Φ. και του ΚΚΕ εσωτερικού.Aντιδικτατορικές εκδηλώσεις από χιλιάδες κόσμου στην κηδεία Γ. Σεφέρη.
Ιανουάριος 1972
Άρση στρατιωτικού νόμου στη χώρα εκτός Αθήνας, Πειραιά, Θεσσαλονίκης. Ν. Μακαρέζος και Στ. Παττακός ορίζονται ως «αντιπροέδροι» της «Εθνικής Κυβερνήσεως». Δίκη και καταδίκη μελών
του ΠΑΚ.
Δίκες και καταδίκες μελών του ΚΚΕ, του ΠΑΜ και άλλων στελεχών της αντίστασης. Δίκη κλιμακίου ΠΑΚ στην Αθήνα. Εκλογή νέου Δ. Σ. στο Σύλλογο Κρητών Φοιτητών. Πολυήμερη αποχή σπουδαστών της Ανωτέρας Σχολής Υπομηχανικών Αθηνών. Αντικατάσταση Γ. Ζωϊτάκη ως αντιβασιλέα από τον Γεώργιο Παπαδόπουλο.
Απελευθέρωση και διαφυγή στο εξωτερικό του Γ. Μαγκάκη. Ανατίναξη προτομής Ι. Μεταξά στη Νίκαια. Κινητοποιήσεις φοιτητών (συγκεντρώσεις, αποχές, πορείες) στην Αθήνα για ελεύθερες εκλογές στους φοιτητικούς συλλόγους και αντικατάσταση τωνδιορισμένων συμβουλίων.
Σύλληψη μελών οργάνωσης ΑΑΑ για τοποθέτηση βομβών. Καταδίκη ισόβιας κάθειρξης για τη δράση του στον εμφύλιο στον Μ. Παρτσαλίδη. Διαδήλωση μετά από συναυλία του Γιάννη Μαρκόπουλου στο Σπόρτινγκ. Δραπέτευση του Σ. Βαλυράκη από τις φυλακές της Κέρκυρας και καταφυγή στη Αλβανία.
Διάλυση ΕΜΕΠ και ΕΚΙΝ. Συλλήψεις και εκτοπίσεις μελών τους. Καταδίκη σε 6 μήνες του εκδότη της Athens News Ιωάννη Χορν. Απεργία σπουδαστών της Σιβιτανιδείου.
Καταδίκη μελών της ομάδας Τουπαμάρος. Σύλληψη Ν. Μουντή ως υπόπτου της δολοφονίας της δημοσιογράφου του BBC Ανν Τσάπμαν. Εκρηξη βόμβας στο υπόγειο της αμερικάνικης πρεσβείας από τον Λαϊκό Επαναστατικό Αγώνα (ΛΕΑ).
Εκρήξεις βομβών και επίθεση με χειροβομβίδες σε στόχους στην Αθήνα από την Ομάδα Άρης του Ρ.Φ. Βόμβες της Δ.Α. Μεταγωγή όλων των πολιτικών κρατουμένων στις φυλακές Κορυδαλλού.Δίκη και καταδίκη μελών 20ής Οκτώβρη. Οι διορισμένες διοικήσεις της ΕΦΕΕ και Φ.Ε.Α.Π.Θ. αναγγέλλουν ότι θα διεξαχθούν αρχαιρεσίες
στους φοιτητικούς συλλόγους. Νόθες φοιτητικέςεκλογές στη Θεσσαλονίκη. Αποχή και διαδήλωση εκατοντάδων φοιτητών στο κέντρο της πόλης.
Επέμβαση της Αστυνομίας στη Νομική Αθηνών για να καταστείλει τις αντιδράσεις για τις φοιτητικές εκλογές. Γενικές συνελεύσεις σε φοιτητικούςσυλλόγους στην Αθήνα και στη Θεσσαλονίκη.
Εκλογές αντιπροσώπων σε αντιπαράθεση με τα διορισμένα Διοικητικά Συμβούλια. Παραίτηση Αρχιεπίσκοπου Αθηνών Ιερώνυμου.Πολυήμερες αποβολές σπουδαστών ΣχολήςΥπομηχανικών. Άρση του στρατιωτικού νόμου στη Θεσσαλονίκη, άρση εκτοπίσεων 9 ατόμων και παροχή δικαιώματος αναθεώρησης σε όσους έχουν καταδικαστεί από τα στρατοδικεία. Ο Χ. Φλωράκης νέος Γενικός Γραμματέας του ΚΚΕ.
Δίκη και καταδίκες μελών της Ελληνικής Αντίστασης. Δίκη ηγετικών στελεχών ΚΚΕεσωτερικού. Η Σύγκλητος του ΕΜΠ αναστέλλει επ’ αόριστον τη λειτουργία του ιδρύματος.Αντιδράσεις των φοιτητών και συλλήψεις. Το Ίδρυμα ξανανοίγει. Παραπομπή στο πειθαρχικό της ΑΣΟΕΕ12 σπουδαστών. Τους επιβάλλεται η ποινή της επίπληξης.
