Η Παρούλα Νάσκου Περράκη, Καθηγήτρια Διεθνούς Δικαίου και Διεθνών Οργανισμών και διατελέσασα Ad Hoc Δικαστής στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Δικαιωμάτων του Ανθρώπου, παραχώρησε στην «ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ» και τον Γεώργιο Μακαγιό, Φοιτητή της Νομικής ΑΠΘ, μια συνέντευξη εφ’ όλης της ύλης. Κεντρικό θέμα της συζήτησης ήταν η ιστορική πορεία του ΟΗΕ, ο ρόλος του στην καθημερινότητα των πολιτών, στον πόλεμο μεταξύ Ισραήλ – Παλαιστίνης και Ρωσίας – Ουκρανίας, η θέση του στο Κυπριακό ζήτημα, καθώς και πιθανές μελλοντικές αλλαγές του με σκοπό την πιο άμεση αντιμετώπιση καταστάσεων παγκόσμιας εμβέλειας.
Τι είναι ο ΟΗΕ και για ποιο σκοπό δημιουργήθηκε;
Ο Οργανισμός Ηνωμένων Εθνών (ΟΗΕ) δημιουργήθηκε την επαύριον του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου με βασικό σκοπό να διατηρήσει την ειρήνη και ασφάλεια σε όλο τον κόσμο μετά τα τραγικά γεγονότα του Πολέμου, το Ολοκαύτωμα των Εβραίων, τα εκατομμύρια των νεκρών και την παραβίαση των δικαιωμάτων του ανθρώπου. Πρωταρχικός του σκοπός, σύμφωνα με το άρθρο 1 του Καταστατικού Χάρτη του ΟΗΕ, είναι η διατήρηση της ειρήνης και ασφάλειας. Για την επίτευξη του σκοπού αυτού, ο ΟΗΕ αναλαμβάνει αποτελεσματικά συλλογικά μέτρα για την πρόληψη και την αποτροπή απειλών κατά της ειρήνης. Σκοπός του είναι επίσης, η ανάπτυξη φιλικών σχέσεων μεταξύ των κρατών βασισμένη στον σεβασμό της αρχής των ίσων δικαιωμάτων και της αυτοδιάθεσης των λαών και η ανάληψη άλλων σχετικών μέτρων για την ενδυνάμωση της παγκόσμιας ειρήνης. Επί πλέον η επίτευξη διεθνούς συνεργασίας για την επίλυση διεθνών προβλημάτων οικονομικού, κοινωνικού, πολιτιστικού ή ανθρωπιστικού χαρακτήρα, η προαγωγή και ενίσχυση του σεβασμού των δικαιωμάτων του ανθρώπου και των θεμελιωδών ελευθεριών, έτσι ώστε όλοι να απολαμβάνουν τις θεμελιώδεις ελευθερίες χωρίς διακρίσεις. Για τη δημιουργία του ΟΗΕ συμφώνησαν, αρχικά, μόνο 51 Κράτη, ανάμεσα στα οποία και η Ελλάδα. Σήμερα, ως γνωστόν, έχουμε 193 Κράτη – Μέλη, ενώ υπάρχουν ακόμα Κράτη ή Οντότητες που δεν είναι μέλη.
