Στην ιστορική απόφαση για την πλήρη άρση του εμπάργκο της πώλησης όπλων που είχε επιβληθεί εναντίον της Κύπρου το 1987 προχωρά η κυβέρνηση των ΗΠΑ.
Υπενθυμίζεται ότι το πρώτο μεγάλο βήμα προς αυτή τη κατεύθυνση είχε γίνει τον Σεπτέμβριο του 2020, όταν ο τότε Αμερικανός υπουργός Εξωτερικών, Μάικ Πομπέο, είχε τηλεφωνήσει στον Νίκο Χριστοδουλίδη για να του ανακοινώσει τη μερική άρση του εμπάργκο προς την Κύπρο.
Το συγκεκριμένο γεγονός είχε ανοίξει τον δρόμο για την πώληση αμερικανικών μη φονικών όπλων στην Κύπρο, προβλέποντας ότι η μερική άρση του εμπάργκο θα πρέπει να ανανεώνεται με σχετική εντολή σε ετήσια βάση.
Με τη σημερινή απόφαση η κυβέρνηση των ΗΠΑ προχωρά στην ομαλοποίηση των αμυντικών της σχέσεων με τη Κυπριακή Δημοκρατία, καθώς πλέον δεν θα υπάρχουν περιορισμοί στην πώληση όπλων. Παρόλα αυτά όμως, η άρση του εμπάργκο θα συνεχίσει να ανανεώνεται σε ετήσια βάση, καθώς ο νόμος «East Med Act» του 2019 και ο Νόμος για το Αμυντικό Προϋπολογισμό (NDAA) για το έτος 2020 προβλέπουν ότι ο Αμερικανός πρόεδρος πρέπει να πιστοποιεί στις αρμόδιες επιτροπές του Κογκρέσου ότι η Κυπριακή Δημοκρατία συνεχίζει να συνεργάζεται με τη κυβέρνηση των ΗΠΑ σε μια σειρά από κρίσιμους τομείς.
Ειδικότερα, προβλέπεται ότι το Στέιτ Ντιπάρτμεντ πρέπει να ελέγχει κάθε χρόνο ότι η κυπριακή κυβέρνηση:
· Συνεργάζεται για την εφαρμογή μεταρρυθμίσεων πάνω στους κανονισμούς για την καταπολέμηση της νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες και τη χρηματοοικονομική ρυθμιστική εποπτεία.
· Συνεχίζει να λαμβάνει τα απαραίτητα μέτρα για την απαγόρευση πρόσβασης στα λιμάνια ρωσικών πολεμικών πλοίων για ανεφοδιασμό και εξυπηρέτηση.
Σε κάθε περίπτωση, όμως, η σημερινή απόφαση για την πλήρη άρση του εμπάργκο εκτιμάται ότι πρόκειται για ένα επιπλέον βήμα που αντανακλά την συνεχώς αυξανόμενη σημασία που αποδίδει η αμερικανική εξωτερική πολιτική στις σχέσεις με την Κύπρο αλλά και τη στενότερη αμυντική συνεργασία που έχει οικοδομηθεί τα τελευταία χρόνια στη βάση του νομοσχεδίου «East Med Act».
Η ανακοίνωση του Ντιπάρτμεντ
Η ανακοίνωση του Στέιτ Ντιπάρτμεντ για τη άρση των περιορισμών στο αμυντικό εμπόριο με την Κυπριακή Δημοκρατία για το οικονομικό έτος 2023:
«Ο υπουργός Εξωτερικών Άντονι Μπλίνκεν αποφάσισε και πιστοποίησε στο Κογκρέσο ότι η Κυπριακή Δημοκρατία έχει εκπληρώσει τις απαραίτητες προϋποθέσεις βάσει της σχετικής νομοθεσίας προκειμένου να επιτραπεί η έγκριση εξαγωγών, επανεξαγωγών και μεταφορών αμυντικού υλικού στην Κυπριακή Δημοκρατία για το οικονομικό έτος 2023. Η συμμόρφωση με τους όρους αξιολογείται σε ετήσια βάση. Ως αποτέλεσμα αυτής της απόφασης και πιστοποίησης, ο υπουργός (Εξωτερικών) άρει τους αμυντικούς εμπορικούς περιορισμούς για την Κυπριακή Δημοκρατία για το οικονομικό έτος 2023. Οι Κανονισμοί Διεθνούς Εμπορίας Όπλων (ITAR) θα τροποποιηθούν ώστε να αντικατοπτρίζουν τη νέα πολιτική, με ισχύ από την 1η Οκτωβρίου 2022.
