Το σίριαλ με την εγκατάσταση των έξυπνων οικιακών μετρητών που την τελευταία δεκαετία εξαγγέλει κάθε κυβέρνηση, αλλά ουδέποτε υλοποιεί, πλήρωσαν ακριβά την περασμένη εβδομάδα πολλές χιλιάδες πολίτες που έμειναν για ημέρες χωρίς ρεύμα. Αν αυτοί υπήρχαν, η ταλαιπωρία τους μέσα στην κακοκαιρία θα είχε κρατήσει το πολύ ένα-δύο 24ωρα, όχι πέντε και έξι. Τα συνεργεία του ΔΕΔΔΗΕ δεν θα δούλευαν στα τυφλά, χωρίς «ραντάρ», η διοίκηση, έχοντας σε real time μια ψηφιοποιημένη εικόνα των χιλιάδων βλαβών, θα τα έστελνε άμεσα στα επίμαχα σημεία και η ηλεκτροδότηση θα είχε αποκατασταθεί μέσα σε μία -δύο ημέρες.
Στην πραγματικότητα, αυτό που ανέδειξε η «Μήδεια» δεν ήταν το απαρχαιωμένο ηλεκτρικό δίκτυο της χώρας που λειτουργεί με τεχνικό εξοπλισμό της δεκαετίας του ’60 και του ’70, όσο η απουσία ψηφιοποίησής του. Και υπερσύγχρονο αυτό να ήταν, με πτώσεις 1.500 δέντρων στα Βόρεια Προάστια, όπως συνέβη μεταξύ Τρίτης και Τετάρτης, και πάλι θα είχε κοπεί σε… 1.500 διαφορετικά σημεία.
Στην ουσία, αυτό που απουσίαζε την ώρα της μάχης ήταν μια ψηφιοποιημένη εικόνα των ζημιών, προκειμένου τα συνεργεία του ΔΕΔΔΗΕ να σταλούν στα σωστά σημεία την σωστή στιγμή, δυνατότητα που παρέχει μόνο η παρουσία έξυπνων μετρητών στα σπίτια και το σήμα που αυτοί εκπέμπουν όταν υπάρχει βλάβη στο δίκτυο.
Και μπορεί η συζήτηση να επικεντρώθηκε στο «ορφανό κλαδί» και στο ποιός έχει τις αρμοδιότητες ως προς την κοπή των δέντρων, ωστόσο η πτώση τους πάνω στα καλώδια δεν ήταν παρά η κορυφή του παγόβουνου. Ούσα μια από τις ελάχιστες χώρες πανευρωπαικά, χωρίς smart meters, η Ελλάδα θα κινδυνεύει μονίμως με μπλακ άουτ μεγαλύτερης διαρκείας συγκριτικά με άλλα ευρωπαικά κράτη, που έχουν εδώ και χρόνια ψηφιοποιήσει τα δίκτυά τους, δηλαδή γνωρίζουν σε πραγματικό χρόνο την έκταση των βλαβών όταν αυτές συμβαίνουν.
Κάθε φορά που πέφτει το ρεύμα, ο έξυπνος οικιακός μετρητής στέλνει άμεσα σήμα στα κεντρικά του διαχειριστή. Εκείνος, βλέπει τα πάντα σε ένα network operating center και μπορεί να δώσει εντολή από μακριά, χωρίς να χρειάζεται να στείλει επιτόπου συνεργεία, τα οποία θα πρέπει να σκαρφαλώσουν κάτω από αντίξοες συνθήκες σε πυλώνες, να κάνουν αναδρομολόγηση του δικτύου (recirculation), ώστε όσοι βρίσκονται στο σκοτάδι να ηλεκτροδοτηθούν από διαφορετικά μονοπάτια, όπως συνέβη τις προηγούμενες ημέρες.
Διαθέτοντας μια ψηφιοποιημένη εικόνα των δεκάδων, εκατοντάδων ή χιλιάδων διακοπών σε μια περιοχή, ο διαχειριστής του συστήματος μπορεί να δημιουργήσει άμεσα ένα ψηφιακό χάρτη με τις βλάβες. Και έχοντας μια ψηφιακή εικόνα των γραμμών που έχουν τεθεί εκτός λειτουργίας στέλνει το προσωπικό στο σωστό χρόνο στα σωστά σημεία, χωρίς καθυστερήση. Συμβαίνει παντού, από την Γερμανία και την Ιταλία μέχρι τη γειτονική μας Ρουμανία.
Εδώ όχι. Τέτοια δυνατότητα το ελληνικό σύστημα παρέχει μόνο στη μέση τάση. Στην χαμηλή τάση, τα συνεργεία πρέπει να πάνε από γειτονιά σε γειτονιά, όπως ακριβώς συνέβη στην διάρκεια της κακοκαιρίας. Να τσεκάρουν κάθε κολώνα ξεχωριστά ώστε να διαπιστώσουν ποιες γραμμές έχουν υποστεί βλάβη, να χάσουν πολύτιμο χρόνο και χωρίς να υπάρχει κεντρικά από τη διοίκηση του ΔΕΔΔΗΕ μια άμεση και σαφή εικόνα για την έκταση των ζημιών. Ακολουθώντας μεθόδους άλλων δεκαετιών, την περασμένη εβδομάδα αναγκάστηκαν να μετρήσουν με αυτό τον ξεπερασμένο από τις τεχνολογικές εξελίξεις διεθνώς τρόπο, περισσότερες από 3.000 βλάβες στο δίκτυο χαμηλής τάσης και 5.000 κατεστραμμένα μέτρα καλωδίων. Στην ουσία, μέσα και στις αντίξοες συνθήκες της κακοκαιρίας, η μάχη με το χρόνο ήταν χαμένη εκ των προτέρων.
Και αν ακούγονται τραγελαφικά τα περιστατικά, όπως αυτά κάποιων συνεργείων από άλλες πόλεις που έσπευσαν στην μάχη της Αττικής, αλλά διαπίστωσαν ότι δεν γνωρίζουν τις ιδιαιτερότητες δικτύων της Κηφισιάς, του Αγ. Στεφάνου και άλλων περιοχών, με αποτέλεσμα να χαθεί επιπλέον χρόνος, η απάντηση συνδέεται και πάλι με την ψηφιοποίηση. Σε ένα ψηφιοποιημένο δίκτυο, δεν χρειάζεται να ξέρεις τις ιδιαιτερότητες του δικτύου σε κάθε σημείο. Την δουλειά αυτή, την κάνει για σένα η τεχνολογία.
Εξυπνοι μετρητές και υπερσύγχρονοι υπολογιστές στα κέντρα κατανομής επιτρέπουν σε ένα έμπειρο προσωπικό να κοντρολάρει την κατάσταση ακόμη και όταν πρόκειται για απαρχαιωμένο δίκτυο. Τέτοια συστήματα όμως παραμένουν ακόμη άγνωστα στην Ελλάδα του 2021.