Στο σημείο αυτό, θα ήταν χρήσιμο να αναφέρουμε ότι ένας Διεθνής Οργανισμός δημιουργείται πάντα από Κράτη, με ιδρυτική συνθήκη την οποία τα κράτη υπογράφουν και στη συνέχεια κυρώνουν. Με τον τρόπο αυτό δημιουργήθηκε και ο ΟΗΕ με τον Καταστατικό Χάρτη, όπου προβλέπονται και όργανα, όπως η Γενική Συνέλευση, στην οποία συμμετέχουν όλα τα Κράτη με μια ψήφο και αποφασίζει επί όλων των θεμάτων, με αποφάσεις μη δεσμευτικές (είναι απλώς συστάσεις). Το Συμβούλιο Ασφαλείας που απαρτίζεται μόνο από 15 Κράτη, ανάμεσα στα οποία και οι πέντε μεγάλες δυνάμεις (Αγγλία, Γαλλία, Κίνα, Ρωσία και ΗΠΑ) με δικαίωμα βέτο, κάτι που θεωρείται ως μειονέκτημα, διότι αν μία από τις πέντε αυτές δυνάμεις δεν συμφωνεί με την απόφαση του Συμβουλίου, η απόφαση δεν λαμβάνεται. Αποτέλεσμα αυτού είναι πως δεν μπορεί να λειτουργήσει αποτελεσματικά ο Οργανισμός. Το τρίτο Όργανο είναι ο Γενικός Γραμματέας, ο οποίος συντονίζει τις δραστηριότητες και του οποίου οι αποφάσεις δεν είναι δεσμευτικές. Σαφέστατα, όμως, εξαρτάται από το ποιος είναι Γενικός Γραμματέας στο αν θα θελήσει να βρει και να αποδώσει λύση στα ανακύψαντα ζητήματα. Στη θέση αυτή εκλέγονται συνήθως ουδέτερες προσωπικότητες, πάντοτε με την έγκριση των πέντε Μεγάλων Δυνάμεων.
Εκτός αυτών, υπάρχουν άλλα τρία Όργανα, το Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης, το οποίο εξετάζει διαφορές μεταξύ Κρατών και εκδίδει γνωμοδοτήσεις, το Οικονομικό και Κοινωνικό Συμβούλιο, το οποίο αποτελείται από 54 Κράτη, καθώς και το Συμβούλιο Κηδεμονιών, το οποίο είχε δημιουργηθεί τότε για να βοηθήσει τα Κράτη στην αποαποικιοποίηση και πλέον έχει περιπέσει σε αχρησία.
Σαφέστατα, η βούληση των Κρατών είναι πρωταρχική στον ΟΗΕ. Ο Οργανισμός αυτός, όμως, δεν έχει δική του βούληση;
Ο Οργανισμός, αν και δημιουργείται με τη βούληση των Κρατών, έχει και δική του βούληση, η οποία όμως περιορίζεται στο να επιτελέσει τον σκοπό του, όπως αναγράφεται στην ιδρυτική του συνθήκη. Η βούληση του Οργανισμού είναι ανεξάρτητη από αυτήν των κρατών, στην πράξη ωστόσο, τα όργανα του ΟΗΕ δεν καταφέρνουν να εκφράσουν μια τελείως ξεχωριστή βούληση από αυτήν των κρατών. Στην πρόσφατη περίπτωση του πολέμου μεταξύ Ρωσίας και Ουκρανίας, στην οποία παρά την επιθυμία του ΟΗΕ και τις συντονισμένες προσπάθειες του Γενικού Γραμματέα με στόχο την επίλυση του ζητήματος, το δικαίωμα βέτο που η Ρωσία κατέχει στο Συμβούλιο Ασφαλείας ανέστειλε την προοπτική επίλυσης της κρίσης. Αυτό είναι θεωρώ και το σημαντικότερο μειονέκτημα του Οργανισμού.
Πιστεύετε ότι ο ΟΗΕ έχει επιτύχει τους στόχους του έως σήμερα, 78 χρόνια μετά την ίδρυσή του;
Αν λάβουμε υπόψη μας ότι, σε γενικές γραμμές, έχουμε ειρήνη στον κόσμο, θα έλεγα –με μια θετική σκέψη πάντα- ότι προς αυτή την κατεύθυνση έχει βοηθήσει αρκετά. Όχι, όμως, όσο θα θέλαμε να βοηθήσει, διότι οι τοπικές συρράξεις δεν αντιμετωπίστηκαν, όπως δεν αντιμετωπίστηκαν και άλλα ζητήματα. Ένα από αυτά είναι και η επέμβαση της Τουρκίας στο βόρειο μέρος της Κύπρου. Άλυτο και το πρόβλημα μεταξύ Ισραήλ και Παλαιστίνης, το οποίο βρίσκεται και πάλι στην επικαιρότητα.