Ο Νόμος για την Ασφάλεια και την Ενεργειακή Συνεργασία στην Ανατολική Μεσόγειο (East Med Act) του 2019 και ο Νόμος για το Αμυντικό Προϋπολογισμό (NDAA) για το οικονομικό έτος 2020 απαιτούν να παραμείνει η πολιτική άρνησης για εξαγωγές, επανεξαγωγές ή μεταφορές αμυντικών υλικού στην Κυπριακή Δημοκρατία από την λίστα εφοδίων πολέμου των Ηνωμένων Πολιτειών, εκτός και εάν ο πρόεδρος αποφασίσει και πιστοποιήσει στις αρμόδιες επιτροπές του Κογκρέσου, τουλάχιστον ετησίως, ότι η κυβέρνηση της Κυπριακής Δημοκρατίας συνεχίζει να συνεργάζεται με την κυβέρνηση των Ηνωμένων Πολιτειών στις προσπάθειες εφαρμογής μεταρρυθμίσεων σχετικά με τους κανονισμούς για την καταπολέμηση της νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες και τη χρηματοοικονομική ρυθμιστική εποπτεία, και ότι η κυβέρνηση της Κυπριακής Δημοκρατίας έχει λάβει και συνεχίζει να λαμβάνει τα απαραίτητα μέτρα για την απαγόρευση πρόσβασης στα λιμάνια ρωσικών πολεμικών πλοίων για ανεφοδιασμό και εξυπηρέτηση. Σύμφωνα με τους δύο νόμους, το Στέιτ Ντιπάρτμεντ ελέγχει τη συμμόρφωση με τους νόμους ετησίως».
Ο Νίκος Δένδιας εξέφρασε την ικανοποίηση του για την απόφαση των ΗΠΑ με διαδοχικά μηνύματα μέσω Twitter.
«Χαιρετίζω και εκφράζω την ιδιαίτερη ικανοποίηση μου για την απόφαση του Αμερικανού Υπουργού Εξωτερικών Antony Blinken για την πλήρη άρση του εμπάργκο όπλων των ΗΠΑ προς την Κύπρο. Χαιρετίζω επίσης τη συνεισφορά του Αμερικανικού Κογκρέσου και ιδιαίτερα του Προέδρου της Επιτροπής Εξωτερικών Υποθέσεων της Γερουσίας Robert Menendez, αρχιτέκτονα του East Med Act του 2019. Μαζί με την Κύπρο και τις ΗΠΑ, η Ελλάδα θα συνεχίσει να εργάζεται για την προώθηση της ασφάλειας και της σταθερότητας στην Ανατολική Μεσόγειο, στη βάση πάντα του Διεθνούς Δικαίου και ιδιαίτερα του Διεθνούς Δικαίου της Θάλασσας», γράφει ο κ. Δένδιας.
Πιστεύω ότι η απόφαση αυτή αποτελεί ένα πολιτικό ορόσημο για τις σχέσεις μεταξύ της Κυπριακής Δημοκρατίας και των Ηνωμένων Πολιτειών της Αμερικής.
