HomeΜΝΗΜΕΣ

Ένα τσιγάρο δρόμος…από το 1821 !

Ένα τσιγάρο δρόμος…από το 1821 !

Ο Μακρυγιάννης στα απομνημονεύματα του αναφέρει πως μετά την επανάσταση του 1821, στο Ναύπλιο είχε ανοίξει το πρώτο καπνοπωλείο. Από τα δέματα του καπνού έκοβαν με χαβάνια ορισμένη ποσότητα καπνού για την κατανάλωση της ημέρας .

2020 03 01%2Bat%2B15 27 56

Τα καπνοπωλεία ήταν μικρά μαγαζάκια που πωλούσαν καπνό για να το χρησιμοποιούν για τουμπεκί, τσιμπούκια, ναργιλέδες  στριφτό τσιγάρο , έτοιμο τσιγάρο ή ταμπάκο.

Πάνω από τέσσερις αιώνες η Ελλάδα ήταν κάτω από τον τουρκικό ζυγό.

Είναι λογικό πολλά από τα χούγια των Τούρκων αγάδων, κυρίως οι ρωμιοί κοτζαμπάτσηδες ,αλλά και στα λαικά στρώματα μέσα στο πέρασμα του χρόνου και συνύπαρξης τα υιοθέτησαν.

Από το τουμπεκί, τσιμπούκια, ναργιλέδες στριφτό τσιγάρο χύμα στούκας, φθάσαμε στο έτοιμο τσιγάρο ή ταμπάκο.

Ο καπνός που χρησιμοποιούσαν στον ναργιλέ λεγόταν ντουμπεκί και ήταν κομμένος σε μικρά κομμάτια, και φυσικά ό μάστορας του τουμπεκί  διακρίνονταν από τόσο καλά ψιλοκόβει τον καπνό.

Τα παλιά τούρκικα τσιμπούκια από την άλλη αποτελούνταν από ένα σωλήνα έως και τρία μέτρα μακρύ ,από ξύλο γιασεμιού, κερασιάς, ή αγιόκλημα φτιαγμένοι για να μυρίζουν όμορφα.

Εκείνη την εποχή που οι αυλές ευωδίαζαν από γιασεμιά και αγιόκλημα οι νοικοκυρές αφού κοβανε τα κλαριά των παραπάνω φυτών ,τα τεζάρανε και τα πουλούσαν στους κατασκευαστές τσιμπουκιού.

Όταν ο σωλήνας του τσιμπουκιού έπιανε ζαφείρι δηλαδή πίσσα τον καθαρίζανε με την τσιμπουκόβεργα. Ο λουλάς στα τσιμπούκια τα λαικά ήταν από πηλό σε αντίθεση με αυτών των πλουσίων που ήταν τίγκα στην πολυτέλεια.

Μετά το τσιμπούκι ήρθε η πίπα που η πιο φτηνή στην δεκαετία του 50 ήταν από ξύλο κερασιάς και κόστιζε μία δραχμή. Δεκαετία του 1860, η ζήτηση του καπνού στην Ελλάδα αυξήθηκε και το χειροποίητο «στριφτό» τσιγάρο άρχισε να επικρατεί των άλλων τρόπων καπνίσματος.

Στις 27 Απριλίου 1883, επί κυβερνήσεως Τρικούπη, επιβάλλεται φορολογία στον καπνό, για να μπει ένα φρένο  στο λαθρεμπόριο  του και απαγορεύεται η μέχρι τότε ελεύθερη πώληση δεσμίδων σι-γαρόχαρτου.

Ετσι έχουμε το κρατικό μονοπώλειο των τσιγαρόχαρτων ,σύμφωνα με το οποίο το είδος αυτό θα διατήθετο μόνο από καπνοκοπτήρια ανάλογα με τις ποσότητες καπνού που θα διατεθούν.

Η φορολογία του καπνού, τέσσερις δραχμές ανά οκά φύλλων καπνού, αυτό δεν εμπόδισε τους λαθρέμπορους να συνεχίζουν την δουλειά τους.

Τότε εμφανίστηκε και το πρώτο έτοιμο χειροποίητο τσιγάρο  ήταν χοντρό και η μισή του σχεδόν επιφάνεια έφερε σημάδια της κόλλησης του σιγαρόχαρτου.

Γύρω στα 1885 τα ελληνικά καπνοπωλεία διαθέτουν έτοιμα «στριφτά» τσιγάρα σε πακέτα, με σήματα (μάρκες) που συχνά παίρνουν το όνομά τους από την επωνυμία του καπνοπωλείου που τα κατασκευάζει.