Εκείνο, όμως, που είναι το μεγαλύτερο ίσως επίτευγμα του ΟΗΕ είναι η αποαποικιοποίηση και η ανεξαρτησία των Κρατών. Αυτό μπορούμε να το διαπιστώσουμε αν δούμε πως ήταν ο χάρτης το 1945 ή πιο πριν, με τις αναρίθμητες αποικίες των μεγάλων Κρατών και πως είναι σήμερα με την επίτευξη της ανεξαρτησίας όλων αυτών των Κρατών, κάτι που μας επιτρέπει να αναφέρουμε πως τουλάχιστον σε αυτό το θέμα έχει γίνει ένα θετικό βήμα. Σήμερα, λόγου χάρη, δεν υπάρχουν Κράτη στον κόσμο που να έχουν αποικίες, γεγονός πολύ σημαντικό.
Από την άλλη πλευρά, ο Οργανισμός έχει δημιουργήσει 15 Ειδικευμένες Οργανώσεις για να διαχειριστεί καλύτερα το έργο του, διότι δεν ήταν δυνατόν ένας Οργανισμός με στόχο την ειρήνη, την ασφάλεια και τα δικαιώματα του ανθρώπου να κάνει τα πάντα μόνος του. Έτσι, άρχισε να δημιουργεί παγκόσμιες οργανώσεις, οι οποίες συγκροτούνται από τα Κράτη – Μέλη του Οργανισμού και προσπαθούν να επιτελέσουν ένα συγκεκριμένο σκοπό. Η παλαιότερη, μάλιστα, Ειδικευμένη Οργάνωση που υπάρχει ήδη από τα χρόνια της Κοινωνίας των Εθνών (προκάτοχος του ΟΗΕ που δεν μπόρεσε να αποτρέψει τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο και διαλύθηκε) είναι η Διεθνής Οργάνωση Εργασίας (ΔΟΕ). Η Ειδικευμένη αυτή Οργάνωση ασχολείται με τα δικαιώματα των εργαζομένων και σε αντίθεση με τις άλλες Ειδικευμένες Οργανώσεις στις οποίες συμμετέχουν συνήθως εκπρόσωποι των Κρατών, στην περίπτωση αυτή έχουμε μια τριμερή εκπροσώπηση. Αποτελείται από τρεις εκπροσώπους: του Κράτους, των εργοδοτών και των εργαζομένων. Η Γενική Συνομοσπονδία Εργατών Ελλάδας, για παράδειγμα, εκπροσωπείται στη ΔΟΕ και εκφράζει τη γνώμη της, με αποτέλεσμα σε κάθε απόφαση που λαμβάνεται σε διεθνές επίπεδο να λαμβάνεται υπόψη η πλειοψηφία όλων αυτών, κάτι που είναι πολύ σημαντικό για την μετέπειτα έκδοση των Συμβάσεων του Οργανισμού.
Η εν λόγω Οργάνωση, εκτός από το ότι υιοθετεί αυτές τις διεθνείς Συμβάσεις, πως συμβάλλει στην καλυτέρευση του κόσμου γενικά και στη χώρα μας πιο συγκεκριμένα;
Η ΔΟΕ υιοθετεί αρχικά διεθνείς Συμβάσεις που αφορούν τις εργασιακές σχέσεις, 190 περίπου μέχρι σήμερα, τις οποίες στη συνέχεια τα Κράτη τις υπογράφουν και κυρίως τις κυρώνουν στη Βουλή και γίνονται νόμοι του Κράτους. Οι νόμοι αυτοί, κι αναφέρομαι σε όλες τις διεθνείς συμβάσεις, σύμφωνα με το Σύνταγμα μας (άρθρο 28 παρ. 1) υπερισχύουν των διατάξεων των εσωτερικών νόμων, σε περίπτωση που αντιτίθενται σε κάποια διάταξη. Η Ελλάδα μας έχει κυρώσει μεγάλο αριθμό διεθνών συμβάσεων της ΔΟΕ.
