Έναρξη υποβολής αιτήσεων στο νέο Πρόγραμμα στις 8 Ιανουαρίου 2025
Το Πρόγραμμα «Εξοικονομώ 2025» εντάσσεται στα έργα που υποστηρίζονται από το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας και έχει ως στόχο την προώθηση της εθνικής και ενωσιακής ενεργειακής πολιτικής για την εξοικονόμηση ενέργειας, μέσω βελτίωσης της ενεργειακής κλάσης των νοικοκυριών, επιτυγχάνοντας εξοικονόμηση πρωτογενούς ενέργειας πάνω από 30% για κάθε κατοικία, μέσω της ενεργειακής αναβάθμισης κατά τουλάχιστον 3 ενεργειακές κατηγορίες.
Η συνολική επένδυση που χρηματοδοτείται από τους πόρους του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας θα συμβάλει στην εξοικονόμηση ενέργειας και στην ενεργειακή ανακαίνιση κατ’ ελάχιστον 11.500 κατοικιών έως το 2025. Η επένδυση περιλαμβάνει ξεχωριστά κίνητρα για τη στήριξη οικογενειών με μέλος/μέλη ΑμεΑ, πληγέντες Θεσσαλίας (συμπεριλαμβανομένων των σεισμόπληκτων της δημοτικής κοινότητας Δαμασίου του Δήμου Τυρνάβου), σεισμόπληκτους Αρκαλοχωρίου και Σάμου, οικογένειες με τρία εξαρτώμενα τέκνα και ευάλωτα νοικοκυριά, τόσο με τη μορφή αυξημένου ποσοστού επιχορηγήσεων όσο και ειδικού προϋπολογισμού.
Δικαίωμα συμμετοχής στο Πρόγραμμα έχουν φυσικά πρόσωπα που έχουν εμπράγματο δικαίωμα (πλήρης κυριότητα / επικαρπία / ψιλή κυριότητα) σε επιλέξιμη κατοικία ή μισθωτές που μισθώνουν επιλέξιμη κατοικία και αποδεικνύεται με την ύπαρξη μισθωτηρίου συμβολαίου, με διάρκεια υπολειπόμενης ισχύος μίσθωσης τουλάχιστον επτά (7) ετών κατά την υποβολή της αίτησής τους στο πρόγραμμα.
Σε περίπτωση ύπαρξης περισσότερων δικαιούχων εμπράγματων δικαιωμάτων (συγκυρίων) σε επιλέξιμη κατοικία: αν η κύρια χρήση της υπό αίτηση κατοικίας γίνεται από έναν εκ των συγκυρίων, δικαίωμα συμμετοχής στο Πρόγραμμα έχει μόνον ο συγκύριος που την ιδιοκατοικεί. Αν η κύρια χρήση της υπό αίτηση κατοικίας αφορά σε έτερο πρόσωπο μη συγκύριο (ενοικίαση/δωρεάν παραχώρηση), δικαίωμα συμμετοχής στο Πρόγραμμα έχει οποιοσδήποτε εκ των συγκυρίων με εμπράγματο δικαίωμα πλήρους κυριότητας / επικαρπίας (όχι ψιλή κυριότητα). Ως προς την ανωτέρω κατηγορία για την περίπτωση ενοικίασης, δεν υπάρχει απαίτηση για συγκεκριμένο χρονικό διάστημα στο μισθωτήριο συμβόλαιο.
Η κύρια χρήση της κατοικίας καταγράφεται στα στοιχεία της δήλωσης φορολογίας εισοδήματος του χρήστη εντός των τελευταίων τριών (3) ετών, με προτεραιότητα το έτος αναφοράς (2023). Σε περίπτωση που από τα στοιχεία της δήλωσης φορολογίας εισοδήματος, για το έτος αναφοράς προκύπτει ότι το ακίνητο δεν ήταν σε χρήση (κενό διαμέρισμα, κενή μονοκατοικία) το εν λόγω φορολογικό έτος, για την πιστοποίηση της κύριας χρήσης κατοικίας θα χρησιμοποιηθούν αντίστοιχα στοιχεία ενός εκ των δύο προηγούμενων φορολογικών ετών. Εάν η κατοικία έχει αποκτηθεί μετά τις 31.12.2023 (πρόσφατη απόκτηση ακινήτου), θα ζητηθεί έγγραφη δέσμευση για την κύρια χρήση της κατοικίας.
