Στα πλαίσια του προγράμματος “ΣΧΟΛΕΙΑ ΠΡΕΣΒΕΙΣ ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΙΚΟΥ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟΥ ” η Αθηνά Σιαφαρίκα μίλησε στις μαθήτριες/τες του ΓΕΛ Τυρνάβου που συμμετέχουν στο πρόγραμμα.
Είναι μεγάλη η χαρά και η συγκίνηση για μένα να μπορώ σήμερα να απευθύνομαι στους μαθητές τους παλιού μου σχολείου, από το οποίο με συντροφεύουν οι πιο όμορφες αναμνήσεις. Με χαρά και συγκίνηση επιστρέφω πάντα εδώ, έστω και διαδικτυακά, με την ελπίδα να μπορώ να ανταποδώσω έστω κι ένα μικρό μέρος όσων μου έδωσε το σχολείο και οι καθηγητές του.
Ευχαριστώ θερμά τις δύο κυρίες που εκτιμώ και αγαπώ εξίσου, την Διευθύντρια του Σχολείου μας κα Πατσή και την Καθηγήτρια κα Φακή, για αυτή την πολύ τιμητική για μένα πρόσκληση.
Θέλω επίσης να ευχαριστήσω και όλους εσάς που σήμερα είστε εδώ, με αφορμή τον εορτασμό της γιορτής της Γυναίκας, και αφιερώνετε λίγο από τον χρόνο σας για να με ακούσετε. Δεδομένης της συμμετοχής σας στο Ευρωπαϊκό πρόγραμμα «Σχολεία Πρέσβεις του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου», Διαισθάνομαι ότι το κοινό μου σήμερα είναι γεμάτο ανησυχίες, προβληματισμούς και διάθεση συμμετοχής στο κοινωνικό γίγνεσθαι.
Ειλικρινά σας θαυμάζω και σας χαίρομαι! Γιατί κόντρα στον καταιγισμό εικόνων, πληροφοριών και παραπληροφόρησης, αλλά και κάθε λογής διαστρεβλωμένων προτύπων τα οποία σας κατακλύζουν στα κοινωνικά δίκτυα, επιλέξατε τη συμμετοχή, τον προβληματισμό, την ανταλλαγή απόψεων αλλά και την αναζήτηση διαφορετικών προτύπων μέσα στην πραγματική ζωή και όχι στην οθόνη του κινητού σας.
Λίγα λόγια για μένα: είμαι η Αθηνά Σιαφαρίκα, μεγάλωσα στον Τύρναβο και αποφοίτησα 1η από το σχολείο μας, το τότε Ενιαίο Λύκειο Τυρνάβου. Μάλιστα είχα την μεγάλη τύχη να έχω την κα Φακή στο μάθημα αρχαίων ελληνικών κατεύθυνσης.
Αποφοίτησα 3η από τη Νομική Αθηνών, με υποτροφίες του ΙΚΥ και των Κληροδοτημάτων του Παν/μιου Αθηνών, κατέχω δυο μεταπτυχιακούς τίτλους σπουδών, από τη Νομική Αθηνών και από το Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης με υποτροφία του ιδρύματος Ωνάση. Για μένα η μάθηση δεν σταματά ποτέ, καθώς συνεχίζω τις σπουδές και την εξειδίκευσή μου είτε με ερευνητικές εργασίες είτε με πιστοποιήσεις στον χρηματοπιστωτικό τομέα, στον οποίο εξειδικεύομαι.
Έχω εργασθεί σε Ευρωπαϊκά όργανα και δικηγορικές εταιρίες στις Βρυξέλλες, απ’ όπου επέστρεψα το 2014. Αυτή τη στιγμή εργάζομαι σε μία από τις πιο καινοτόμες και εξωστρεφείς ελληνικές επιχειρήσεις του χρηματοπιστωτικού τομέα, στο τμήμα Κανονιστικής Συμμόρφωσης και Νομικών Υποθέσεων.
