- Ο Υπουργός Οικονομικών και ο Αναπληρωτής Υπουργός Οικονομικών παρουσίασαν α) Την κατάσταση και τις προοπτικές της ελληνικής οικονομίας, β) Tο Μεσοπρόθεσμο Πλαίσιο Δημοσιονομικής Στρατηγικής.
- Κατάσταση και προοπτικές της ελληνικής οικονομίας
- Ανάμεσα στις σημαντικές ενδείξεις ταχείας και ισχυρής ανάκαμψης της ελληνικής οικονομίας, είναι η σταδιακή επιστροφή στην κανονικότητα, η ισχυρή αύξηση των επενδύσεων και των εξαγωγών αγαθών, η σημαντική αύξηση των καταθέσεων και η ενίσχυση της ζήτησης μέσω της ιδιωτικής κατανάλωσης, η ενίσχυση της βιομηχανικής παραγωγής, η ενίσχυση του οικονομικού κλίματος, το σταθερά χαμηλό κόστος δανεισμού της ελληνικής οικονομίας, η ενίσχυση του τουρισμού σε σχέση με το 2020, η προκαταβολή και η εκταμίευση δόσης από το Ταμείο Ανάκαμψης, η αποτελεσματική στήριξη της Πολιτείας σε πληττόμενα νοικοκυριά και επιχειρήσεις, η επέκταση της γενικής ρήτρας διαφυγής του Συμφώνου Σταθερότητας και Ανάπτυξης τόσο για το 2021, όσο και για το 2022.
- Η στοχευμένη ενίσχυση νοικοκυριών και επιχειρήσεων, με τη σταδιακή μετάβαση σε μέτρα επανεκκίνησης της οικονομίας, η υλοποίηση συνετής δημοσιονομικής πολιτικής στην κατεύθυνση περαιτέρω μείωσης φόρων και ασφαλιστικών εισφορών, η διατήρηση ισχυρών ταμειακών αποθεμάτων, μέσα από την υλοποίηση συνεπούς, έξυπνης και διορατικής εκδοτικής στρατηγικής, η επίτευξη βιώσιμης πιστωτικής επέκτασης, μέσα από την περαιτέρω ισχυροποίηση του τραπεζικού συστήματος, η υλοποίηση διαρθρωτικών αλλαγών και αποκρατικοποιήσεων, η ορθολογική αξιοποίηση των διαθέσιμων ευρωπαϊκών κονδυλίων και η διαμόρφωση ενός πιο ευέλικτου ευρωπαϊκού δημοσιονομικού πλαισίου είναι οι βασικοί άξονες της ασκούμενης οικονομικής πολιτικής που διαμορφώνουν συνθήκες υψηλής ανάπτυξης με αλλαγή του παραγωγικού μοντέλου.
- Μεσοπρόθεσμο Πλαίσιο Δημοσιονομικής Στρατηγικής
- Η επιτυχής αντιμετώπιση της πανδημίας σε συνδυασμό με τα οικονομικά μέτρα στήριξης συνολικού ύψους 41 δισ. ευρώ που υλοποιούνται, η υιοθέτηση της γενικής ρήτρας διαφυγής για τα έτη 2020, 2021 και 2022, η κατάρτιση του Εθνικού Σχεδίου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας που αναμένεται να κινητοποιήσει πόρους 59 δισ. ευρώ τα επόμενα έτη, αλλά και η επιτάχυνση των μεταρρυθμίσεων από την Κυβέρνηση, σε συνδυασμό με την σημαντική βελτίωση της αξιοπιστίας της χώρας, θέτουν τις βάσεις για μια ισχυρή ανάπτυξη την επόμενη τετραετία σε ένα εντελώς διαφορετικό δημοσιονομικό πλαίσιο. Για αυτό το σκοπό είναι απαραίτητη η υιοθέτηση ενός νέου Μεσοπρόθεσμου Πλαισίου Δημοσιονομικής Στρατηγικής που ενσωματώνει τις πολιτικές που έχουν θεσμοθετηθεί, αλλά και τα νέα ανώτατα όρια δαπανών των Υπουργείων και φορέων, επιτρέποντας την υλοποίηση του Κυβερνητικού σχεδίου για ισχυρή ανάπτυξη της ελληνικής οικονομίας.