Τα πρώτα μηχανοποίητα ελληνικά τσιγάρα είχαν τυπωμένο επάνω τους ως σήμα έναν πετεινό.

Ονομάσθηκαν «Κόκορας» και ήταν κατά πολύ φθηνότερα των χειροποίητων.

Για μια εικοσαετία περίπου τα μηχανοποίητα τσιγάρα συνυπάρχουν με τα έτοιμα χειροποίητα.

Στις 31η Δεκεμβρίου του 1925 απαγορεύεται διά νόμου η πώληση κομμένου καπνού για τσιγάρα,ενάμιση χρόνο αργότερα, την 22α Μαίου του 1926, καταργείται ως ιδιαίτερη κατηγορία και το «χειροποίητο σιγαρέττο» και απαγορεύεται η κυκλοφορία του

Το 1880 περίτεχνα κουτιά τσιγάρων εμφανίζονται στην αγορά με έτοιμα χειροποίητα τσιγάρα.

Τα πακέτα αρχικά ήταν από χαρτί , φακελάκια των 5 τσιγάρων, «συρταρωτά» -που έγιναν γνωστά σαν «ΩΘΗΣΟΝ»- από την ομώνυμη εγγραφή που έφεραν στα πλάγια του μικρού συρταριού τους, «κασετίνες» των πέντε, έξι, δέκα… κούτες των εκατό, διακοσίων, πεντακοσίων τσιγάρων.

Από τις αρχές της δεκαετίας του ’60 άρχισε σταδιακά να εγκαταλείπεται όχι μόνο ο λαθραίος καπνός αλλά και η πώληση τσιγάρων χύμα και οι καταναλωτές στράφηκαν στα πακέτα των 20 τεμαχίων.

Οι κυριότερες μάρκες ήταν τα Σέρτικα Ματσάγγου, το  Έθνος Κεράνη, το 10 του Παπαστράτου, και το Τέλειον Καρέλια, αλλά δεν έλειπαν και τα πακέτα με καλύτερης ποιότητας τσιγάρα και φυσικά ακριβότερα, όπως πχ το Πανελλήνιον, το Άρωμα, το Ρόδος κλπ. Πάντα όμως στο περίπτερο υπήρχε και από κάθε μάρκα ένα πακέτο ανοιχτό για να αγοράσει κάποιος 2 ή 3 τσιγαράκια.

Ίσως κάποιοι να έχουν ακούσει από παλαιότερους για τα τσιγάρα στούκας ,που πήραν το όνομα στην κατοχή από τα Γερμανικά βομβαρδιστικά.

Tα στούκας ήταν τσιγάρα χύμα που εμφανίζονται στην Κατοχή σε χαρτοκούτι των 100 με ένα χαρμάνι του Παπαστράτου Νο 3.

Ήταν βαριά και ασήκωτα με κακής ποιότητας καπνό ανάμικτο με κοτσάνια και κάποιοι έλεγαν για πλάκα και με κοπριά. Με δύο ρουφηξιές έκανες κεφάλι ακόμα και ο διπλανός που δεν κάπνιζε φιαχνότανε.

img034

 

Πολλοί άρχισαν να καπνίζουν με τέτοια τσιγάρα που για να μη καρφωθούν στου γονείς στις μικρές κοινωνίες των χωριών έστελναν μεγαλύτερους για να αγοράσουν …..

Οι καπνιστές αγόραζαν κυρίως τσιγάρα χύμα, γιατί ήταν και πιο φθηνά αλλά και γιατί μπορούσαν να αγοράσουν λιγότερα και να μη δώσουν τόσα χρήματα που είχε ένα πακέτο τσιγάρα. Οι κούτες περιείχαν 80 τσιγάρα αλλά η τιμή τους αντιστοιχούσε σε 88, γιατί από το 1947 επιβλήθηκε αναγκαστική εισφορά «υπέρ του στρατού» δύο τσιγάρων ανά 20 τεμάχια.
Έτσι από το περιεχόμενο των 88 τσιγάρων εύκολα αφαιρέθηκαν τα 8 και η τιμή παρέμεινε η ίδια, ενώ τα πακέτα των 20  αυξήθηκαν κατά την αναλογία των 2 τ για το κόψει κάποιος ,όποιος το καταφέρει έχει καταφέρει μια μικρή νίκη για την υγεία του……

Το φύλο της εφημερίδος Μακεδονία 16/3/1947 δημοσιεύει το παραπάνω.