HomeΙΣΤΟΡΙΑ

Θεσσαλία στην αρχαιότητα :Τι περικλείει εννοιολογικά και γεωγραφικά ……

Θεσσαλία στην αρχαιότητα :Τι περικλείει εννοιολογικά και γεωγραφικά ……

Τα σύνορα της Αρχαίας Θεσσαλίας όπως αναφέρει ο Στράβωνας αλλά και στη συνέχεια από σύγχρονους ερευνητές εκτεινόταν :

Ανατολικά από τις εκβολές του Πηνειού και έφθαναν ως και τις Θερμοπύλες.

Νότια έφθανε μέχρι τη Λοκρίδα τη Φωκίδα, τη Δωρίδα, και την Αιτωλία.

Δυτικά με την Αθαμανία, με την Ακαρνανία ,Αμφιλοχία,Μολοττία και Αιθικία (σύμφωνα με τον Στράβωνα)

Βόρεια με τις Μακεδονικές περιφέρειες Ελίμεια και Πιερία.

Η άκρες της Θεσσαλίας που κατέληγαν στην θάλασσα ,οι ακτογραμμές της  δηλαδή τις έβρεχε το Αιγαίο Πέλαγος δημιουργώντας κόλπους όπως ο Παγασητικός, Μαλιακός, Ευβοϊκός.

Thessalia map

Χάρτης της Θεσσαλίας του 17ου αιώνα από τον Joan Janssonius.

 

Για να κατανοήσουμε καλύτερα γεωγραφικά το χώρο της Αρχαίας Θεσσαλίας κάνουμε κάποιες αναφορές σε αρχαία τοπωνύμια .

Η Αθαμανία, περιοχή της κεντρικής Πίνδου, περιλάμβανε τη νοτιοανατολική Ήπειρο στο χώρο που καλύπτουν τα Αθαμανικά όρη (Τζουμέρκα) και τη δυτική ορεινή Θεσσαλία. Τα χωριά της ανατολικής και δυτικής Αργιθέας στα ορεινά του νομού Καρδίτσας αποτελούσαν στην αρχαιότητα τμήμα της Αθαμανίας. 

Η Ακαρνανία είναι το δυτικό τμήμα της Αιτωλοακαρνανίας, όπως ορίζεται με σύνορο τον ποταμό Αχελώο. 

Η Αιτωλία στην Αρχαιότητα ήταν περιοχή στο δυτικό τμήμα της Στερεάς Ελλάδας, που καταλάμβανε το κεντρικό και το ανατολικό κομμάτι του σημερινού νομού Αιτωλοακαρνανίας

Η Μολοσσία ήταν αρχαία χώρα της Ηπείρου (απαντάται και ως Μολοττία και Μολοσσίς), που κατελάμβανε την ηπειρωτική ενδοχώρα από τα όρια της Θεσπρωτίας και Χαονίας, μέχρι τα όρια της Μακεδονίας και Θεσσαλίας.

Η Αιθικία σύμφωνα με τον Στράβωνα ήταν ανάμεσα στη Τρίκη και  αρχαίο Αιγίνιο(Καλαμπάκα).

Δωρίδα στην αρχαιότητα ονομαζόταν η περιοχή στο βόρειο μέρος του σημερινού νομού Φωκίδας. 

Η Ελίμεια ή Ελιμιώτις ή Ελιμία Εκτεινόταν στο λεκανοπέδιο που βρισκόταν ανάμεσα στον Αλιάκμονα μέχρι τα Καμβούνια και το Τιτάριο όρος.

Για να γίνει κατανοητό με τα σημερινά δεδομένα αποτελεί  στο γεωγραφικό χώρο που καταλαμβάνουν σήμερα ο νομός Γρεβενών και ο Δήμος Βοϊου.

Ο Όμηρος δεν κάνει καμιά αναφορά στη Θεσσαλία.

Από το Ομηρικό Νηολόγιο ”Κατάλογος Νηών” γίνεται αναφορά για εννέα βασίλεια στη περιοχή που αργότερα ονομάσθηκε  Θεσσαλία.

Από τον ίδιο μαθαίνουμε 4 περίοικους  λαούς της Θεσσαλίας.

Αινιάδες, Περραιβούς, Μαγνήτες , Δόλοπες.

Στον  7ο αιώνα τα νέα δεδομένα εξαφάνισαν τους Ομηρικούς Βασιλείς που αναφερόταν στον ”Κατάλογος Νηών” 

Ο Θουκιδίδης από την άλλη θέλει τους Θεσσαλούς να έρχονται 60 χρόνια μετά των Τρωικό Πόλεμο από Δυτικά ,συγκεκριμένα από Θεσπρωτία όπου εγκαταστάθηκαν στην ΒΔ Θεσσαλία.

Οι νέοι κάτοικοι ως εισβολείς εκτόπισαν τους παλαιότερους κατοίκους (Βοιωτούς) οι οποίοι αναγκάσθηκαν να μετακινηθούν Νοτιότερα.

Τα παλιά ντόπια φύλλα Πελασγοί, Μινύες κ.α έγιναν παρελθόν.

Στην Αρχαική εποχή τα κείμενα της Λυρικής ποίησης γίνονται αναφορές στη Θεσσαλία.

Την Χαρακτηρίζουν εύρωστη περιοχή ,πλούσια, γνωστή για την εκτροφή αλόγων για τους αριστοκρατικούς οίκους,

Καταλήγοντας με το όνομα Θεσσαλία γινόταν περιγραφή των 4 διοικητικών περιοχών στη Ιστορική εποχή γνωστές ως ΄’Τετράδες” ή ”Μοίρες”.

Πελασγιώτις ,Ιστιαιώτις ,Θεσσαλιώτις  και Φθιώτις.

Με το όνομα Θεσσαλία προσδιοριζόταν μια περιοχή από τον Όλυμπο ως τον Σπερχειό, από το Αιγαίο έως την Πίνδο και περιλάμβανε εκτός της ”Τετράδας ”  .

Περραιβία ,Μαγνησία ,Αχαία ,Φθιώτιδα ,Αινιανίδας ,Μαλίδα ,Οιταίας ,

Οι παραπάνω περιοχές διοικητικά δεν ανήκαν στη Θεσσαλία στη Κλασική Περίοδο. τους δε κατοίκους τους έλεγαν Περίοικους.

 Πηγή

ΒΑΓΓΕΛΗ ΣΚΟΥΒΑΡΑ Institutional Repository – Library & Information Centre – University of Thessaly

Πηγή