— Nikos Dendias (@NikosDendias) September 17, 2022
Αναστασιάδης: Απόφαση ορόσημο
Από τη δική του πλευρά ο πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας αναφέρει: «Με μεγάλη ικανοποίηση χαιρετίζω την ανακοίνωση του Στέιτ Ντιπάρτμεντ σχετικά με την πλήρη άρση του αμερικανικού εμπάργκο όπλων στην Κύπρο. Πρόκειται για μια απόφαση-ορόσημο, η οποία αντανακλά την αναπτυσσόμενη στρατηγική σχέση μεταξύ των δύο χωρών, μεταξύ άλλων και στον τομέα της ασφάλειας. Επιθυμώ επίσης να ευχαριστήσω δημόσια τον Γερουσιαστή Ρόμπερτ Μενέντεζ για όλο το έργο του που κατέστησε δυνατή τη σημερινή απόφαση, η οποία είναι σύμφωνη με τον νόμο του για την ασφάλεια και την ενεργειακή εταιρική σχέση East Med του 2019. Χθες μίλησα με τον γερουσιαστή και εξέφρασα για άλλη μια φορά την ευγνωμοσύνη μου για τη φιλία του».
It is with great satisfaction that I welcome the announcement by @StateDept on the complete lifting of the U.S. arms embargo on Cyprus. This is a landmark decision, reflecting the burgeoning strategic relationship between the two countries, including in the area of security.
— Nicos Anastasiades (@AnastasiadesCY) September 17, 2022
Οργή στην Άγκυρα
Σφοδρή αντίδραση της Τουρκίας στην απόφαση των ΗΠΑ να άρουν πλήρως το εμπάργκο πώλησης όπλων στην Κύπρο.
«Καταδικάζουμε σθεναρά τη διεύρυνση του εύρους της απόφασης που έλαβαν οι ΗΠΑ τον Σεπτέμβριο του 2020 για άρση του εμπάργκο όπλων κατά της ”ελληνοκυπριακής διοίκησης”», αναφέρει ειδικότερα το τουρκικό υπουργείο Εξωτερικών.
«Η απόφαση αυτή, που έρχεται σε αντίθεση με την αρχή της ισότητας προς τις δύο πλευρές στο νησί και η οποία θα εντείνει περαιτέρω την αδιαλλαξία της ελληνοκυπριακής πλευράς, θα επηρεάσει αρνητικά τις προσπάθειες επίλυσης του κυπριακού ζητήματος και θα οδηγήσει σε μια κούρσα όπλων στο νησί, βλάπτοντας την ειρήνη και τη σταθερότητα στην ανατολική Μεσόγειο», πρόσθεσε το υπουργείο, όπως μετέδωσε το πρακτορείο Anadolu.
Η Άγκυρα ζήτησε από τις ΗΠΑ «να επανεξετάσουν την απόφαση αυτή και να ακολουθήσουν μια ισορροπημένη πολιτική απέναντι στις δύο πλευρές στο νησί».
«Η διεθνής κοινότητα, περιλαμβανομένων των ΗΠΑ, θα πρέπει να επαναβεβαιώσει την κυρίαρχη ισότητα και το ίδιο διεθνές καθεστώς του τουρκοκυπριακού λαού, τα οποία επιβεβαιώθηκαν με τις συμφωνίες του 1959-60, και να ενεργήσει ανάλογα», υπογράμμισε επίσης το τουρκικό ΥΠΕΞ.
«Σε κάθε περίπτωση η Τουρκία, ως εγγυήτρια χώρα, βάσει των νομικών και ιστορικών ευθυνών της, θα εξακολουθήσει να λαμβάνει τα απαραίτητα βήματα για την ύπαρξη, την ασφάλεια και τη γαλήνη των Τουρκοκυπρίων με κάθε μέσο», κατέληξε η ανακοίνωση.
#URGENT Türkiye strongly condemns expansion of scope of decision taken by US in September 2020 to lift arms embargo against Greek Cypriot administration
— ANADOLU AGENCY (@anadoluagency) September 17, 2022
[quads id=5]