Στις ενοικιαζόμενες/δωρεάν παραχωρούμενες κατοικίες εφαρμόζονται οι διατάξεις του Κανονισμού 2831/2023 της Επιτροπής ΕΕ για τις ενισχύσεις ήσσονος σημασίας (de minimis), όπου καθορίζονται τα όρια σώρευσης (300.000 €) σε οποιαδήποτε περίοδο τριών ετών. Απαιτείται από τον Ωφελούμενο (πλήρη κύριο, επικαρπωτή) και τους τυχόν λοιπούς συγκυρίους δήλωση συμμόρφωσης με τον κανονισμό de minimis, όπως αυτός εκάστοτε ισχύει.
Δεν είναι επιλέξιμες κατοικίες με χρήση βραχυχρόνιας μίσθωσης.
Τα φυσικά πρόσωπα που τα ίδια και η προς ενεργειακή αναβάθμιση κατοικία τους πληρούν τις άνω προϋποθέσεις, καλούνται δυνητικοί Ωφελούμενοι του Προγράμματος εφόσον βάσει του εισοδήματος τους κατά το έτος αναφοράς κατατάσσονται στις κάτωθι εισοδηματικές κατηγορίες:
Πίνακας 1: Εισοδηματικές κατηγορίες
|
Ατομικό Εισόδημα (€) |
Οικογενειακό Εισόδημα (€) |
|
≤5.000 |
≤10.000 |
|
>5.000 |
>10.000 |
Στο πλαίσιο του Προγράμματος στο ετήσιο ατομικό ή οικογενειακό «εισόδημα» προσμετρούνται το Συνολικό Δηλωθέν εισόδημα, τα Απαλλασσόμενα και Αυτοτελή Φορολογούμενα εισοδήματα καθώς και η Προστιθέμενη Διαφορά Αντικειμενικών Δαπανών, όλων των μελών της οικογένειας του αιτούντος.
Τα άνω εισοδήματα προκύπτουν από την Πράξη Προσδιορισμού Φόρου της τελευταίας εκκαθαρισμένης δήλωσης φορολογικού έτους 2023. Ειδικά στην περίπτωση που δεν υφίσταται υποχρέωση υποβολής δήλωσης φορολογίας εισοδήματος και αυτή τεκμηριώνεται με αντίγραφο της σχετικής υπεύθυνης δήλωσης (βλ. & κεφ 5.5 Ειδικές Περιπτώσεις αιτήσεων), το εισόδημα θεωρείται ΜΗΔΕΝ.
Το μέγιστο ποσοστό επιχορήγησης ορίζεται ως εξής:
Ατομικό Εισόδημα (€) ≤5.000 ή Οικογενειακό Εισόδημα (€) ≤10.000
Πίνακας 2: Επιχορήγηση για Ατομικό Εισόδημα (€) ≤5.000 ή Οικογενειακό Εισόδημα (€) ≤10.000
| Κατηγορία Ωφελουμένων | Ποσοστό Επιχορήγησης | |
| 1. | Πληγέντες Θεσσαλίας* – Σεισμόπληκτοι Αρκαλοχωρίου* -Σάμου* | 100% |
| 2. | Λοιποί ωφελούμενοι | 95% |
Για Ατομικό Εισόδημα (€) >5.000 ή Οικογενειακό Εισόδημα (€) >10.000
Πίνακας 3: Επιχορήγηση Για Ατομικό Εισόδημα (€) >5.000 ή Οικογενειακό Εισόδημα (€) >10.000
| Κατηγορία Ωφελούμενων | Ποσοστό Επιχορήγησης | |
| 1. | Οικογένειες με μέλος/μέλη ΑμεΑ* | 80% |
| 2. | Πληγέντες Θεσσαλίας* – Σεισμόπληκτοι Αρκαλοχωρίου*- Σάμου* | 80% |
| 3. | Οικογένειες με τρία (3) ή περισσότερα εξαρτώμενα τέκνα | 65% |
| 4. | Λοιποί ωφελούμενοι | 50% |
* Οι ειδικές κατηγορίες αναγράφονται αναλυτικά στον οδηγό του προγράμματος.