H σημερινή ημέρα είναι αφιερωμένη στον εορτασμό, σε παγκόσμιο επίπεδο, των κοινωνικών, οικονομικών, πολιτιστικών και πολιτικών επιτευγμάτων των γυναικών. Ταυτόχρονα, ο εορτασμός της Ημέρας της Γυναίκας αποτελεί μια αφορμή να αναλογιστούμε, σε κάθε γενιά, ποιοι είναι οι τομείς εκείνοι στους οποίους πρέπει ακόμα να γίνουν βήματα προόδου και ποια είναι η δράση που πρέπει να αναλάβει ο καθένας μας.
Με αφορμή τον σημερινό Εορτασμό της Γιορτής της Γυναίκας, στη σημερινή μου ομιλία θα ήθελα να αναδείξω θεματικές που ευρύτερα αφορούν τη Σύγχρονη Γυναίκα- τη Γυναίκα της γενιάς μου και της δικής σας:
Α. Έμφυλη Βία
Β. Εξίσωση δικαιωμάτων γυναικών – ιδίως μητρότητας- στον ιδιωτικό και δημόσιο τομέα
Γ. Προκαταλήψεις ως προς την επιλογή επαγγέλματος των γυναικών, ιδίως στους τομείς των θετικών επιστημών και της τεχνολογίας.
Ειδικότερα:
Α. Ως προς τη θεματική της Έμφυλης Βίας:
Τα δεδομένα είναι αποκαρδιωτικά. Μία στις 10 γυναίκες έχει πέσει θύμα κάποιας μορφής σεξουαλικής βίας από την ηλικία των 15 ετών και άνω, και μία στις 20 γυναίκες έχει πέσει θύμα βιασμού από την ηλικία των 15 ετών και άνω. Θα μπορούσε να είναι μία από εμάς, η αδερφή μας, η φίλη μας. Ιδίως οι νέες γυναίκες, είναι οι πιο ευάλωτες λόγω οικονομικών, οικογενειακών και άλλων εξαρτήσεων κοινωνικοοικονομικής φύσεως.
Στην τοποθέτησή μου, δεν θα σταθώ στο πλήθος υποθέσεων που έχουν τον τελευταίο μόνο χρόνο σοκάρει την κοινή γνώμη, ούτε θα αναλύσω τα κοινωνικά και προσωπικά αίτια που μπορεί να οδήγησαν σε κάθε ένα από τα εγκλήματα.
Θα ήθελα όμως να γνωρίζουμε όλοι την πρόοδο που γίνεται σε θεσμικό επίπεδο στο κομμάτι αυτό – γιατί εμείς -εσείς είναι αυτοί που μπορούμε να συμβάλλουμε στην περαιτέρω πρόοδο και εξέλιξη του θεσμικού αυτού πλαισίου.
Τα τελευταία χρόνια έχουν σημειωθεί θετικές εξελίξεις σε επίπεδο ΕΕ, αλλά και κρατών μελών, ως προς την αναγνώριση της «ενδοοικογενειακής» βίας ή τη βίας «από στενό σύντροφο» όχι ως ζητήματα ιδιωτικής φύσεως, αλλά ως ζητήματα που χρήζουν παρέμβασης από την οργανωμένη Πολιτεία, καθώς συνιστούν παραβιάσεις των θεμελιωδών δικαιωμάτων των γυναικών όσον αφορά την αξιοπρέπεια, την ισότητα και την πρόσβαση στη δικαιοσύνη.
Η αντιμετώπιση της βίας, που έχει τις ρίζες της στο φύλο, αλλά και σε κάθε είδους άλλη διάκριση, έχει επίπεδα νομικά, θεσμικά αλλά και κοινωνικά.
Σε νομικό επίπεδο η σύμβαση της Κωνσταντινούπολης του Συμβουλίου της Ευρώπης και η οδηγία της ΕΕ για τα θύματα της εγκληματικότητας αποτελούν το βασικότερο διεθνές πλαίσιο για την αντιμετώπιση των θυμάτων της βίας λόγω φύλου.