- Στο πλαίσιο της γενικής ρήτρας διαφυγής -που αρχικά αφορούσε τα έτη 2020 και 2021 και πρόσφατα αποφασίστηκε να ισχύσει και για το 2022- αποκτά ακόμα μεγαλύτερη σημασία η εμπιστοσύνη που απολαμβάνει η χώρα τόσο στις αγορές όσο και μεταξύ των εταίρων και πιστωτών της. Αυτή αντανακλάται στα επιτόκια των ελληνικών ομολόγων, που βρίσκονται σήμερα σε ιστορικά χαμηλά.
- Στο πλαίσιο της ευελιξίας που προσφέρει η γενική ρήτρα διαφυγής σε συνδυασμό με την ρευστότητα που αντλήθηκε από την επιτυχή εκδοτική δραστηριότητα και την αξιοποίηση ευρωπαϊκών μέσων στήριξης, η Κυβέρνηση σχεδίασε και υλοποιεί ένα ευρύ πλέγμα παρεμβάσεων στήριξης των κοινωνικών ομάδων που επλήγησαν από την πανδημία, οι οποίες αγγίζουν τα 41 δισ. ευρώ την περίοδο 2020-2022.
- Εκκινώντας από την θετική επίδραση των ανωτέρω παρεμβάσεων στήριξης και συνεχίζοντας με την πλήρη εφαρμογή του Εθνικού Σχεδίου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, η ανάπτυξη το τρέχον έτος εκτιμάται στο 3,6%, ενώ για το 2022 προβλέπεται στο 6,2% και για την υπόλοιπη περίοδο του ΜΠΔΣ αναμένεται κατά μέσο όρο ανάπτυξη της τάξης του 4%.
- Καθοριστική συμβολή στην εξέλιξη αυτή θα έχει το Εθνικό Σχέδιο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας «Ελλάδα 2.0». Οι συνολικοί πόροι του Σχεδίου ανέρχονται σε 30,5 δισ. ευρώ έως το 2026, εκ των οποίων 17,8 δισ. ευρώ είναι επιχορηγήσεις και 12,7 δισ. ευρώ δάνεια. Είναι μια μοναδική ευκαιρία για την επιτάχυνση της οικονομικής ανάκαμψης της χώρας με στόχο οι συνολικοί επενδυτικοί πόροι που θα ενεργοποιηθούν να ανέλθουν σε περίπου 59 δισ. ευρώ, δηλ. διπλάσιοι από το μέγεθος του ίδιου του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας. Η ανάπτυξη θα εστιάσει σε τέσσερις πυλώνες: την πράσινη μετάβαση, τον ψηφιακό μετασχηματισμό, την απασχόληση – δεξιότητες – κοινωνική συνοχή και τις ιδιωτικές επενδύσεις.
- Δημοσιονομικά για φέτος εκτιμάται ότι το πρωτογενές αποτέλεσμα της γενικής κυβέρνησης θα διαμορφωθεί σε έλλειμμα 7,1% του Α.Ε.Π., το 2022 σε έλλειμμα 0,5% του Α.Ε.Π., ενώ από το 2023 θα επανέλθουμε σε πρωτογενή πλεονάσματα σταδιακά αυξανόμενα, που στο σενάριο βάσης ανέρχονται σε 2% το 2023, 2,8% το 2024 και 3,7% το 2025.
- Η Υπουργός Παιδείας και Θρησκευμάτων παρουσίασε το νομοσχέδιο για την αναβάθμιση του σχολείου και την ενδυνάμωση των εκπαιδευτικών.