Ως λοιποί ωφελούμενοι είναι όλες οι υπόλοιπες περιπτώσεις δυνητικά ωφελούμενων.
Το ποσοστό επιχορήγησης αφορά στον επιλέξιμο προϋπολογισμό παρεμβάσεων. Για το υπόλοιπο ποσοστό έως το 100% του επιλέξιμου προϋπολογισμού παρεμβάσεων υφίσταται η δυνατότητα χορήγησης δανείου με επιδότηση επιτοκίου, στη βάση σχετικού αιτήματος του Ωφελούμενου.
Η δαπάνη για το κόστος των δύο ενεργειακών επιθεωρήσεων, η δαπάνη του Τεχνικού Συμβούλου, η δαπάνη για την κατάρτιση της Ηλεκτρονικής Ταυτότητας Κτιρίου/Διηρημένης Ιδιοκτησίας καθώς και τυχόν λοιπές δαπάνες μελετών/αδειών, καλύπτονται από το Πρόγραμμα.
Περιορισμός αιτήσεων ανά Ωφελούμενο:
Για κάθε επιλέξιμο φυσικό πρόσωπο (για κάθε ΑΦΜ αιτούντα) είναι δυνατή η υποβολή μόνο μίας (1) αίτησης, σύμφωνα με τους όρους του Προγράμματος.
Περιορισμός αιτήσεων ανά κατοικία:
Για κάθε επιλέξιμη κατοικία του τρέχοντος Προγράμματος πρέπει να υποβληθεί μία (1) μόνον αίτηση. Κατοικία, με ενεργή αίτηση σε κάποιο από τα Προγράμματα ενεργειακής αναβάθμισης, «Εξοικονόμηση κατ’ Οίκον ΙΙ» , “Εξοικονομώ-Αυτονομώ”, «Εξοικονομώ 2021», «Εξοικονομώ-Ανακαινίζω για νέους» και «Εξοικονομώ 2023» δεν έχει δικαίωμα υποβολής στο τρέχον πρόγραμμα. Εξαίρεση αποτελεί η περίπτωση συμμετέχοντος διαμερίσματος αίτησης πολυκατοικίας «τύπου Β» του Προγράμματος «Εξοικονομώ – Αυτονομώ», για το οποίο επιτρέπεται να υποβληθεί αίτηση ως διαμέρισμα στο τρέχον Πρόγραμμα.
Κατοικίες που Επιδοτούνται
Στα πλαίσια του Προγράμματος μπορούν να συμμετάσχουν μονοκατοικίες ή διαμερίσματα.
Επισημαίνεται ότι σε καμία περίπτωση δεν είναι επιλέξιμες οι ιδιοκτησίες κτηρίου που δεν χρησιμοποιούνται για κατοικία (π.χ. κατάστημα στο ισόγειο κτηρίου).
Μία κατοικία, προκειμένου να κριθεί επιλέξιμη, πρέπει να πληροί τις ακόλουθες γενικές προϋποθέσεις:
- Υφίσταται νόμιμα.
- Δεν έχει κριθεί κατεδαφιστέα.
- Χρησιμοποιείται ως κύρια κατοικία.
- Έχει καταταχθεί βάσει του Πρώτου Πιστοποιητικού Ενεργειακής Απόδοσης (Α’ Π.Ε.Α.) σε κατηγορία χαμηλότερη ή ίση της Γ.
