Τους λόγους για τους οποίους η ανοσίας της αγέλης απέναντι στον κορονοϊό μετατράπηκε σε ένα «άπιαστο όνειρο» εξηγεί με άρθρο του στο conversation, ο Καθηγητής Ανοσολογίας στο Πανεπιστήμιο του Witwatersrand και Διευθυντής της Ερευνητικής Μονάδας Εμβολίων και Λοιμωδών Νόσων SAMRC, Πανεπιστήμιο του Witwatersrand, Shabir A. Madhi
Η COVID-19 διέψευσε όσους πίστευαν ότι θα κρατήσει για λίγους μήνες. Στην πραγματικότητα συνέβη το ακριβώς αντίθετο, καθώς παραπάνω από 1,5 χρόνο μετά την έναρξη της πανδημίας παραμένει πιο έντονα από ποτέ στην καθημερινότητα μας. Παράλληλα, οι μετάλλαξεις του ιού σε τόσο σύντομο χρονικό διάστημα έκαναν τον ιό πιο μεταδοτικό και ικανό να ξεφύγει από ορισμένες ανοσοποιητικές αποκρίσεις.
Η εξέλιξη του ιού ήταν τόσο ραγδαία που το στέλεχος Δέλτα, που επικρατεί σήμερα είναι 2 φορές πιο μεταδοτικό σε σχέση με το αρχικό. Αυτό σημαίνει ότι η επίτευξη της ανοσίας της αγέλης πρέπει να σταματήσει να αποτελεί μία ρεαλιστική συζήτηση.
Αντιθέτως, η συζήτηση πρέπει να επικεντρωθεί στον τρόπο συμβίωσης με τον ιό. Μιλώντας για την ανοσίας της αγέλης δημιουργείται μία παρανόηση ότι θα φτάσουμε στο σημείο που θα αφανιστεί ο ιός. Αυτό είναι απίθανο να συμβεί και ο ιίς θα συνεχίζει να κυκλοφορεί. Πριν εξηγήσουμε, όμως, γιατί θα συμβεί πρέπει να εξηγήσουμε τι είναι η ανοσίας της αγέλης.
Η ανοσία της αγέλης είναι όταν κάποιος που έχει μολυνθεί από τον ιό δεν θα μολύνει, κατά μέσο όρο, ένα άλλο άτομο. Έτσι φτάνουμε σε μια κατάσταση όπου η ανοσία στον πληθυσμό κατά της μόλυνσης από τον ιό είναι τέτοια που υπάρχουν πολύ λίγοι άνθρωποι στο περιβάλλον για συνεχιστεί η μετάδοση. Αυτό συμβαίνει επειδή έχουν αναπτύξει ανοσία κατά της μόλυνσης, ή τουλάχιστον έχουν αναπτύξει ανοσία σε βαθμό που ακόμα και αν είχαν μολυνθεί, θα ήταν σε θέση να καθαρίσουν τον ιό πολύ γρήγορα και δεν θα ήταν σε θέση να τον μεταδώσουν σε άλλους ανθρώπους.
Έτσι, η ανοσία της αγέλης ουσιαστικά σημαίνει ότι έχει επέλθει μια απόλυτη διακοπή στην αλυσίδα μετάδοσης του ιού στον πληθυσμό ελλείψει άλλων παρεμβάσεων που θα μπορούσαν επίσης να διακόψουν τη μετάδοση του ιού, όπως η χρήση μάσκας προσώπου. Ωστόσο, κάποιες αλλαγές έχουν αναγκάσει μια αλλαγή στη σκέψη μας για την ανοσία της αγέλης. Τώρα αντιμετωπίζεται πολύ περισσότερο ως μία φιλοδοξία παρά ως πραγματικός στόχος.
Τι έχει αλλάξει
Πρώτον, η εξέλιξη του ιού και οι μεταλλάξεις που έχουν συμβεί. Ένα σύνολο μεταλλάξεων έκανε τον ιό πολύ πιο μεταδοτικό ή μολυσματικό. Η παραλλαγή Δέλτα είναι απλά ένα τέτοιο παράδειγμα. Αρχικά πιστεύαμε ότι ο αναπαραγωγικός ρυθμός του SARS-CoV-2 ήταν μεταξύ 2,5 και 4. Με άλλα λόγια, σε έναν πλήρως ευαίσθητο πληθυσμό κάθε άτομο που έχει μολυνθεί θα μολύνει κατά μέσο όρο περίπου δυόμισι έως τέσσερα άλλα άτομα. Η παραλλαγή Δέλτα, όμως, είναι τουλάχιστον δύο φορές πιο μεταδοτική. Αυτό σημαίνει ότι ο αναπαραγωγικός ρυθμός της παραλλαγής Δέλτα είναι πιθανώς πιο κοντά στο έξι αντί για το τρία.
Η δεύτερη αλλαγή είναι ότι ο ιός έχει δείξει την ικανότητα να έχει μεταλλάξεις που τον καθιστούν ανθεκτικό στη δραστηριότητα εξουδετέρωτικών αντισωμάτων που προκαλείται από προηγούμενες λοιμώξεις από τον αρχικό ιό, καθώς και αντιδράσεις αντισωμάτων που προκαλούνται από τα περισσότερα από τα τρέχοντα εμβόλια COVID-19.
Το τρίτο μεγάλο ζήτημα επικεντρώνεται στην ανθεκτικότητα της προστασίας. Η προστασία διαρκεί τουλάχιστον έξι έως εννέα μήνες αυτή τη στιγμή. Αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι θα μας προστατεύσουν από τη μόλυνση από παραλλαγές που εξελίσσονται, ακόμη και αν τέτοιες ανοσολογικές αποκρίσεις βοηθούν στην μείωση της κλινικής πορείας της λοίμωξης που οδηγεί σε λιγότερο σοβαρή COVID-19.
Το τέταρτο ζήτημα που συνωμοτεί εναντίον μας για να μπορέσουμε να φτάσουμε σύντομα ένα όριο ανοσίας της αγέλης είναι η άνιση κατανομή των εμβολίων σε όλο τον κόσμο, η αργή πρόσληψη και η υποτονική ανάπτυξη. Δυστυχώς, αυτό παρέχει γόνιμο έδαφος για τη συνεχή εξέλιξη του ιού. Καμία χώρα δεν πρόκειται να κλειδώνει τα σύνορά της διαρκώς. Αυτό σημαίνει ότι ολόκληρος ο παγκόσμιος πληθυσμός πρέπει να φτάσει στο ίδιο είδος κατώτατου ορίου περίπου την ίδια στιγμή. Αυτή τη στιγμή μόνο το 1% των πληθυσμών των χωρών χαμηλού εισοδήματος έχουν εμβολιαστεί. Και το 27% του παγκόσμιου πληθυσμού.
Με την παραλλαγή Δέλτα, θα πρέπει να πλησιάσουμε το 84% του παγκόσμιου πληθυσμού αναπτύσσοντας προστασία από τη μόλυνση (ελλείψει μη φαρμακολογικών παρεμβάσεων) σε όσο το δυνατόν συντομότερο χρονικό διάστημα.
Επομένως, η μόνη βιώσιμη λύση είναι να μάθουμε να ζούμε με τον ιό. Αυτό απαιτεί να διασφαλίσουμε ότι θα εμβολιαστούν το συντομότερο δυνατόν η πλειονότητα των ατόμων, ιδίως των ενηλίκων, και ιδίως εκείνων που διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο ανάπτυξης σοβαρού COVID-19 και θανάτου.
