Είστε απ’ αυτούς τους περιέργους ταξιδιώτες που έχετε το Τσέρνομπιλ στη bucket list σας; Ε για αρκετά χρόνια δεν χρειαζόταν να τρέχετε μέχρι την Ουκρανία καθώς είχαμε στην Ελλάδα τη δικιά μας εκδοχή με το “πλεονέκτημα” κιόλας να μην έχει προηγηθεί πυρηνικό ατύχημα.
Ο λόγος για τη Χαραυγή Κοζάνης, ένα χωριό νοτιοανατολικά της Πτολεμαΐδας που εγκαταλείφθηκε πρόσφατα (η εκκένωση του ξεκίνησε το 1986, ίδια χρονιά με το Τσέρνομπιλ) εξαιτίας των εργοστασίων και των μηχανημάτων της ΔΕΗ που βρίσκονται πλέον σε εξαιρετικά κοντινή απόσταση.
Το χωριό έδινε την εντύπωση ενός τόπου βομβαρδισμένου που μόλις πριν λίγα χρόνια έσφυζε από ζωή: σπίτια βιαστικά εγκαταλελειμμένα, αέρας βαρύς και έντονα καρκινογόνος, μια εκκλησία ξεβαμμένη με το ρολόι στο καμπαναριό να δείχνει μόνιμα πλέον 11:35 (Τώρα πρωί ήταν; Βραδάκι ήταν; Θα σας γελάσω και δεν το θέλω), αδέσποτα σκυλιά να έχουν επηρεαστεί από την απομόνωση και τη σκοτεινιά του τόπου, ένα διαρκές βουητό από τα μηχανήματα της ΔΕΗ και αμέτρητες νταλίκες έκαναν γύρες έξω από το το χωριό.
Η εκκένωση έγινε εξαιτίας της τεράστιας οικολογικής καταστροφής που συντελείται στη γύρω περιοχή, η οποία το 2006 ανακηρύχθηκε από τον οργανισμό WWF ως η πιο ρυπογόνα περιοχή δίπλα σε εργοστάσιο ηλεκτρισμού σε ολόκληρη την Ευρώπη. Εξαιρετική διάκριση! Δεν ήταν όμως μόνο αυτός ο λόγος της εκκένωσης, μιας και στην περιοχή είχαν ανακαλυφθεί πολύτιμα κοιτάσματα λιγνίτη.
Για το λόγο αυτό η παραμονή σας στο χωριό δεν μπορούσε να ξεπεράσει τις 1-2 ώρες, ενώ αμέσως μετά την απομάκρυνση σας έπρεπε να πλυθείτε πολύ καλά ώστε να απομακρύνετε τις βλαβερές ουσίες από πάνω σας. Οι ομοιότητες με την κατάσταση που επικρατεί και στο Τσέρνομπιλ μεγάλες. Η μαυρίλα δε, που θα έβγαινε από πάνω σας θα σας έφερνε αναμνήσεις από τα παιδικά σας χρόνια αν συνηθίζατε να παίζατε σε καμία γειτονιά μικροί. Οι γεννηθέντες μετά το 1990 ας προσπεράσουν το τελευταίο σχόλιο.
Δεν είναι η Χαραυγή, το μόνο χωριό στην περιοχή που εγκαταλείφθηκε. Ο Κλείτος, η Καρδιά, η Εξοχή και ο Κόμανος είναι μερικά ακόμα, και σύντομα θα προστεθούν κι άλλα στην λίστα καθώς όλο και περισσότερα κοντινά χωριά ερημώνουν.
Πως θα βρείτε την περιοχή που βρισκόταν η Χαραυγή; Κατευθυνθείτε μέσω της Εγνατία Οδού από τη Θεσσαλονίκη προς Κοζάνη. Πριν φτάσετε στην πόλη, περάστε κάτω από τη γέφυρα και κινηθείτε προς τα χωριά Δρέπανο και Κλείτος. Αποφύγετε τον δρόμο από την πλευρά των εργοστασίων της ΔΕΗ γιατί έχει υποστεί πολλές καθιζήσεις λόγω των βαριών οχημάτων που περνάνε καθημερινά.
- 5 χιλιόμετρα μακριά από την Κοζάνη θα βρείτε τη Νέα Χαραυγή, μια κωμόπολη-προάστιο της Κοζάνης που δημιουργήθηκε έπειτα την μετεγκατάσταση του original οικισμού Χαραυγή. Έχει πληθυσμό 1294 κατοίκους.
- Η Χαραυγή την περίοδο της τουρκοκρατίας ονομαζόταν Τζουμάς και έτσι αναφέρεται και το 1918 όπου οριζόταν ως έδρα της ομώνυμης κοινότητας. Το 1928 μετονομάστηκε σε Αμύγδαλα και το 1961 πήρε την σημερινή της ονομασία. Το εντυπωσιακό είναι ότι στην απογραφή του 2011 η Χαραυγή είχε δηλωμένους 6 κατοίκους.
Σήμερα η περιοχή της Χαραυγής είναι ένα απέραντο εργοτάξιο.
