Παραδοσιακά αποτελεί τον καλύτερο σύμμαχο του αγρότη. Απαλλάσσει τις καλλιέργειες του από κάθε μεγάλο έντομο που τις απειλεί. Λέγεται πως ένα ζευγάρι από το δικό του είδος μπορεί να καταναλώσει μέχρι και 160 ακρίδες την ημέρα. Κι, όμως, απειλείται περισσότερο από τον ευεργετηθέντα άσπονδο φίλο του…
Ο λόγος για το Κιρκινέζι, ένα μικρό μεταναστευτικό γεράκι που αναπαράγεται κατά αποικίες, πολύ συχνά μέσα σε κατοικημένες περιοχές, όπου επιλέγει τρύπες σε ψηλά κτίρια, σε τοίχους σπιτιών και αποθηκών ή σε σκεπές για να φτιάξει τη φωλιά του. Αν και γεράκι, είναι κατά κύριο λόγο εντομοφάγο πουλί και για να τραφεί προτιμά ανοιχτά και ξηρά ενδιαιτήματα, φυσικά ή διαχειριζόμενα χορτολίβαδα και μη εντατικές καλλιέργειες.
Στην Πελοπόννησο το όνομα του πτηνού είναι Ανεμογάμης.
Περιλαμβάνεται στο Παράρτημα Ι της Οδηγίας για τα Πουλιά και προστατεύεται σε Ευρωπαϊκό επίπεδο, καθώς και στον Κόκκινο Κατάλογο των απειλούμενων ζώων της Ελλάδας.
Το απειλούμενο γεράκι, αντιμετωπίζει πολλές απειλές στο μακρύ του ταξίδι από την Αφρική έως τη Μεσόγειο. Όπως δήλωσε στο www.ertnews.gr εκ μέρους της Ελληνικής Ορνιθολογικής Εταιρείας, η κα Ρούλα Τρίγκου η Κλιματική Αλλαγή έχει αλλάξει πολλές σταθερές και στη δική του ζωή με κύρια μεταβολή την μετατόπισή του προς τον Βορρά. Για την δική του προστασία η Ελληνική Ορνιθολογική Εταιρεία υλοποιεί πρόγραμμα, το Life Κιρκινέζη, μια προσπάθεια που ξεκίνησε το 2018 και θα συνεχίσει να υλοποιείται έως το 2024. Στόχος του προγράμματος η ενίσχυση των φωλιών του τόσο στα όρια της Κομοτηνής, όπου απαντάται, όσο και σε Λήμνο και Ιωάννινα, όπου επίσης έχει εντοπιστεί.
Το πρόγραμμα LIFE για το Κιρκινέζι
Το πρόγραμμα LIFE+ Φύση: «Διατήρηση και διαχείριση του Κιρκινεζιού (Falco naumanni) σε τρεις Ζώνες Ειδικής Προστασίας (ΖΕΠ) της Ελλάδας» (LIFE11NAT/GR/001011) υλοποιείται από το Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας για την περίοδο 2012-2016, σε συνεργασία με τον Δήμο Ρήγα Φεραίου, τον Φορέα Διαχείρισης της Περιοχής Οικοανάπτυξης Κάρλας – Μαυροβουνίου – Κεφαλόβρυσου – Βελεστίνου, την Ελληνική Ορνιθολογική Εταιρεία και την Εταιρεία Περιβαλλοντικής Διαχείρισης NCC ΕΠΕ με τη συνεισφορά του χρηματοδοτικού μέσου LIFE+ της Ευρωπαϊκής Ένωσης και του Πράσινου Ταμείου. Στόχος του προγράμματος είναι να επαναφέρει το μοντέλο επιτυχούς συμβίωσης του Κιρκινεζιού με τον άνθρωπο. Στο πλαίσιο αυτό υλοποιήθηκαν στοχευμένες δράσεις για να βελτιωθούν οι συνθήκες για το Κιρκινέζι στην περιοχή του θεσσαλικού κάμπου, δημιουργώντας, όμως, ταυτόχρονα και ευκαιρίες για την τοπική κοινωνία. Με επίκεντρο την Κάρλα, τις γύρω περιοχές και σε συνδυασμό με την παρουσία του Κιρκινεζιού στα χωριά της περιοχής, το πρόγραμμα υλοποίησε επιπλέον δράσεις για την προβολή της περιοχής και την προώθηση του οικοτουρισμού στον θεσσαλικό κάμπο.
Κάθε Άνοιξη τα κικρκινέζια ταξιδεύουν έως και 3.000 χλμ. για να φτάσουν στην Ελλάδα. Τα χωριά του θεσσαλικού κάμπου φιλοξενούν το μεγαλύτερο ελληνικό πληθυσμό του είδους με περισσότερα από 5.000 ζευγάρια. Τα Κιρκινέζια φωλιάζουν σε κοιλότητες σε στέγες σπιτιών και αποθηκών στα χωριά του θεσσαλικού κάμπου και τρέφονται κυρίως με έντομα στα γειτονικά χωράφια καθώς και γύρω από τη λίμνη Κάρλα.
Μεγαλύτερη απειλή της ίδιας της ύπαρξής του είναι οι αλλαγές που συντελούνται στη χρήση γης. «Άμεσα εξαρτάται από τις καλλιέργειες» δηλώνει η επιστήμονας της Ορνιθολογικής στο www.ertnews.gr και προσθέτει ότι η χρήση φυτοφαρμάκων μειώνει την τροφή τους (όπως είναι τα έντομα). Επίσης, φαίνεται να προτιμά τις χαμηλές καλλιέργειες και όχι τις υψηλές. Ενώ ένα ακόμη εμπόδιο που καλείται ολοένα και πιο συχνά να αντιμετωπίσει είναι η μείωση των διαθέσιμων χώρων φωλιάσματος. Η κατεδάφιση των παλιών σπιτιών δεν σβήνει μόνο ένα αρχιτεκτονικό χνάρι από μια περιοχή, αλλά και μια στεγαστική επιλογή για ένα άγριο είδος πτηνού, που επιλέγει τον άνθρωπο της υπαίθρου να κινηθεί γύρω του, να πετάξει πάνω του και να προστατέψει τις καλλιέργειες του.
Το Κιρκινέζι είναι ένα κομψό, μικροκαμωμένο γεράκι, με σχετικά στενά, μυτερά φτερά και στενή ουρά. Ειδικά το αρσενικό έχει λεπτή ουρά από την οποία μπορεί να προεξέχουν τα κεντρικά φτερά σε σχήμα σφήνας.
Έχει μήκος 29-32 cm, η ουρά του φτάνει τα 11-12 cm και έχει άνοιγμα φτερών 58-72 cm. Το θηλυκό έχει βάρος 160 gr και είναι εμφανώς πιο ογκώδες από το αρσενικό με βάρος 140 gr.
Το Κιρκινέζι είναι ένα από τα πιο μικρόσωμα γεράκια στην Ευρώπη.
Δείτε όλες τις τελευταίες ειδήσεις στο tirnavospress.gr, ακολουθήστε μας στο Facebook, Instagram, Google News, YouTube και Twitter.