Επιπλέον, η ΔΟΕ έχει και μια Επιτροπή η οποία επιβλέπει την εφαρμογή των Συμβάσεων αυτών. Έρχεται, λοιπόν, και «χτυπάει την πόρτα» της χώρας και λέει «Προσέξτε! Στο σημείο αυτό ή στο άλλο δεν έχετε εφαρμόσει τη Σύμβαση ή γίνονται αυτές οι παραβιάσεις». Άρα, με τον τρόπο αυτό έχουμε και ένα επίσημο Όργανο ενός Ειδικευμένου Οργανισμού, το οποίο επιβλέπει την εφαρμογή αυτών των Συμβάσεων και εφιστά την προσοχή του κράτους όταν παραβιάζονται.
Εκτός από την Οργάνωση αυτή, ποιες άλλες θα μπορούσατε ενδεικτικά να μας αναφέρετε;
Ιδιαιτέρως γνωστή και σημαντική είναι η Διεθνής Οργάνωση Υγείας, την οποία γνωρίσαμε όλοι μας την περίοδο της πανδημίας με τα μηνύματα και τις συμβουλές που συνεχώς μας έδινε για την αντιμετώπιση του κορονοϊού. Η εν λόγω Οργάνωση, παρόλο που δεν έχει τη δεσμευτικότητα που είδαμε στην προηγούμενη, έχει έναν τεράστιο αριθμό συμβάσεων για αμέτρητα ζητήματα που αφορούν στην υγεία. Τις Συμβάσεις αυτές εάν η χώρα μας αποφασίσει να τις κυρώσει (και έχει ήδη κυρώσει πολλές), τότε είναι υποχρεωμένη να τις τηρήσει.
Στις Οργανώσεις αυτές υπάγεται και η UNESCO, η οποία ασχολείται κυρίως με τον πολιτισμό, αλλά και με την εκπαίδευση. Εδώ θα πρέπει, όμως, να υπογραμμίσουμε πως η χώρα μας δεν έχει κυρώσει τη Σύμβαση που ασχολείται με τα ειδικότερα ζητήματα της εκπαίδευσης ή τα μειονοτικά ζητήματα στην εκπαίδευση, την οποία η UNESCO υιοθέτησε το 1961 και την οποία ελπίζουμε κάποια στιγμή να κυρώσει και η Ελλάδα.
Παράλληλα με αυτές τις οργανώσεις, ο ΟΗΕ έχει και μια σειρά από Οργανώσεις οικονομικού και χρηματοδοτικού χαρακτήρα, όπως είναι η Παγκόσμια Τράπεζα ή το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, το οποίο γνωρίσαμε πάρα πολύ καλά όλοι οι Έλληνες τα προηγούμενα χρόνια. Άρα, πέρα από τις κοινωνικές Ειδικευμένες Οργανώσεις του ΟΗΕ, έχουμε και έναν Όμιλο της Παγκόσμιας Τράπεζας που αποτελείται από τους Οργανισμούς Χρηματοδότησης, Ανάπτυξης, Ασφάλισης Επενδύσεων, Επισιτισμού και Γεωργίας, το Διεθνές Ταμείο Αγροτικής Ανάπτυξης, καθώς και το προαναφερθέν Διεθνές Νομισματικό Ταμείο.