Επισημαίνεται ότι, λόγω των ηλεκτρονικών διασταυρώσεων των στοιχείων κατοικίας που καταχωρούνται στην αίτηση με τα αντίστοιχα στοιχεία που έχουν δηλωθεί στην φορολογική αρχή, είναι απαραίτητο στη δήλωση φορολογίας εισοδήματος του ενοίκου (Ε1), εάν υπάρχει μίσθωση/δωρεάν παραχώρηση της κύριας κατοικίας και στην αναλυτική κατάσταση για τα μισθώματα ακίνητης περιουσίας (Ε2), καθώς και στη δήλωση στοιχείων ακινήτων (Ε9) να εμπεριέχεται πλήρως και ορθά ο αριθμός παροχής ηλεκτρικού ρεύματος του ακινήτου.
Επιλέξιμες Δαπάνες
Ως ημερομηνία έναρξης επιλεξιμότητας δαπανών ορίζεται η 01/01/2022 βάσει του Κανονισμού (ΕΕ) 2021/241 για τη θέσπιση του μηχανισμού ανάκαμψης και ανθεκτικότητας. Δεν είναι επιλέξιμα έργα τα οποία, βάσει των προσκομιζόμενων παραστατικών δαπάνης, έχουν ολοκληρωθεί ως προς το φυσικό αντικείμενο ή έχουν εκτελεστεί πλήρως μέχρι και την ημερομηνία υποβολής της αίτησης.
Μόνον οι παρεμβάσεις που ολοκληρώνονται μετά την έκδοση του Α’ ΠΕΑ μπορούν να θεωρηθούν επιλέξιμες για το Πρόγραμμα και σε κάθε περίπτωση οι δαπάνες θα πρέπει να έχουν πραγματοποιηθεί από την 01/01/2022 (ημερομηνία έναρξης επιλεξιμότητας) και μετά.
Διευκρινίζεται ότι, στα πλαίσια των απαιτήσεων του Προγράμματος γίνονται δεκτά ΠΕΑ, που έχουν εκδοθεί μετά την 27.11.2017 (ημερομηνία ενεργοποίησης του πληροφοριακού συστήματος έκδοσης Πιστοποιητικών Ενεργειακής Απόδοσης βάσει του ΚΕνΑΚ που έχει εγκριθεί με την απόφαση ΔΕΠΕΑ/οικ. 178581/30.06.2017, ΦΕΚ Β’ 2367/12.07.2017), και προ τις 01/01/2022, καθώς και μελέτες και Εγκρίσεις Εργασιών Δόμησης Μικρής Κλίμακας που έχουν εκδοθεί προ τις 01/01/2022, η δαπάνη τους όμως δεν είναι επιλέξιμη από το Πρόγραμμα.
Οι παρεμβάσεις, που υποβάλλονται με την αίτηση για υπαγωγή στο Πρόγραμμα, προκύπτουν βάσει των συστάσεων του Ενεργειακού Επιθεωρητή και αφορούν αποκλειστικά στις ακόλουθες κατηγορίες επιλέξιμων παρεμβάσεων:
1. Αντικατάσταση κουφωμάτων.
2. Τοποθέτηση/ αναβάθμιση θερμομόνωσης.
3. Αναβάθμιση συστήματος θέρμανσης/ ψύξης.
4. Σύστημα ζεστού νερού χρήσης (ZNX) με χρήση Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (ΑΠΕ).
5. Λοιπές Παρεμβάσεις Εξοικονόμησης Ενέργειας (Σύστημα διαχείρισης smart home).
Αποφυγή διπλής χρηματοδότησης
Οι δαπάνες των παρεμβάσεων που υλοποιούνται στο πλαίσιο του Προγράμματος, ή μέρος αυτών, δεν πρέπει να έχουν λάβει ενίσχυση από άλλο Ταμείο ή χρηματοδοτικό μέσο ή από άλλο πρόγραμμα ευρωπαϊκό ή εθνικό π.χ. δράσεις αντικατάστασης συστημάτων θέρμανσης, πρόγραμμα «Ανακυκλώνω – Αλλάζω Συσκευή», «Ανακυκλώνω – Αλλάζω Θερμοσίφωνα» κ.λπ.
Σε περίπτωση που διαπιστωθεί διπλή χρηματοδότηση παρέμβασης, η συγκεκριμένη δαπάνη κρίνεται ως μη επιλέξιμη.