Σημειώνεται ότι η Ελλάδα, σήμερα, είναι η χώρα με τον χαμηλότερο δείκτη σχολικής αυτονομίας ανάμεσα σε όλα τα κράτη-μέλη του ΟΟΣΑ και μια από τις ελάχιστες ευρωπαϊκές χώρες όπου η αξιολόγηση των εκπαιδευτικών και των στελεχών εκπαίδευσης δεν έχει εφαρμοστεί ακόμα στην πράξη. Η μεταρρύθμιση αναπτύσσεται σε τέσσερις άξονες:
- Τη μεγαλύτερη αυτονομία της σχολικής μονάδας και την ενίσχυση της εμπιστοσύνης στους εκπαιδευτικούς.
- Η ποιότητα των εκπαιδευτικών συστημάτων τείνει να είναι άμεσα συναρτώμενη με το βαθμό αποκέντρωσής τους, ελευθερίας και αυτονομίας των εκπαιδευτικών και των σχολικών μονάδων, τομέα στον οποίο η χώρα μας υστερεί σημαντικά σε σχέση με άλλες χώρες.
- Δείχνουμε μεγαλύτερη εμπιστοσύνη στους εκπαιδευτικούς μας, με ενισχυμένη ελευθερία στην οργάνωση της διδασκαλίας, ενισχύουμε το ρόλο του διευθυντή και αυξάνουμε τις θέσεις ευθύνης για τους εκπαιδευτικούς, θεσπίζουμε ένα πλαίσιο αυξημένης διαφάνειας και λογοδοσίας, εξασφαλίζουμε μεγαλύτερους βαθμούς ευελιξίας, απελευθερώνουμε τις δημιουργικές δυνάμεις της εκπαίδευσης.
- Την αξιολόγηση των εκπαιδευτικών, με καθαρά βελτιωτικό, μη τιμωρητικό χαρακτήρα, ως μηχανισμό ενδυνάμωσης των εκπαιδευτικών και διαρκούς βελτίωσης της παρεχόμενης εκπαίδευσης και του σχολείου. Η αξιολόγηση αποτελεί απαραίτητο συμπληρωματικό μέτρο για τη θέσπιση ενός ισχυρού μηχανισμού ανατροφοδότησης και διασφάλισης της ποιότητας στην εκπαίδευση, ενώ είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με την επιμόρφωση. Αποτελεί, επιπλέον, απαραίτητη προϋπόθεση για την αποτελεσματική αποκέντρωση του εκπαιδευτικού συστήματος. Η αξιολόγηση, σε κεντρικό ή τοπικό επίπεδο, αποτελεί κοινή πρακτική στο 90% των ευρωπαϊκών χωρών.
- Τις δομές εκπαίδευσης, για την περαιτέρω συμβολή τους στην αποτελεσματική υποστήριξη του σχολείου. Στόχος, η ίδρυση θέσεων στελεχών με αμιγώς παιδαγωγικό χαρακτήρα, ο εξορθολογισμός της διαδικασίας επιλογής στελεχών και η ουσιαστική συμβολή των στελεχών αυτών τόσο στην επιμόρφωση όσο και στην αξιολόγηση των εκπαιδευτικών, που θα καταστήσουν τις νέες Δομές Εκπαίδευσης κρίσιμο πυλώνα για την αποτελεσματική παιδαγωγική υποστήριξη του αυτόνομου σχολείου. Επενδύουμε στους εκπαιδευτικούς και τα στελέχη μας.
- Την εκκλησιαστική εκπαίδευση. Το υπό συζήτηση νομοσχέδιο επιχειρεί να εκσυγχρονίσει και να οργανώσει εξ ολοκλήρου και σε νέα βάση την δευτεροβάθμια, μεταδευτεροβάθμια και ανώτατη εκκλησιαστική εκπαίδευση, ενισχύοντας ουσιαστικά την παρεχόμενη εκπαίδευση στους υποψηφίους κληρικούς.
- Ο Υπουργός Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων και οι Υφυπουργοί παρουσίασαν νομοθετικές πρωτοβουλίες του Υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων: α) Μεταρρύθμιση της επικουρικής ασφάλισης – Σύσταση Ταμείου Επικουρικής Κεφαλαιοποιητικής Ασφάλισης (ΤΕΚΑ), β) Νομοσχέδιο για την παιδική προστασία.