Τέλος, στο πλαίσιο του ΟΗΕ δραστηριοποιούνται και ορισμένες Οργανώσεις τεχνικού χαρακτήρα, όπως είναι η Διεθνής Ένωση Τηλεπικοινωνιών, η Παγκόσμια Ταχυδρομική Ένωση, ο Παγκόσμιος Μετεωρολογικός Οργανισμός, ο Διεθνής Ναυτιλιακός Οργανισμός, ο Διεθνής Οργανισμός Πολιτικής Αεροπορίας και ο Παγκόσμιος Οργανισμός Τουρισμού. Δηλαδή, όλες αυτές τις Οργανώσεις τα επιτεύγματα των οποίων εμείς χαιρόμαστε θεωρώντας τα δεδομένα και χωρίς να γνωρίζουμε πως πίσω από όλα κρύβονται οι προσπάθειες του ΟΗΕ μέχρι να επιτευχθούν. Για παράδειγμα, κάνουμε κρουαζιέρες, συμμετέχουμε σε αεροπορικά ταξίδια, πραγματοποιούμε ταξιδιωτικές εξορμήσεις, βλέπουμε αν θα έχει καλό καιρό με το πάτημα μόνο ενός κουμπιού στο κινητό μας ή στέλνουμε με ασφάλεια τις επιστολές μας. Όλα αυτά, τα οποία θεωρούμε αυτονόητα, και τα απολαμβάνουμε στην καθημερινή μας ζωή, είναι απόρροια δράσεων του ΟΗΕ που υπεισήλθαν στην καθημερινότητά μας με ένα τέτοιο ήρεμο τρόπο που ξεχνάμε να κάνουμε τον σύνδεσμο από που προέρχονται. Ακόμη και τα σήματα της τροχαίας!
Αναφερθήκατε πριν στην κρίση των σχέσεων Ισραήλ και Παλαιστίνης. Ποιος πιστεύετε ότι είναι ή θα πρέπει να είναι ο ρόλος του ΟΗΕ στο κρίσιμο αυτό ζήτημα της επικαιρότητας ενόψει και του πολέμου που βρίσκεται σε εξέλιξη τις τελευταίες ημέρες;
Εκείνο που θα πρέπει να κάνει ο ΟΗΕ είναι να βοηθήσει στον τερματισμό του πολέμου. Θα πρέπει να σταλεί εκεί ο Γενικός Γραμματέας και να γίνει σύσκεψη των εμπλεκομένων μερών, κάτι που έχει γίνει στο παρελθόν. Το δεύτερο που θα πρέπει να τονίσουμε είναι πως ακόμα και σε έναν πόλεμο υπάρχουν κανόνες. Τα παιδιά δεν τα σκοτώνεις ποτέ! Ούτε τις μάνες! Υπάρχουν και πρέπει να υπάρχουν ειδικοί ασφαλείς διάδρομοι από όπου οι άμαχοι να μπορούν να φύγουν χωρίς κίνδυνο. Πολεμάς τον αντίπαλο ο οποίος έχει όπλο και μάχεται. Δεν πολεμάς τον άοπλο, ούτε και τον σκοτώνεις πισώπλατα. Αυτά είναι βασικές διατάξεις του Διεθνούς Ανθρωπιστικού Δικαίου, το οποίο είναι ένας μεγάλος και βασικός κλάδος του Διεθνούς Δικαίου. Εκεί μέσα υπάρχουν κανόνες πολέμου, οι οποίοι καταγράφηκαν επισήμως το 1949, ενώ η ύπαρξη τους διαφαίνεται από πολύ παλαιότερα και σίγουρα από τον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο οπότε έχουμε και τα πρώτα κείμενα. Σαφώς, όμως, από το 1949 και με τα Πρωτόκολλα του 1977 διασαφηνίζεται απόλυτα το τι ακριβώς γίνεται. Θέλετε να πολεμήσετε; Κακώς πολεμάτε και ο ΟΗΕ δεν συμφωνεί με αυτό, αλλά αν το κάνετε ακολουθήστε κανόνες. Δεν μπορείς να σκοτώνεις παιδιά ή εγκυμονούσες γυναίκες! Αυτό είναι μια μορφή γενοκτονίας! Τόσο σκληρό είναι!
Κατά την ταπεινή μου γνώμη, ο Γενικός Γραμματέας του ΟΗΕ θα έπρεπε ήδη να είναι εκεί και θα έπρεπε να φροντίζει ώστε αυτός ο πόλεμος να σταματήσει. Διότι έτσι όπως ξεκίνησε, αν συμμετάσχουν και άλλα γειτονικά Κράτη δεν ξέρω πραγματικά που θα οδηγήσει και δεν θέλω καν να το φανταστώ.
