Το πατρικό της διεθνούς φήμης ζωγράφου Joanna Kordos στη Μεσσηνία (φώτο)
Το πατρικό σπίτι είναι το σπίτι των γονιών μας, είναι η κιβωτός της ζωής μας. Γιατί το λέμε πατρικό πιθανόν είναι κατάλοιπο από παλιά ,που η μορφή της οικογένειας ήταν πατριαρχική.
Η πατρική φιγούρα είναι συνυφασμένη με την ιδεολογία μιας κοινωνίας για το πως εννοούσε την οικογένεια χρόνια πριν.
Ο πατέρας ήταν κατά κύριο λόγο αυτός που με την εργασία του έφερνε τα χρήματα στο σπίτι και η μητέρα έκανε κουμάντο, ήταν ο οικονομικός διαχειριστής της οικογένειας.
Οι ώρες της παρουσίας του στο σπίτι λίγες , και οι ώρες ασχολίας με τα παιδιά ελάχιστες. Ένα κανάκεμα, ένα χάδι, κάποιες τυπικές ερωτήσεις για το πως κύλισε η μέρα ,όταν γύριζε κατάκοπος από την δουλειά και καθόμασταν στο τραπέζι.
Η ώρα του μεσημεριανού ήταν επιβεβλημένη η τήρηση της από όλους στη οικογένεια. Ακόμα και όταν η δουλειά τον κρατούσε μακριά από σπίτι το τραπέζι στρωνόταν όπως επέβαλε η αρχή του σπιτιού.
Η μητέρα ήταν ο θεματοφύλακας των όσων όριζε η πατριαρχική οικογένεια ,ο κυματοθραύστης στις σκανδαλιές μας, μοναδική μαγείρισσα που γέμιζε το σπίτι με μυ μοσχοβολιές διαχρονικές ,μια αγκαλιά ανοικτή για τα πάντα.
Το σπίτι όμως δεν το λέμε μητρικό ή το σπίτι των γονιών ή των παππούδων έχει μείνει χαραγμένο ανεξίτηλα μέσα μας ως πατρικό.
Από την άλλη είναι δίκαιο μιας και η μητέρα είναι αυτή που για εννέα μήνες μας προσφέρει τη μήτρα της για να γίνουμε από σποράκια μικρά ανθρωπάκια. Το πρώτο σπίτι είναι στην κοιλιά της μαμάς , η ζωή της δίνει ζωή σε εμάς, είναι το σπίτι της δημιουργίας. Όταν λοιπόν το πρώτο φως στη ζωή το υποδεχόμαστε με ένα κλάμα δυνατό στα χέρια του γιατρού ,το πατρικό είναι το επόμενο σπίτι που θα μας υποδεχθεί.
Η ιδιωτική ζωή γίνεται παρελθόν πια ,μαθαίνουμε το μαζί , και μεγαλώνουμε και γεμίζουμε τον καμβά της ζωής με χρώματα ,αναμνήσεις, ευωδιές ,γέλια, κλάματα, μέχρι να φύγουμε από το πατρικό και να ανοίξουμε το δικό μας σπιτικό.
Τι και εάν τα χρόνια περνούν ,τι εάν εμείς ως ενήλικες επιλέγουμε διαφορετικό τρόπο ζωής, ή και διαφορετικό τόπο και σπίτι να ζήσουμε, το πατρικό είναι η ζωή των παιδικών μας χρόνων.
Καθώς τα χρόνια μαζεύονται στην πλάτη μας και μας καμπουριάζουν το πατρικό είναι σημείο αναφοράς. Κάθε επίσκεψη μας εκεί είναι μια αναμόχλευση αναμνήσεων, είναι ευωδιές που απλόχερα σκορπάν η γαζία στο παρτέρι που χορεύει αντικριστό με την απέναντι πασχαλιά στο ανοιξιάτικο αέρι.
Τα πολυκαιρισμένα παντζούρια με κάποιες γρίλιες ξεχαρβαλωμένες, σε κάθε άνοιγμα και κλείσιμο ένα ήχος σαν αγκομαχητό φανερώνει το πόσο ο χρόνος τα έχει σκεβρώσει. Το γιασεμί σε μια εικαστική παρέμβαση της φύσης το αγκαλιάζει και γεμίζει το δωμάτιο ευωδιά, να και το σαλγκίμι που με τα μπλε του άνθη στολίζει τον αυλόγυρο.
Κάθε βήμα πάνω στο ξύλινο πάτωμα κάπου κάπου ένα τρίξιμο είναι το ίδιο με αυτό που ακούγαμε όταν περπατούσαμε παιδιά.
Υπόγειο πλυσταριό οι κρυψώνες μας όταν παίζαμε με θησαυρούς για πολλούς άχρηστους αλλά για την παιδική φαντασία γινόταν παιχνίδι.
Τα καζάνια κρεμασμένα στον τοίχο τέτοια εποχή στα χέρια της μαμάς ετοίμαζαν μουσταλευριά ,και πιο εκεί και τα μεγάλα σινιά που γέμιζαν πίτες με κόθαρο και τον έψηνε ο φούρνος της γειτονιάς.
Τα βαρέλια στη σειρά ακόμα αναδύουν την μυρωδιά του ξύλου νοτισμένη από το κρασί της χρονιάς, το τσιγγέλι στην μέση της οροφής του υπογείου, εκεί κρεμούσαν το πασχαλιάτικο αρνί τυλιγμένο με παλιά σεντόνια ,να το μεγάλο κόσκινο για να τρίβουν τον τραχανά.
Σε μια γωνιά και το πηγάδι που παλιά ήταν το ψυγείο του σπιτιού, γλάστρες κατακόκκινες το στολίζουν ,και όταν ανθίζουν οι λεμονιές και πορτοκαλιές σε τυλίγει το άρωμα τους.
Όσα χρόνια και να περάσουν οι εικόνες αυτές είναι κρυμμένες στα κουτάκια της μνήμης και έρχονται στην επιφάνεια όταν κάποιο γεγονός τις βγάζει από τη λήθη.
Καθοριστική στιγμή η ώρα που καθισμένοι στο κεφαλόσκαλο λέμε το τελευταίο αντίο στους γονείς και καλούμαστε να διαχειριστούμε την νέα κατάσταση.
Ακόμα και αυτός ο αποχωρισμός δεν είναι ικανός να ξεριζώσει από μέσα μας όλα αυτά που σημαίνει για όλους το πατρικό σπίτι.
Πρόσφατα γκρεμίστηκαν τα σπίτια στο διπλανό Δαμάσι, κάποιοι μίλησαν για μέρα που θάβουν τις αναμνήσεις, θα φτιάξουν καινούρια, αλλά θα λέγαμε ότι οι αναμνήσεις ζουν μέσα από την δική μας ζωή, τις θάβουμε μαζί με το σώμα μας όταν αφήσουμε τον μάταιο τούτο κόσμο.
Η ζωή στη πορεία δημιουργεί νέα δεδομένα που κάποια με βίαια τρόπο σου θυμίζει την έννοια του εφήμερου…
