Τυρναβίτες στο δρόμο για τη Λάρισα αναζητώντας καταφύγιο. Η φωτογραφία τραβηγμένη από ξένο ανταποκριτή.
Η μάχη στη Λυγαριά
Βρισκόμαστε στο 1897. Ο Χαρίλαος Τρικούπης το 1893 οδήγησε τη Ελλάδα στη χρεωκοπία,λόγω υπερδανεισμού για τον εκσυγχρονισμό της χώρας με μια σειρά δημόσιων έργων. Συνέπεια της χρεωκοπίας και του ρευστού πολιτικού κλίματος είναι η εθνική κατάθλιψη, αυτό έδωσε χώρο στο να επικρατήσουν οι δυνάμεις του λαϊκισμού και της δημαγωγίας. Οι πιέσεις από το εξωτερικό όμως για ορθολογιστική επίλυση του προβλήματος του χρέους, η αδυναμία της κυβέρνησης να αντεπεξέλθει στις απαιτήσεις τόσο των ξένων όσο και των Ελλήνων ομολογιούχων και οι αλύτρωτοι Έλληνες στην Κρήτη και την Μακεδονία να αντιμετωπίζουν σοβαρά προβλήματα με τους Τούρκους και τους Σλάβους αντίστοιχα, δημιουργούν την εντύπωση πως η χώρα είναι θύμα μίας διεθνούς συνωμοσίας και ενός ωμού εκβιασμού. Δημιουργείται μια Εθνική Εταιρεία από Ελληνες αξιωματικούς που στις αρχές του 1897 στέλνει υπόμνημα στον βασιλιά Γεώργιο ζητώντας την άμεση προπαρασκευή του Έθνους. Το μείζον θέμα της εποχής η Κρήτη. Οι χριστιανοί στο νησί ήταν αντιμέτωποι με τις καθημερινές σφαγές, ενώ αντιμετωπίζονταν από την Υψηλή Πύλη ως τρομοκράτες κάθε φορά που εξεγείρονταν. Τον Ιανουάριο του 1897 γίνονται εκτεταμένες σφαγές χριστιανών στα Χανιά. Ο λαός αντιδρά στις βιαιοπραγίες στο νησί, όπου τα πράγματα είναι διαφορετικά. Οι Έλληνες έχουν οργανώσει την Επιτροπή Μεταπολιτεύσεως η οποία ήταν όντως μία αξιόλογη προσπάθεια. Η Επιτροπή κατέθεσε στις Μεγάλες Δυνάμεις ένα υπόμνημα το οποίο ζητούσε με διακριτικό τρόπο την αυτονομία της μεγαλονήσου, μία λύση που δεν απέρριπτε και η Ελλάδα. Μάταια όμως οι σφαγές συνεχίζονται και έτσι η Επιτροπή αποφασίζει να εξεγερθεί. Ετσι ξεκίνησαν όλα, η Οθωμανική Αυτοκρατορία μπορεί να κηρύξει πόλεμο αλλά δεν το κάνει. Ο Δηλιγιάννης αποκτά θάρρος, δεν δίνει σημασία στους Ευρωπαίους και στέλνει στην Κρήτη ένα ολόκληρο εκστρατευτικό σώμα 5 Απριλίου 1897, η Τουρκιά επικαλείται παραβίαση συνόρων στην Θεσσαλία από αντάρτικες ομάδες και κηρύττει τον πόλεμο. Πλέον το θέατρο των επιχειρήσεων μεταφέρεται στα ελληνοτουρκικά σύνορα στη Θεσσαλία. Τουρκικός στρατός άρτια εκπαιδευμένος από Γερμανούς αξιωματικούς που ήταν παρόντες και στις συγκρούσεις. Ο ελληνικός έχει τα μαύρα του τα χάλια. Η αρχική γραμμή άμυνας ήταν στην Λάρισα όμως αδικαιολόγητα και χωρίς καμμάι διαταγή οι άνδρες υποχωρούν. Το ημερολόγιο δέιχνει 13 Απριλίου και περίπου 25.000 αλλόφρονες “στρατιώτες” τρέχουν να σωθούν χωρίς να τους κυνηγά κανείς. Στην Αθήνα επικρατεί οχλοκρατία και ο βασιλιάς ρίχνει τον Δηλιγιάννη. Στην θέση του ανεβαίνει ο Δ. Ράλλης. Στις 15-18 Απριλίου ο ελληνικός στρατός αμύνεται στο Βελεστίνο όπου και δίνει την πρώτη του και τελευταία νικηφόρα μάχη του πολέμο. Όμως και από εκεί διατάσσεται υποχώρηση και σαν σήμερα στις 26 Απριλίου πέφτει και το Βελεστίνο. Οι ημέρες περνούν και ο Τούρκοι οδεύουν πλέον προς την Στερεά Ελλάδα, δίνεται εντολή να φυλαχθούν οι Θερμοπύλες. Τελικά όμως μεσολαβούν οι Μεγάλες Δυνάμεις και μετά από παρέμβαση του τσάρου Νικόλαου Β’ υπογράφεται ανακωχή. Αρχικά στις8 Μαΐου και η οριστική στις 22 Μαΐου. Οι Τούρκοι ήθελαν ξανά την προσάρτηση της Θεσσαλίας και 10.000.000 τουρκικές λίρες. Λαμβάνει 4.000.000 λίρες ενώ κερδίζει και κάτι ελάχιστα τετραγωνικά χιλιόμετρα εδάφους στα οποία συμπεριλαμβανόταν και το χωριό Κουτσούφλιανη. Οι κάτοικοί του δεν άντεξαν τον τουρκικό ζυγό ξανά και το εγκατέλειψαν και εγκαταστάθηκαν σε ελληνικό έδαφος. Πολλοί ήταν οι ξένοι δημοσιογράφοι που παρακολούθησαν την εξέλιξη του ελληνοτουρκικού πολέμου 1897. Κάτω: ξένοι δημοσιογράφοι στη μεθοριακή θέση Μάτι, ένα από τα σημεία, όπου δόθηκαν οι πρώτες μάχες (6-11 Απριλίου). Σκίτσο ξένου ανταποκριτή.
Γράφει η Μαλίτα Κατερίνα
COMMENTS