Την εμφάνισή του –μετά από αρκετό καιρό– έκανε ο χειμώνας στην Ελλάδα, την ώρα που στην κεντρική Ευρώπη τα σημάδια του είναι εμφανή –ήδη– από τα μέσα του Οκτώβρη και τις αρχές του Νοέμβρη.
Ο χειμώνας συνηθίζεται να έχει χαρακτηριστικά όπως χαμηλές θερμοκρασίες, βροχές και χιόνια, φαινόμενα αρκετά συνηθισμένα εάν αναλογιστούμε την περίοδο που εμφανίζεται. Ωστόσο, απορίας άξιον είναι για το πόσο διήρκησε ο μεγαλύτερος (σ.σ. χειμώνας).
Οι απόψεις δεν συγκλίνουν σε μία συγκεκριμένη περίοδο, ελλείψει των δεδομένων που μπορεί να προσφέρει η σύγχρονη τεχνολογία. Αρκετοί τον τοποθετούν, βάσει στατιστικής, στα τέλη του 19ου αιώνα, ενώ άλλοι κάνουν λόγο πως διήρκησε μέχρι και τέσσερις αιώνες, δηλαδή από το 1400 μέχρι το 1880.
Πόσο διήρκησε ο μεγαλύτερος χειμώνας
Σε ό,τι αφορά το δεύτερο σενάριο, αρκετοί αναφέρουν πως οι τέσσερις αιώνες χειμώνα εντοπίζονται –τοπικά– στην Κεντρική και Βόρεια Ευρώπη, με τη διάρκεια του να είναι τέτοια ελλείψει υψηλών θερμοκρασιών το καλοκαίρι.
Ωστόσο, όλα αυτά τα 400 χρόνια δεν ήταν πάντα κρύα, ούτε ήταν τόσο εμφανής ο χειμώνας στις ζωές των ανθρώπων. Το πραγματικό πρόβλημα, όπως ειπώθηκε, εντοπίζεται στο γεγονός ότι πολλά καλοκαίρια δεν ήταν ζεστά, όπως καλή ώρα φέτος.
Μάλιστα, οι χειμώνες, όλη αυτήν την περίοδο, ήταν επίσης πολύ μεγάλοι σε διάρκεια, με τα πρώτα χιόνια να πέφτουν στις αρχές Οκτωβρίου και τα τελευταία στα τέλη Απριλίου ή στις αρχές Μαΐου. Την ίδια ώρα, στο καλοκαίρι έπεφτε ακατάπαυστη βροχή, οι θερμοκρασίες ήταν ιδιαίτερα χαμηλές, και αν έβγαινε ο ήλιος, έπεφτε και λίγο χαλάζι.
Όλες αυτές οι μετεωρολογικές συνθήκες επηρέαζαν, όπως ήταν λογικό, τον πρωτογενή τομέα. Σοδειές καταστρέφονταν χρόνο με τον χρόνο, με αποτέλεσμα να υπάρξουν και μακροχρόνιες περίοδοι πείνας. Οι ασθένειες «θέριζαν», παράλληλα, τον κόσμο καθώς δεν είχε τρόπο να προστατευτεί από τα συνεχή κύματα κακοκαιρίας, ενώ αρκετοί επέλεξαν τον δρόμο της μετανάστευσης σε πιο «ζεστές» χώρες.
Ο «σκληρός Χειμώνας» του 1880 – 1881
Στις ΗΠΑ ο μεγαλύτερος και πιο «σκληρός» χειμώνας εμφανίστηκε στις 15 Οκτωβρίου 1880 με μια χιονοθύελλα στην ανατολική Νότια Ντακότα και είχε διάρκεια μέχρι τον Απρίλιο του 1881.
Όπως αναφέρεται, ορισμένες σιδηροδρομικές γραμμές στην περιοχή καλύφθηκαν με τόσο πολύ χιόνι που δεν μπορούσε να καθαριστεί και τα τρένα δεν μπορούσαν να περάσουν, αποκόπτοντας τις πόλεις από κρίσιμες προμήθειες. Τότε, εμφανίστηκαν και οι πρώτοι «κλιματικοί πρόσφυγες» με αρκετούς πολίτες του Μιζούρι να αναγκάζονται να εγκαταλείψουν γειτονικές πόλεις, εξαιτίας των φαινομένων.
Τέλος, ο χειμώνας του 1880 – 1881 απέκτησε και λογοτεχνική μορφή, με αρκετούς συγγραφείς να εμπνέονται από τις ζημιές και τις καταστροφές γράφοντας αρκετά βιβλία. Το πιο χαρακτηριστικό είναι το «The Long Winter (Ο μακρύς χειμώνας)» της Λόρα Ίνγκαλς Γουάιλντερ.
