HomeΙΣΤΟΡΙΑ

Ιστορίες προγόνων- Η θυσία των Νεομαρτύρων

Ιστορίες προγόνων- Η θυσία των Νεομαρτύρων

Γράφει η Αποστολία Πάνου

    Η θυσία ήταν ανέκαθεν πράξη ιερή, πράξη προσφοράς και μεταφυσικής προοπτικής και όσοι θυσίασαν κάτι μεγάλο-τη ζωή τους, για κάτι ακόμα πιο μεγάλο και υψηλό- τη ζωή του γένους, αυτοί άγγιξαν τις κορυφές του κόσμου.

    Αυτό το δρόμο ακολούθησαν οι Νεομάρτυρες στα χρόνια τα προεπαναστατικά αλλά και κατὰ διάρκεια της ελληνικής Επανάστασης. Αρκετοί από αυτούς προέρχονταν από τις τάξεις των εξισλαμισμένων και από διάφορα κοινωνικά στρώματα-ήταν γεωργοί, έμποροι, βιοτέχνες, μοναχοί, ιερωμένοι όλων των βαθμίδων της εκκλησιαστικής ιεραρχίας, γουναράδες, χρυσοχόοι, γιατροί, ζωγράφοι, ναύτες, υποδηματοποιοί, καλαθοπλόκοι, σαγματοποιοί, ράπτες, ψαράδες, κτίστες, παντοπώλες, ιπποκόμοι, υποδηματοποιοί, πραγματευτές, υπηρέτες, πλούσιοι και φτωχοί, μορφωμένοι και αγράμματοι και συνήθως νέοι 18-30 ετών.

Σε συνθήκες καταπίεσης, κοινωνικού περιορισμού και ποικίλης φορολογίας, συκοφαντίας και  απάτης, ορισμένοι γίνονταν εξωμότες σε νεαρή ηλικία. Όμως, οι περισσότεροι εξισλαμισθέντες διεκδίκησαν να επιστρέψουν στην ορθοδοξία και να ανακτήσουν τη χαμένη τους τιμή, πίστη και ταυτότητα και γι’ αυτό υπέστησαν μαρτυρικό θάνατο. 

Τα δε βασανιστήρια τόσο φρικτά, ώστε «όπού όχι νά τά πάθη, αλλά καί μόνον νά τά συλλογισθή ό άνθρωπος τρομάζει καί φρίττει κατ’ άλήθειαν».  Ήταν μια θαρραλέα και ενσυνείδητη επιλογή τους με τη βοήθεια των Αγιορειτών γερόντων και πνευματικών, αυτών των ‘’προμαχώνων μπροστά στα κύματα του μουσουλμανισμού’’.

agios apostolos

   Από τους Νεομάρτυρες με καταγωγή από τη Θεσσαλία, ή που μαρτύρησαν στη Θεσσαλία, αναφέρουμε τον Άγιο Νικόλαο από τα Βούναινα 9ος αιώνας μ.Χ., τον Άγιο Οσιομάρτυρα Δαμιανό από τον Κίσσαβο 1568 μ.Χ., τον Άγιο Τριαντάφυλλο  από τη Ζαγορά 1680 μ.Χ. τον Άγιο Σταμάτιο από το  Βόλο 1680 μ.Χ. τον Άγιο Απόστολο το Νέο 1686 μ.Χ. από το Πήλιο, τον Άγιο Ιωάννη το Μονεμβασιώτη 1773 μ.Χ. τον Άγιο Νικόλαο από  τη Μαγνησία 1796 μ.Χ. τον Άγιο Γεώργιο από τη Ραψάνη 1818 μ.Χ. τον Άγιο Γεδεών από τον Τύρναβο 1818 μ.Χ.

Ο τελευταίος, Νικόλας το όνομά του, στα δώδεκά του χρόνια τον έστειλαν οι φτωχοί γονείς του από την Κάπουρνα Πηλίου στο Βελεστίνο σε συγγενή τους, για να τον αναθρέψει. Εκεί, όμως, τον αρπάζει ένας αγάς και με τη βία τον υποβάλλει σε περιτομή και τον εξισλαμίζει, δίνοντάς του το όνομα Ιμπραήμ. Δύο μήνες αργότερα, ο νεαρός δραπετεύει, καταφεύγει στο Άγιον όρος και γίνεται ο καλόγερος Γεδεών. Μετά από τριανταπέντε χρόνια, επιστρέφει στη Θεσσαλία.

Περιτρέχει τα χωριά παρακινώντας τον κόσμο να μένουν πιστοί στο Χριστιανισμό κάπως προκλητικά και σκόπιμα, για να τον πιάσουν οι Τούρκοι να τον βασανίσουν και να εξιλεωθεί από το ακούσιο αμάρτημά του να γίνει μωαμεθανός.

Οι Τούρκοι τον πιάνουν, τον μεταφέρουν στον Τύρναβο, όπου αποκαλύπτει ότι κάποτε εξισλαμίστηκε με τη βία, αλλά αυτός ‘’χριστιανός γεννήθηκε και χριστιανός θα πεθάνει’’. Τέλος, στις 30 Δεκεμβρίου του 1818 του κόβουν τα χέρια και τον αποκεφαλίζουν στον Τύρναβο. Ο Γεδεών ανακηρύχθηκε κατόπιν άγιος και πολιούχος του Τυρνάβου.

    Οι Νεομάρτυρες ως σύμβολα αντίστασης, συγκινούσαν βαθιά τον ορθόδοξο ελληνικό λαό και τόνωναν  τη δύναμη αντίστασής του. Ο ηρωικός τους θάνατος αποτέλεσε σαφέστατα κατάφαση στην πίστη και την ελληνικότητά τους.

Ενδεικτικά: 

Πηγή

Αποστολία Πάνου, Η Ροδιά στην ιστορική διαδρομή της Θεσσαλίας.