Θεωρείτε πως ο ΟΗΕ θα μπορούσε να λύσει με κάποιο τρόπο το θέμα της Παλαιστίνης;
Δεν είμαι αισιόδοξη ως προς την επίλυση του θέματος από τον ΟΗΕ. Αν ήθελε, θα το είχε ήδη λύσει εδώ και χρόνια. Το πρόβλημα θα λυθεί με συμφωνία των μερών… Προσπάθειες έγιναν στο παρελθόν και υπήρξε ηρεμία σε κάποιο βαθμό. Τώρα, γιατί ξεκίνησε αυτή η επίθεση και γιατί η συγκεκριμένη Οργάνωση χτύπησε μια ειρηνική μουσική εκδήλωση δεν καταλαβαίνω. Δεν καταλαβαίνω ποια είναι η αφορμή και ποιο το μήνυμα από μια τέτοια κίνηση. Το μήνυμα είναι ο πόλεμος; Γιατί αν το μήνυμα είναι ο πόλεμος, τότε θα πρέπει να μας προβληματίσει από ποιους στηρίζονται αυτοί οι άνθρωποι για να κάνουν έναν τέτοιο πόλεμο. Τι έχουν από πίσω; Και εδώ πλέον πάμε σε έναν άλλο κλάδο. Στον κλάδο των Διεθνών Σχέσεων, της διεθνούς πολιτικής. Εμείς που διδάσκουμε το Διεθνές Δίκαιο, θέλουμε να πιστεύουμε ότι πάνω από όλα τηρείται και πρέπει να τηρείται το Διεθνές Δίκαιο, σύμφωνα με το οποίο ο ΟΗΕ θα πρέπει να φροντίσει με αποστολές και ειρηνευτικές επιχειρήσεις να επιλύσει το ζήτημα. Αυτό μπορεί να το κάνει ο Οργανισμός και ίσως να βοηθήσει ως ένα βαθμό, αλλά χρειάζεται η σύμφωνη γνώμη των Μεγάλων Δυνάμεων όπως είπαμε. Θα συμφωνήσει η Ρωσία ή οι ΗΠΑ στην προκειμένη περίπτωση; Δύσκολο… Δυστυχώς έτσι λειτουργεί ο ΟΗΕ και δεν είναι μόνο στο χέρι του η επίλυση τέτοιων ζητημάτων, αφού δεν ξέρουμε τι συμφέροντα, τι ανάγκες ή τι παιχνίδια παίζονται πίσω από αυτά τα γεγονότα.
Κάνοντας και μια παρένθεση, δεν θα πρέπει να ξεχνάμε ότι η Ειρηνευτική Δύναμη του ΟΗΕ που αναφέραμε είναι κάτι πάρα πολύ σημαντικό σε περιπτώσεις συρράξεων και ένοπλων διαφωνιών μεταξύ Κρατών. Ειρηνευτική δύναμη υπάρχει μέχρι και σήμερα στην Κύπρο.