Η υιοθέτηση, εφαρμογή κι επέκταση της προστασίας αυτής κρίνεται αναγκαία και απόρροια της παραδοχής ότι η βία κατά των γυναικών αποτελεί παραβίαση θεμελιωδών ανθρώπινων δικαιωμάτων στην ΕΕ.
Σε θεσμικό επίπεδο, η ευρωπαϊκές και εθνικές πολιτικές στους τομείς της απασχόλησης, της εκπαίδευσης, της υγείας, της τεχνολογίας πρέπει να λαμβάνουν υπόψη την προστασία των γυναικών από φαινόμενα σεξισμού, βίας και θυματοποίησης στους αντίστοιχους τομείς, αλλά και να στοχεύουν στην προληπτική δράση και ενημέρωση της κοινωνίας για τις δυσμενείς συνέπειες της έμφυλης βίας στο κοινωνικό σύνολο.
Καταλήγοντας, ας μην ξεχνάμε ότι η κάθε αλλαγή ξεκινάει από το άτομο και τον πρώτο κοινωνικό πυρήνα, αυτόν της οικογένειας. Ας καλλιεργήσουμε τη συνείδηση ότι η συσχέτιση άνδρα-γυναίκας, δεν χρειάζεται να είναι σχέση επιβολής, αλλά σχέση ισοτιμίας, υποστήριξης και ενθάρρυνσης.
Β. Εξίσωση δικαιωμάτων γυναικών – ιδίως μητρότητας- στον ιδιωτικό και δημόσιο τομέα
Το δεύτερο σημείο το οποίο θα ήθελα να αναδείξω στη σημερινή μου τοποθέτηση αφορά ένα άλλο κοινωνικό ζήτημα, το οποίο οι νέες γενιές γυναικών στην Ελλάδα οφείλουν να διεκδικήσουν σε θεσμικό επίπεδο, δεδομένου και του οξύτατου δημογραφικού προβλήματος της χώρας μας.
Το ζήτημα αυτό αφορά άμεσα τη Γυναίκα και την προστασία της Οικογένειας, αν και δεν συνδέεται άμεσα με το ζήτημα της ισότητας των φύλων -αφορά όμως μια άλλη «ισότητα» , αυτή μεταξύ γυναικών εργαζομένων στον ιδιωτικό και δημόσιο τομέα.
Ομολογώ ότι, είναι ευτύχημα, αλλά και αποτέλεσμα μακροχρόνιων αγώνων, το γεγονός ότι οι γυναίκες της ηλικίας μου θεωρούν δεδομένο ότι, κατά κανόνα, ότι αμείβονται το ίδιο με τους άνδρες συναδέλφους τους.
Μας απασχολεί όμως βαθιά ένα άλλο θέμα: αναρωτιόμαστε, όσες εργαζόμαστε στον ιδιωτικό τομέα, πώς θα κάνουμε οικογένεια, πώς θα γίνουμε μάνες και πώς θα μεγαλώσουμε τα παιδιά μας όταν, μία μητέρα εργαζόμενη ιδιωτική υπάλληλος οφείλει να επιστρέψει στη δουλειά της μερικούς μόλις μήνες μετά τη γέννηση του παιδιού της. Πώς θα αποφασίσει να κάνει εξαρχής παιδιά όταν το μεγαλύτερο μέρος του οικογενειακού εισοδήματος διοχετεύεται στη φύλαξη των παιδιών.
Παράλληλα, λοιπόν, με τον αγώνα για ίσα δικαιώματα, όχι μόνο αμοιβής, αλλά και πρόσβασης σε θέσεις λήψης αποφάσεων, επιχειρηματικών και πολιτικών, τα οποία μονοπωλούνται ακόμα από άνδρες, δίνεται και ένας άλλος αγώνας. Ο αγώνας της νέας εργαζόμενης του ιδιωτικού τομέα να γίνει μάνα και να κρατήσει την οικογένειά της.