Ασφαλιστική μεταρρύθμιση για τη νέα γενιά
Με το προτεινόμενο σχέδιο νόμου επιχειρείται μια διαρθρωτική αλλαγή μακρόπνοου χαρακτήρα, στο επίκεντρο του οποίου βρίσκονται οι μελλοντικές επικουρικές συντάξεις της νέας γενιάς, χωρίς να τίθενται σε κίνδυνο οι συντάξεις του υφιστάμενου συστήματος.
- Η βασική καινοτομία του νέου συστήματος Επικουρικής Ασφάλισης είναι ότι για κάθε νεοεισερχόμενο στην αγορά εργασίας από 1.1.22 και προαιρετικά για όσους είναι κάτω των 35 ετών, θα δημιουργηθεί ένας ατομικός λογαριασμός, στον οποίο θα σωρεύονται οι ασφαλιστικές του εισφορές («ασφαλιστικός κουμπαράς»), οι οποίες στη συνέχεια θα επενδύονται με βάση προκαθορισμένους, αυστηρούς κανόνες και διαδικασίες. Πρόκειται για μια πολυδιάστατη μεταρρύθμιση με στόχο:
- Την μείωση του δημογραφικού κινδύνου που απειλεί τα εισοδήματα των μελλοντικών συνταξιούχων.
- Την εξασφάλιση υψηλότερων επικουρικών συντάξεων στους μελλοντικούς συνταξιούχους.
- Την μετατροπή του ασφαλιστικού συστήματος σε μοχλό της ανάπτυξης της οικονομίας.
- Την αποκατάσταση της εμπιστοσύνης των νέων ασφαλισμένων στο δημόσιο συνταξιοδοτικό σύστημα και την παροχή ισχυρών κινήτρων για νόμιμη εργασία.
- Για τον σκοπό αυτό θα συσταθεί Ταμείο Επικουρικής Ασφάλισης. To ταμείο αυτό θα είναι δημόσιο. Θα λειτουργεί στα πρότυπα Δημόσιων Ταμείων κεφαλαιοποιητικού χαρακτήρα που έχουν φτιαχτεί εδώ και δεκαετίες σε χώρες, που φημίζονται για την αποτελεσματικότητα του κοινωνικού τους κράτους, όπως η Δανία, η Ολλανδία και η Σουηδία.
- Η προτεινόμενη μεταρρύθμιση περιλαμβάνει επίσης δύο σημαντικές κρατικές εγγυήσεις.
- Το Κράτος εγγυάται αφενός την απρόσκοπτη καταβολή των συντάξεων του υφιστάμενου συστήματος
- Η επικουρική σύνταξη του νέου κεφαλαιοποιητικού συστήματος θα αντιστοιχεί τουλάχιστον στις εισφορές, που κατέβαλε ο ασφαλισμένος σε πραγματικούς όρους.
Το νομοσχέδιο για την παιδική προστασία έχει στο επίκεντρο το παιδί και τα άτομα με αναπηρία.
- Καθιστά την Κοινωνική Προστασία ενεργητικό μοχλό για την προώθηση αλλαγών και τη δημιουργία δομών και θεσμών για όλους και όχι απλά έναν παθητικό μηχανισμό απονομής επιδομάτων.
- Στόχος είναι όλα τα παιδιά να μεγαλώνουν σε μία οικογένεια, να βρίσκονται σε ασφαλή περιβάλλοντα και να λαμβάνουν την κατάλληλη για την ηλικία και τις δυνατότητές τους διαπαιδαγώγηση και υποστήριξη.
- Στηρίζει, επίσης, τα άτομα με αναπηρία δίνοντάς τους τη δυνατότητα να επιτύχουν την ανεξάρτητη διαβίωσή τους και την ισότιμη συμμετοχή τους σε όλες τις πτυχές της κοινωνικής, οικονομικής, πολιτικής, πολιτιστικής ζωής της χώρας.