Επιστρέφοντας και πάλι στο θέμα του ΟΗΕ, σε ποιους ειδικότερους τομείς θεωρείτε πως έχει αφήσει ανεξίτηλη τη σφραγίδα του σήμερα;
Ο ρόλος του ΟΗΕ υπήρξε σημαντικός στο ζήτημα της αποαποικιοποίησης και ανεξαρτησίας των κρατών, στη διατήρηση της ειρήνης γενικά στον κόσμο, στη δημιουργία κανόνων διεθνούς δικαίου για την επίλυση διαφόρων προβλημάτων, που σχετίζονται με τη θάλασσα, τον αέρα, το διάστημα, το περιβάλλον κι άλλα πολλά, έχει συμβάλει θετικά στη συνεργασία των Κρατών μέσω των Ειδικευμένων Οργανώσεων που ανέφερα. Θέλω να πιστεύω ότι ο ΟΗΕ έκανε μια πολύ μεγάλη προσπάθεια για την προστασία των δικαιωμάτων του ανθρώπου, χωρίς βέβαια να πούμε ότι τα αποτελέσματα είναι αυτά που ήθελε. Δεν είναι τυχαίο ότι φέτος γιορτάζουμε τα 75 χρόνια της Οικουμενικής Διακήρυξης των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου, η οποία αποτελείται από 30 άρθρα και είναι το πρώτο κείμενο προστασίας δικαιωμάτων του ανθρώπου στον κόσμο. Το 1966, ο ΟΗΕ υιοθέτησε δύο Σύμφωνα: το Σύμφωνο για τα Ατομικά και Πολιτικά Δικαιώματα και το Σύμφωνο για τα Οικονομικά, Κοινωνικά και Πολιτιστικά Δικαιώματα. Δύο χωριστά Σύμφωνα, διότι οι δυτικοί δίναν μεγαλύτερη έμφαση στα ατομικά και πολιτικά δικαιώματα, ενώ τα σοσιαλιστικά κράτη στα λοιπά δικαιώματα, κάτι που ο Οργανισμός σεβάστηκε. Αυτά τα δύο Σύμφωνα, καθώς και η Οικουμενική Διακήρυξη (η οποία με την πάροδο του χρόνου θεωρήθηκε ότι περιλαμβάνει κανόνες Διεθνούς Εθιμικού Δικαίου) είναι η Βίβλος των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου. Και χρησιμοποιούμε τη λέξη «Βίβλος» επειδή είναι πολύ βαριά και ουσιαστική και περιλαμβάνει όλα μας τα δικαιώματα.
Από εκεί και πέρα, ο Οργανισμός υιοθέτησε τριακόσιες Συμβάσεις για δικαιώματα, από τις οποίες μόνο στις εννέα έχουν δεχθεί τα Κράτη να υπάρχει ένα Όργανο που θα επιβλέπει την εφαρμογή τους. Από τις εννέα Συμβάσεις (οι οποίες διαθέτουν και από μια Επιτροπή) η Ελλάδα έχει κυρώσει τις οκτώ και αποστέλλει ανά τακτά διαστήματα μια έκθεση που αφορά στο πως εφαρμόζονται οι διατάξεις της κάθε Σύμβασης στο εσωτερικό της χώρας, με τις ανάλογες παρατηρήσεις της Επιτροπής και υποδείξεις. Οι περισσότεροι νομίζουμε ότι πολλοί Νόμοι είναι δημιούργημα της εκάστοτε Βουλής, όμως θα πρέπει να καταλάβουμε ότι πολλά από αυτά είναι επιταγές των Επιτροπών των διεθνών συμβάσεων που η Ελλάδα έχει κυρώσει. Εκτός τούτου, οι Επιτροπές είναι επιφορτισμένες να ερμηνεύουν τις διατάξεις των συμβάσεων και να δέχονται ατομικές προσφυγές κατά του Κράτους σε περιπτώσεις παραβίασης των δικαιωμάτων.
Αξίζει να σημειωθεί ότι ο ΟΗΕ δίνει το έναυσμα για τη δημιουργία Περιφερειακών Οργανώσεων, οι οποίες ενώνουν δυναμικά τα Κράτη σε περιφέρεια με σκοπό να συνεργαστούν πιο στενά και αποτελεσματικά. Μέσα δε στο πλαίσιο αυτό μπορούν να επιλυθούν και τυχόν διαφορές των Κρατών, στις οποίες βέβαια τίθενται προϋποθέσεις όπως ο τοπικός και όχι παγκόσμιος χαρακτήρας της διαφοράς. Για παράδειγμα, η περίπτωση Παλαιστίνης και Ισραήλ είναι τοπική; Θα ήταν αν και τα δύο Κράτη ήταν μέλη στον Αραβικό Σύνδεσμο. Ο πόλεμος Ρωσίας και Ουκρανίας είναι τοπική διαφορά; Θα ήταν αν και τα δύο Κράτη ήταν μέλη του ΝΑΤΟ, αλλά δεν είναι. Η τυχόν σύγκρουση Ελλάδας και Τουρκίας θεωρείται τοπική; Ναι, διότι και τα δύο Κράτη είναι μέλη του ΝΑΤΟ και θα πρέπει να λύσουν τη διαφορά τους μέσω του ΝΑΤΟ.