Φεβρουάριος 1973
Νομοθετικό διάταγμα ανάκλησης αναβολών φοιτητών που απέχουν από τα μαθήματά τους. Διαμαρτυρίες φοιτητών στο Πολυτεχνείο, συγκρούσεις με την Αστυνομία, συλλήψεις, παραίτηση της Συγκλήτου. Διαδοχικές καταλήψψεις της Νομικής Αθηνών. Συγκρούσεις και συλλήψεις από την Αστυνομία. Φοιτητικές διαδηλώσεις σε Αθήνα, Πάτρα και Θεσσαλονίκη. Επεισόδια και συλλήψεις.
Nέα κατάληψη Νομικής Αθηνών.
Εισβολή της αστυνομίας στο κτίριο, επεισόδια, τραυματίες, πάνω από 100 συλλήψεις. Νέες φοιτητικές κινητοποιήσεις. Κλείνει το Πανεπιστήμιο Αθηνών και παραιτείται η Σύγκλητος του. Εκρήξεις βομβών σε αυτοκίνητα ξένωναποστολών. Κατάσχεση Βραδυνής και Θεσσαλονίκης για δηλώσεις Καραμανλή κατά της χούντας.
Εκρήξεις βομβών της ΕΑΝ. Εξάρθρωση της οργάνωσης. Ματαίωση Κινήματος Ναυτικού στην Αθήνα. Μαζικές συλλήψεις αξιωματικών που συνδέονται με τον βασιλιά Κωνσταντίνο.
Ο ταγματάρχης Σπύρος Μουστακλής υφίσταται απάνθρωπα βασανιστήρια. Ανταρσία του πληρώματος του αντιτορπιλικού «Βέλος». Ο κυβερνήτης Ν. Παπάς και μέλη του πληρώματος ζητούν πολιτικό άσυλο στην Ιταλία.
Ιούνιος 1973 Ανακοίνωση για έκπτωση της μοναρχίας και εγκαθίδρυση Κοινοβουλευτικής Προοδευτικής Δημοκρατίας. Συλλήψεις παλαιών πολιτικών.
Συγκρότηση συνταγματικού δικαστηρίου εντός του 1973, διεξαγωγή βουλευτικών και δημοτικών εκλογών το 1974 εγκρίνει το υπουργικό συμβούλιο. Πρώτος πρόεδρος της Δημοκρατίας έως το 1981 ορίζεται ο Γ. Παπαδόπουλος και αντιπρόεδρος ο Οδυσσέας Αγγελής.
Δημοψήφισμα για την εγκαθίδρυση προεδρικής κοινοβουλευτικής δημοκρατίας. Υπέρ 78, 4%. Κατά 21,6%. Γενική αμνηστία πολιτικών κρατουμένων, άρση του στρατιωτικού νόμου. Απόδοση χάρης στον Αλ. Παναγούλη. Παραγραφή αδικημάτων που διέπραξαν κρατικά όργανα κατά την διάρκεια ανακρίσεων. Σεπτέμβριος 1973 Διαδήλωση φοιτητών στην Αθήνα. Βίαιη διάλυσή της και συλλήψεις.
Πρωθυπουργός ο Σπ. Μαρκεζίνης. Διαδήλωση στα Προπύλαια, μετά από απαγόρευση φοιτητικής συγκέντρωσης στη Νομική Σχολή. Η Σύγκλητος του Πανεπιστημίου Αθηνών επιτρέπει την επανεγγραφή των φοιτητών που είχαν αποβληθεί για πολιτικούς λόγους.
Νοέμβριος 1973 Αντιδικτατορικές διαμαρτυρίες χιλιάδων ανθρώπων στο μνημόσυνο Γ. Παπανδρέου. Η εξέγερση τουΠολυτεχνείου. Επιβολή εκ νέου του στρατιωτικού νόμου και της προληπτικής λογοκρισίας. Διεθνείς αντιδράσεις. Πραξικόπημα Δ. Ιωαννίδη. Πρόεδρος δημοκρατίας ο Φ. Γκιζίκης. Κυβέρνηση Αδ. ΑνδρουτσόπουλουΕκλογή Σεραφείμ ως νέου Αρχιεπίσκοπου Αθηνών και πάσης Ελλάδος.Φεβρουάριος 1974 Εκτεταμένες συλλήψεις στελεχών του ΚΚΕ, της ΚΝΕ και της Α/ΕΦΕΕ.
Μάρτιος 1974
Συλλήψεις μελών της Εργατικής Διεθνιστικής Ένωσης (ΕΔΕ) και της Σοσιαλιστικής Φοιτητικής Πρωτοπορίας (ΣΦΠ). Εκτοπίσεις στο στρατόπεδο της Γυάρου.Συλλήψεις μελών της ΑΑΣΠΕ και του ΕΚΚΕ. Δίκη και καταδίκη 27 μελών της οργάνωσης Άρης Βελουχιώτης στα Ιωάννινα. Πραξικόπημα της Εθνοφρουράς στην Κύπρο. Ανατροπή Μακάριουκαι ανακήρυξη ως προέδρου Δημοκρατίας τουΝ. Σαμψών. Εισβολή της Τουρκίας στην Κύπρο.Γενική επιστράτευση στην Ελλάδα. Κατάληψη τμήματος της Κύπρου από τους Τούρκους. Ανακωχή.Κατάρρευση χούντας. Παραίτηση Σαμψών.
Άφιξη Κ.Καραμανλή στην Ελλάδα. Απελευθέρωση πολιτικών κρατουμένων.
