Η ελληνική ύπαιθρος αντιμετωπίζει μια συνεχή αποδυνάμωση, αποτέλεσμα διαδοχικών διοικητικών μεταρρυθμίσεων και πολιτικών αποφάσεων που, αν και αποσκοπούσαν στον εκσυγχρονισμό, οδήγησαν σε απομάκρυνση των κατοίκων και υποβάθμιση των τοπικών κοινωνιών.
Από τον «Καποδίστρια» στον «Καλλικράτη»: Η Αρχή της Συγκέντρωσης
Το 1997, το σχέδιο «Καποδίστριας» συγχώνευσε μικρούς δήμους και κοινότητες σε μεγαλύτερους δήμους, με στόχο την αποτελεσματικότερη διοίκηση. Ωστόσο, αυτή η κίνηση οδήγησε σε απομάκρυνση των διοικητικών υπηρεσιών από τις τοπικές κοινωνίες, καθιστώντας δύσκολη την πρόσβαση των κατοίκων σε βασικές υπηρεσίες. Η ενοποίηση διαφορετικών περιοχών με ξεχωριστές παραδόσεις και ανάγκες δημιούργησε διοικητικές οντότητες χωρίς συνοχή, αποδυναμώνοντας την τοπική αυτοδιοίκηση και την άμεση δημοκρατία .
Το 2010, το σχέδιο «Καλλικράτης» συνέχισε αυτή την πορεία, καταργώντας τις νομαρχίες και δημιουργώντας 13 αιρετές περιφέρειες, ενισχύοντας περαιτέρω τη συγκέντρωση εξουσιών και απομακρύνοντας ακόμη περισσότερο τη διοίκηση από τις τοπικές κοινότητες .
Η Καθημερινότητα στα Χωριά: Εγκατάλειψη
Οι συνέπειες αυτών των μεταρρυθμίσεων είναι εμφανείς στην καθημερινή ζωή των χωριών. Οι κάτοικοι πρέπει να διανύσουν μεγάλες αποστάσεις για να έχουν πρόσβαση σε διοικητικές υπηρεσίες, ενώ η έλλειψη τοπικών σχολείων, ιατρικών κέντρων και άλλων βασικών υποδομών έχει οδηγήσει σε μαζική μετανάστευση προς τις πόλεις. Σε πολλές περιοχές, ο ιερέας παραμένει ο μόνος σταθερός θεσμός, προσφέροντας όχι μόνο πνευματική καθοδήγηση αλλά και κοινωνική στήριξη σε μια κοινότητα που φθίνει .
Το Προεδρικό διάταγμα για τον περιορισμό της δόμησης σε οικισμούς κάτω των 2.000 κατοίκων
Πρόσφατα, η κυβέρνηση προώθησε νομοσχέδιο που περιορίζει την ελεύθερη δόμηση σε εκτός σχεδίου περιοχές, ιδιαίτερα σε χωριά με λιγότερους από 2.000 κατοίκους. Αν και το μέτρο αποσκοπεί στην προστασία του περιβάλλοντος και στον έλεγχο της άναρχης δόμησης, πολλοί φοβούνται ότι θα επιδεινώσει την ήδη δύσκολη κατάσταση των χωριών, αποτρέποντας νέες οικοδομές και επενδύσεις που θα μπορούσαν να αναζωογονήσουν την ύπαιθρο.
Η αποδυνάμωση των τοπικών κοινοτήτων και η συγκέντρωση της διοίκησης έχουν οδηγήσει σε απώλεια της τοπικής ταυτότητας και της κοινωνικής συνοχής. Πολλοί υποστηρίζουν την ανάγκη επαναφοράς των κοινοτήτων και της τοπικής αυτονομίας, επισημαίνοντας ότι μόνο μέσω της ενίσχυσης της τοπικής αυτοδιοίκησης μπορεί να επιτευχθεί η αναζωογόνηση της υπαίθρου .
Κάτι τέτοιο όμως δεν φαίνεται να εξετάζει η κυβέρνηση αλλά ακριβώς το αντίθετο…