Πριν κλείσουμε, θα μπορούσατε να μας κάνετε ένα γενικό σχόλιο και να μας πείτε τη γνώμη σας σχετικά με το τι θα μπορούσε να κάνει ο ΟΗΕ ώστε να είναι πιο αποτελεσματικός στο μέλλον;
Όπως γνωρίζετε, το 2015 η Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ υιοθέτησε το Ψήφισμα που αναφέρεται στην Αντζέντα 2030 για τη Βιώσιμη Ανάπτυξη και τους 17 στόχους Βιώσιμης Ανάπτυξης. Πρόκειται για μια ιστορική συμφωνία που θα επηρεάσει τη ζωή όλων των ανθρώπων στον πλανήτη, αρκεί όλα τα κράτη να ανταποκριθούν θετικά. Ανάμεσα στους στόχους είναι η καταπολέμηση της φτώχειας και της πείνας, η εξάλειψη κοινωνικών ανισοτήτων, η ποιοτική εκπαίδευση, η βιώσιμη εκμετάλλευση των φυσικών πόρων, η προστασία του περιβάλλοντος και του πλανήτη, η οικονομική ανάπτυξη και ευημερία, η ανάπτυξη ισχυρών θεσμών και η προαγωγή διεθνούς συνεργασίας μέχρι το 20230.
Πέραν των 17 στόχων, υπάρχουν εξειδικεύσεις του περιεχομένου των στόχων με σαφείς κατευθύνσεις για τα επιδιωκόμενα αποτελέσματα σε παγκόσμιο επίπεδο. Τα κράτη μέλη δεσμεύτηκαν να καταβάλουν κάθε δυνατή προσπάθεια για την υλοποίηση των 17 στόχων για την προώθηση της δημοκρατίας, του κράτους δικαίου, του σεβασμού των δικαιωμάτων του ανθρώπου και των θεμελιωδών ελευθεριών. Παράλληλα δημιουργήθηκε το Πολιτικό Φόρουμ Υψηλού Επιπέδου των Ηνωμένων Εθνών για τη Βιώσιμη Ανάπτυξη, ένας χώρος ανταλλαγής εμπειριών και τεχνογνωσίας με κεντρικό ρόλο στην παρακολούθηση και αξιολόγηση της Αντζέντας 2030, η οποία ενθαρρύνει τα κράτη να διεξάγουν τακτικές αξιολογήσεις της προόδου σε εθνικό επίπεδο, που στη συνέχεια θα αποτελέσουν τη βάση για τις αξιολογήσεις από το Φόρουμ. Η πρώτη 4ετής αξιολόγηση πραγματοποιήθηκε το 2019.
Έχουν τα κράτη μέλη του ΟΗΕ τη βούληση να ακολουθήσουν πιστά τους 17 Στόχους της Βιώσιμης Ανάπτυξης; Μπορούν οι 17 Στόχοι να βοηθήσουν στο να γίνει καλύτερη η ζωή όλων μας στον πλανήτη;
Η απάντηση είναι δύσκολη, ωστόσο τα πάντα είναι δυνατά, αν υπάρχει θέληση και εφαρμογή των υποχρεώσεων που αναλαμβάνουν τα κράτη…
Δείτε όλες τις τελευταίες ειδήσεις στο tirnavospress.gr, ακολουθήστε μας στο Facebook, Instagram, Google News, YouTube και Twitter. Προσοχή! Επιτρέπεται η αναδημοσίευση των πληροφοριών του παραπάνω άρθρου (όχι αυτολεξεί) ή μέρους αυτών μόνο αν: Αναφέρεται ως πηγή το tirnavospress.gr στο σημείο όπου γίνεται η αναφορά. – Στο τέλος του άρθρου ως Πηγή – Σε ένα από τα δύο σημεία να υπάρχει ενεργός σύνδεσμος.