Ειδικότερα:
- Εισάγονται διατάξεις για την πρόληψη και αντιμετώπιση της παιδικής κακοποίησης.
- Για την αναβάθμιση υπηρεσιών των βρεφονηπιακών σταθμών και την καθιέρωση τακτικής παρακολούθησης της ανάπτυξης των παιδιών, θεσπίζονται:
- Ολιστικό παιδαγωγικό πρόγραμμα που θα εφαρμόζεται σε όλους τους βρεφικούς και παιδικούς σταθμούς της χώρας και θα επιτρέπει σε όλα τα βρέφη και παιδιά (2 μηνών έως 4 ετών) να αποκτήσουν ερεθίσματα και γνώσεις, να αναπτύξουν τις δυνατότητές τους, τα ταλέντα τους και να αποκτήσουν εφόδια για την καλύτερη δυνατή εξέλιξή τους έως και την ενήλικη ζωή τους.
- Τακτική παρακολούθηση των παιδιών από ειδικούς για την έγκαιρη ανίχνευση τυχόν δυσκολιών και την έγκαιρη παραπομπή τους σε επιπλέον υποστήριξη.
- Για τον εξορθολογισμό του πλαισίου αναδοχής και υιοθεσίας διευρύνονται τα ηλικιακά όρια των αναδόχων, προκειμένου να ενεργοποιηθούν υποψήφιοι και μεγαλύτερων ηλικιών.
- Για την ενίσχυση του θεσμού Κοινωνικού Συμβούλου για τον έλεγχο της ποιότητας των παρεχόμενων κοινωνικών υπηρεσιών προβλέπεται: α) Αποσαφήνιση του πεδίου ελέγχου του (ρητή πρόβλεψη για πρόσβαση στα αρχεία των δομών), β) χρήση ενιαίων εργαλείων για τον έλεγχο της ποιότητας των παρεχόμενων προνοιακών υπηρεσιών και γ) πρόβλεψη ειδικής και ενιαίας επιμόρφωσης και πιστοποίησης των επαγγελματιών.
- Για τη θεσμοθέτηση Προσωπικού Βοηθού που αφορά διαχρονικό αίτημα των οργανώσεων Ατόμων με Αναπηρία.
- Με την εισαγωγή του θεσμού του Προσωπικού Βοηθού, ένας επαγγελματίας, με την κατάλληλη εκπαίδευση και εμπειρία, αναλαμβάνει να υποστηρίξει τα άτομα με αναπηρία ανεξαρτήτως κατηγορίας αναπηρίας και τόπου διαβίωσης.
- Σκοπός είναι τα άτομα αυτά να μάθουν να ζουν ανεξάρτητα και να μπορούν να ενταχθούν με ισότιμους όρους στην κοινωνική, οικονομική, πολιτική και πολιτιστική ζωή της χώρας.
- Προβλέπεται αρχικά η υλοποίηση πιλοτικού προγράμματος σε επιλεγμένες Περιφέρειες της χώρας, το οποίο θα χρηματοδοτηθεί μέσω του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας και το οποίο θα αφορά σε 2.000 ωφελούμενους για 2 χρόνια.
- Ο Υπουργός Οικονομικών και ο Υφυπουργός παρουσίασαν νομοσχέδιο για την ενσωμάτωση των Οδηγιών 2017/2455, 2019/1995, σχετικά με τον φόρο προστιθέμενης αξίας κατά την εξ αποστάσεως πώληση αγαθών και παροχή υπηρεσιών.
