Σε κάποιες γωνιές της Ελλάδας, η Μεγάλη Εβδομάδα δεν μετριέται μόνο με τα αναγνώσματα της Εκκλησίας και τα ευλαβικά τροπάρια. Μετριέται και με τις σιωπές. Με τα χέρια που σταματούν να δουλεύουν, με τα σφυριά που σωπαίνουν. Έτσι, σεβαστικά και αθόρυβα, οι μάστορες – ιδίως όσοι δούλευαν με σιδεριά, σφυριά κι αμόνια – ακολουθούσαν ένα παλαιό, βαρύτιμο έθιμο:
Τη Μεγάλη Πέμπτη, κατεβάζουν το σφυρί. Σταυρώθηκε ο Χριστός. Και δεν είναι ώρα για χτυπήματα.
Ο θρύλος λέει πως οι ήχοι του σφυριού και του καρφιού, τη μέρα της Σταύρωσης, θυμίζουν εκείνο το φρικτό κάρφωμα στους παλμούς του Γολγοθά. Γι’ αυτό και οι παλιοί μάστορες, σιδεράδες, ξυλουργοί, καλαφάτες και πεταλωτές, άφηναν κάτω τα εργαλεία τους. Δεν δούλευαν. Ούτε καρφί, ούτε πριόνι, ούτε σφυρί.
Σε πολλές περιοχές – ιδίως στη Θεσσαλία, την Ήπειρο και τη Μακεδονία – έλεγαν:
«Μη δουλεύεις τη Μεγάλη Πέμπτη και τη Μεγάλη Παρασκευή, γιατί είναι σαν να χτυπάς ξανά τον Χριστό».
Τα σιδερένια εργαλεία σκεπάζονταν. Τα αμόνια «κατέβαιναν» – είτε μεταφορικά, είτε στην κυριολεξία. Το εργαστήρι έμενε σιωπηλό, σχεδόν πένθιμο, όπως και οι καμπάνες που χτυπούσαν πένθιμα εκείνη τη μέρα.
Δεν ήταν απλώς μια θρησκευτική πράξη. Ήταν μια πράξη πίστης, σιωπηλής προσευχής. Ένα άτυπο σταυροδρόμι ανάμεσα στο χέρι του ανθρώπου και το Θείο Πάθος.
Σήμερα, λίγοι θυμούνται τέτοιες παραδόσεις. Μα κάθε φορά που κάποιος τις αναφέρει, σαν να ξαναζεί για λίγο η Ελλάδα των ταπεινών εργαλείων, των ανθρώπων που δούλευαν με ιδρώτα και πίστη.
Ίσως, σε έναν κόσμο γεμάτο φωνές και βιασύνη, το «κατεβάζω το σφυρί» να είναι η πιο ανθρώπινη, η πιο τίμια σιωπή. Ένα μικρό «Σταυρώθηκε», ψιθυρισμένο όχι με λόγια, αλλά με πράξη.
@dimitris_kapetanakis greece 🇬🇷 ionian sea
♬ Jesus Of Nazareth – Instrumental Christian Songs & Christian Piano Music