Και γι’ αυτό απαιτούνται θεσμικές τομές. Ως κόρη δημοσίων υπαλλήλων και εργαζόμενη στον ιδιωτικό τομέα, δεν μπορώ να σκεφτώ μεγαλύτερη μεταρρύθμιση, προς αυτή την κατεύθυνση, από την εξίσωση των δικαιωμάτων μητρότητας (και πατρότητας) μεταξύ δημοσίου και ιδιωτικού τομέα.
Όλοι έχουμε το ίδιο δικαίωμα να βρισκόμαστε δίπλα στα παιδιά μας. Ας το κατοχυρώσουμε.
Γ. Προκαταλήψεις ως προς την επιλογή επαγγέλματος των γυναικών, ιδίως στους τομείς των θετικών επιστημών και της τεχνολογίας.
Στις περισσότερες ομιλίες που θα ακούσει κανείς με αφορμή τον εορτασμό της Γιορτής της Γυναίκας, δίδεται μεγάλη έμφαση στην – ακόμα περιορισμένη – πρόσβαση γυναικών σε θέσεις ευθύνης αλλά και στην υπο-εκπροσώπηση των γυναικών σε συλλογικά όργανα, είτε του ιδιωτικού τομέα (βλ. διοικητικά συμβούλια επιχειρήσεων) είτε του δημοσίου τομέα και των δημοκρατικών θεσμών (βλ. κοινοβούλιο, κυβερνητικές θέσεις κλπ.).
Ορθά οι περισσότερες ομιλίες επικεντρώνονται στα ζητήματα αυτά – καθώς ακόμα φαίνεται ότι δεν έχουμε αντιμετωπίσει όλες εκείνες τις αιτίες και τις συνθήκες που, είτε αποθαρρύνουν τις γυναίκες από τη διεκδίκηση τέτοιων θέσεων, είτε ακόμα διατηρούν ξεπερασμένες αρνητικές προκαταλήψεις εις βάρος των γυναικών ως προς την ικανότητα και την αποτελεσματικότητά τους σε θέσεις ευθύνης. Στη σημερινή μου ομιλία θα προτιμήσω να μην επαναλάβω αυτόν τον προβληματισμό.
Όχι μόνο γιατί πιστεύω ότι έχουν γίνει πολύ σημαντικά θετικά βήματα προς αυτή την κατεύθυνση – όχι μόνο γιατί όσες γυναίκες κατέχουν ήδη θέσεις ευθύνης «διαλύουν» δημόσια και συστηματικά κάθε προκατάληψη εις βάρος της ικανότητας των γυναικών, αλλά γιατί αισθάνομαι την ανάγκη να αναδείξω μία άλλη προκατάληψη εις βάρος των γυναικών που καμία φορά πιστεύουμε και αναπαράγουμε και οι ίδιες οι γυναίκες.
Ακόμα και σήμερα, ιδίως στην επαρχία, υπάρχει ακόμα η αντίληψη ότι υπάρχουν ανδρικές και γυναικείες δουλειές, και ότι ο κλάδος των θετικών επιστημών και της τεχνολογίας δεν είναι για τις γυναίκες – ακόμα χειροτέρα δε ακούγεται ακόμα ότι οι γυναίκες δεν είναι «καλές» στους τομείς αυτούς.
Κλάδοι όπως η κυβερνοασφάλεια, η ασφάλεια δικτύων, η ανάπτυξη λογισμικού, η μηχανική, τα μαθηματικά, θεωρούνται ακόμα και από τις ίδιες τις γυναίκες ως «ανδρικά» επαγγέλματα.