Η ενσωμάτωση των διατάξεων αυτών είναι αναγκαία, προκειμένου να εισαχθούν στο εσωτερικό μας δίκαιο οι νέοι κανόνες και υποχρεώσεις που απορρέουν από τον φόρο προστιθέμενης αξίας για τις διασυνοριακές δραστηριότητες ηλεκτρονικού εμπορίου (συναλλαγές με μη υποκείμενους στο φόρο πελάτες – Β2C) και ειδικότερα για τις εξ αποστάσεως παροχές υπηρεσιών, ενδοκοινοτικές εξ αποστάσεως πωλήσεις αγαθών, εξ αποστάσεως πωλήσεις αγαθών που εισάγονται από τρίτες χώρες ή τρίτα εδάφη. Το νομοσχέδιο έχει στόχο:
- Τον περιορισμό φαινομένων αθέμιτου ανταγωνισμού για τις επιχειρήσεις της Ε.Ε. από τις εγκατεστημένες εκτός της Ε.Ε. επιχειρήσεις,
- Την διευκόλυνση της πρόσβασης στις παγκόσμιες αγορές, ιδίως για τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις της Ε.Ε..
- Την καταπολέμηση φοροδιαφυγής και φοροαποφυγής που επιφέρουν σημαντικές απώλειες εσόδων Φ.Π.Α. για τα κράτη-μέλη μέσω απλοποιημένων διαδικασιών για τη φορολογική συμμόρφωση των μη εγκατεστημένων επιχειρήσεων στο κράτος-μέλος που οφείλεται ο φόρος.
- Την απλούστευση των διαδικασιών για επιχειρήσεις και καταναλωτές για τις εξ αποστάσεως πωλήσεις αγαθών που αποτελούν αντικείμενο εισαγωγής μικροδεμάτων, αξίας έως του ποσού των 150 ευρώ.
- Ο Υπουργός Δικαιοσύνης παρουσίασε νομοσχέδιο για τον Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας.
- Με το νομοσχέδιο τροποποιούνται οι διατάξεις του Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας με γνώμονα το πόρισμα της Νομοπαρασκευαστικής Επιτροπής που συστήθηκε για το σκοπό αυτό και στοχεύει στην διόρθωση στρεβλώσεων που παρατηρήθηκαν στην καθημερινή δικαστηριακή πρακτική από την εφαρμογή του ν.4335/2015, χωρίς να αλλοιώνεται ο πυρήνας του ανωτέρου νόμου, ώστε να επιτυγχάνεται η ταχύτερη και αποτελεσματικότερη απονομή της δικαιοσύνης.
- Περιλαμβάνονται, επίσης, τροποποιήσεις οι οποίες διατρέχουν σχεδόν όλο το πεδίο εφαρμογής του Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας προκειμένου να υιοθετηθούν πάγιες θέσεις της νομολογίας για την επίλυση ζητημάτων που προέκυψαν ενώπιον των δικαστηρίων.
- Εισάγονται, επίσης, καινοτόμες διαδικασίες που αφορούν την πολιτική δίκη. Ειδικότερα:
- Καθιερώνεται η πρότυπη ή πιλοτική δίκη στον Άρειο Πάγο για θέματα γενικότερου ενδιαφέροντος. Με την πιλοτική δίκη επιλύονται ζητήματα, που εξαιτίας της φύσης τους προκαλούν σημαντικό αριθμό εκκρεμών δικών, αποφεύγεται ο κίνδυνος έκδοσης αντιφατικών αποφάσεων και η διαιώνιση των δικών ενώπιον των δικαστηρίων της ουσίας, με δυσμενείς συνέπειες για τους πολίτες.
- Θεσπίζονται σε μόνιμη βάση ρυθμίσεις που εφαρμόστηκαν για πρώτη φορά κατά τη διάρκεια της αναστολής λειτουργίας των δικαστηρίων, λόγω της πανδημίας, όπως η δυνατότητα κοινής δήλωσης παράστασης, η δυνατότητα λήψης ένορκης βεβαίωσης από δικηγόρο και ο οίκοθεν επαναπροσδιορισμός εκκρεμών υποθέσεων.
- Ενισχύεται ο ρόλος των ηλεκτρονικών μέσων στη διενέργεια διαδικαστικών πράξεων ενώπιον των δικαστηρίων, ώστε να εξοικονομείται χρόνος και δαπάνη υπέρ των πολιτών και του Κράτους.
