Στόχος του νομοσχεδίου του Υπουργείου Δικαιοσύνης είναι:
- Σε πρώτη φάση οι δικαστικές αποφάσεις να εκδίδονται, πλέον, σε χρόνο συντομότερο κατά 30%.
- Να εξορθολογιστεί ο εθνικός δικαστικός χάρτης, προσθέτοντας 1.000 ακόμη δικαστές στην «πρώτη γραμμή».
Πρόκειται για αλλαγή που πρώτος έκρινε αναγκαία ο Ελευθέριος Βενιζέλος από το 1911 και ολοκληρώνεται σήμερα από την κυβέρνηση της ΝΔ, μετά από αρκετές απόπειρες νομοθέτησης, αναβολές και ματαιώσεις.
Αναλυτικότερα, για τον νέο δικαστικό χάρτη:
- Στόχος είναι με την ενοποίηση του α’ βαθμού δικαιοδοσίας και την χωροταξική αναδιάρθρωση των δικαστηρίων, να λειτουργεί ταχύτερα και αποτελεσματικότερα η Δικαιοσύνη.
- Ενοποιούμε τους πρωτοβάθμιους δικαστές, με αναβάθμιση των ειρηνοδικών σε πρωτοδίκες και πλέον θα υπάρχουν 2.100 πρωτοδίκες, που θα συμβάλλουν καταλυτικά στην ταχύτητα έκδοσης των πρωτοβάθμιων αποφάσεων.
- Η συνδυασμένη απόδοση όλων πλέον των πρωτοβάθμιων δικαστών (ειρηνοδικών και πρωτοδικών) εκτιμάται ότι μετά την ενοποίηση μπορεί ν’ αυξηθεί μέχρι και 17%. Επίσης το ποσοστό εκκαθάρισης των νέων πρωτοδικείων αναμένεται ν’ αυξηθεί μέχρι και 24% μετά την ενοποίηση.
- Σε ό,τι αφορά την αναδιάρθρωση και κατανομή των πρωτοβάθμιων δικαστηρίων: ως απόρροια της ενοποίησης παύουν να υπάρχουν ειρηνοδικεία. Αυτό οδηγεί συνολικά σε μια ορθολογική μείωση του αριθμού των πρωτοβάθμιων δικαστικών σχηματισμών από 217 σε 111.
- Βασικός κανόνας της χωροταξικής κατανομής των δικαστηρίων είναι ότι κάθε περιφερειακή ενότητα θα έχει στην πρωτεύουσά της την κεντρική έδρα Πρωτοδικείου στην οποία υπάγεται το σύνολο πλέον των πρωτοβάθμιων δικαστών.
- Προβλέπονται επίσης, παράλληλη και περιφερειακή έδρα Πρωτοδικείου, σε περιοχές όπου υπάρχουν ανάγκες.