Η προκατάληψη αυτή είναι αναγκαίο να σταματήσει. Όχι μόνο γιατί είναι επιστημονικά αποδεδειγμένο ότι οι γυναίκες είναι εξίσου ικανές με τους άνδρες στους τομείς των Επιστημών, της Τεχνολογίας, της Μηχανικής και των Μαθηματικών, αλλά πρωτίστως γιατί αυτοί είναι οι κλάδοι με τις περισσότερες θέσεις εργασίας και τις μεγαλύτερες δυνατότητες επαγγελματικής ανάπτυξης.
Υπολογίζεται ότι στον ευρύτερο χώρο της τεχνολογίας υπάρχουν αυτή τη στιγμή παγκοσμίως περί τα 4 εκατομμύρια θέσεις εργασίας που παραμένουν κενές λόγω έλλειψης κατηρτισμένου στην τεχνολογία προσωπικού.
Η εκθετική πρόοδος της τεχνολογίας θα αλλάξει παντελώς το πλαίσιο στο οποίο ζούμε μέσα σε μια μόλις δεκαετία. Θέσεις εργασίας δεδομένες στο τώρα, σύντομα θα εξαλειφθούν, ενώ η τεχνολογική κατάρτιση θα αποτελεί τον βασικό δείκτη αλφαβητισμού.
Το δε χάσμα μεταξύ ανεπτυγμένων και αναπτυσσόμενων χωρών, πλούσιων και φτωχών, υψηλών μεσαίων και χαμηλών στρωμάτων θα μεγαλώνει με εκθετικούς ρυθμούς, ακολουθώντας την τεχνολογική επανάσταση σε όλους τους τομείς.
Σας καλώ, ήδη σήμερα, να ξεπεράσουμε την προκατάληψη ότι οι κλάδοι των Επιστημών, της Τεχνολογίας, της Μηχανικής, των Μαθηματικών, είναι κλάδοι που δεν αφορούν τις γυναίκες.
Η προκατάληψη και ο δισταγμός των γυναικών να εισέλθουν σε αυτούς τους κλάδους θα τους στερήσουν πολλές και καλά αμειβόμενες δουλειές στο μέλλον, αυξάνοντας τις υφιστάμενες ή δημιουργώντας νέες κοινωνικές ανισότητες. Ήδη σήμερα, αφιερώστε μισή ώρα λιγότερη στα social media και επενδύστε την στο να αναζητήσετε στο διαδίκτυο πληροφορίες για το τι σημαίνει κυβερνοασφάλεια, τεχνικός δικτύου, developer, εκμάθηση κώδικα, προγραμματισμός εφαρμογών.
Ξεκινήστε ακόμα και με μερικά διαδικτυακά μαθήματα να χτίζετε τις γνώσεις σας στην τεχνολογία και τις τεχνολογικές εφαρμογές. Κι ακόμα κι αν έχετε κλίση στις θεωρητικές και ανθρωπιστικές επιστήμες ή στις τέχνες, πάντα επιλέξτε να μελετήσετε εκείνη την πτυχή τους που αφορά, συνδέεται ή επηρεάζεται από την τεχνολογία και την επίδρασή της (θετική και αρνητική) στο άτομο, την κοινωνία, τις σχέσεις, την κοινωνική διαστρωμάτωση, την ψυχική υγεία παιδιών και εφήβων μέχρι και την ψηφιακή δημοκρατική διακυβέρνηση. Είμαι βέβαιη ότι η επένδυσή σας αυτή θα σας δικαιώσει!
Σας ευχαριστώ από καρδιάς για τον χρόνο και την προσοχή σας! Εύχομαι τα σημεία της ομιλίας μου να σας φανούν χρήσιμα! Είμαι πάντα στη διάθεση του σχολείου, των καθηγητών αλλά και του καθενός από εσάς ατομικά σε οτιδήποτε μπορώ να σας συνδράμω!
Με εκτίμηση και φιλικούς χαιρετισμούς,
Αθηνά Π. Σιαφαρίκα
Απόφοιτη Ενιαίου Λυκείου Τυρνάβου, 2006
