Στην καρδιά του θεσσαλικού κάμπου, τη Λάρισα, τόπο διαχείμασης πολλών γενεών Σαμαριναίων, παρουσιάστηκε χθες το βιβλίο της Θεοδώρας Ταμπούκα «Ψηφίδες παράδοσης και πολιτισμού της Σαμαρίνας», σε επιμέλεια της διευθύντριας του Λαογραφικού Ιστορικού Μουσείου Λάρισας, Φανής Καλοκαιρινού.
Ο προαύλειος χώρος του Λαογραφικού γέμισε με ανθρώπους -Σαμαριναίους και μη- που συμμετείχαν στην παρουσίαση ενός πονήματος που αποτελεί παρακαταθήκη και κιβωτό διάσωσης της άυλης κληρονομιάς των Βλάχων της Σαμαρίνας και της πολιτιστικής υπόστασης του ένδοξου βλαχοχωρίου του Σμόλικα. Στην εκδήλωση παρουσίασης του βιβλίου που εκδόθηκε με χρηματοδότηση από την Περιφέρεια Θεσσαλίας από τις εκδόσεις «Ζήτρος» του Σαμαριναίου Κώστα Ζήτρου, χαιρετισμό απηύθυναν ο εκπρόσωπος της Ιεράς Μητρόπολης Λαρίσης και Τυρνάβου αρχιμανδρίτης Ανθιμος Ρατς, ο αντιπεριφερειάρχης Πολιτισμού Νίκος Λιούπας, ο αντιδήμαρχος Πολιτισμού Πάνος Σάπκας και η πρόεδρος του Συνδέσμου Σαμαριναίων Λάρισας και Περιχώρων «Η Αγία Παρασκευή» Γεωργία Αβέλα.
Με το πέρας των χαιρετισμών ακολούθησε η ομιλία της κ. Καλοκαιρινού που ανάμεσα σε άλλα σημείωσε ότι: «…Η κ. Θεοδώρα Ταμπούκα ανακάλεσε μνήμες και βιώματα, συγκέντρωσε πρωτογενές υλικό, ήθη και έθιμα της Σαμαρίνας και τραγούδια και τα συμπεριέλαβε στο πόνημά της με την επιθυμία μέσω της καταγραφής να διασωθούν και να καταστούν κοινό κτήμα.
Παραδοσιακά ακούσματα, συνήθειες και νοοτροπίες του παρελθόντος, ζωντανεύουν μέσα από τις σελίδες του βιβλίου και σε συνομιλία με πλούσιο αρχειακό φωτογραφικό υλικό καθρεφτίζουν την ιδιαίτερη φυσιογνωμία, την ιδιαίτερη πολιτισμική ταυτότητα των Βλαχόφωνων Ελλήνων της Σαμαρίνας αντανακλώντας παράλληλα τον παραδοσιακό πολιτισμό της τοπικής κοινωνίας εν γένει», ενώ εμβόλιμα κατά τη διάρκεια της ομιλίας της οι Κλεοπάτρα Οικονόμου, Σοφία Τσιουτσιούμη, Χρύσα Λούκα, Ρίτα Λούκα, Ιωάννα Λάλλα, Παρασκευή Πλιάτσικα και Ευαγγελία Αρωνιάδη τραγουδούσαν τραγούδια από τον κύκλο της ζωής.
Ο μουσικός, ερευνητής της ιστορίας και της παράδοσης Μιχάλης Μαντέλας στην ομιλία του αναφέρθηκε στα ήθη και τα έθιμα της Σαμαρίνας και στα πανηγύρια, στα τραγούδια της, και έκλεισε την ομιλία του με τους Σαμαριναίους αγωνιστές. Ανάμεσα σε άλλα σημείωσε ο κ. Μαντέλας: «Άνθρωποι ολιγαρκείς και προσγειωμένοι, απολάμβαναν τα λίγα αγαθά που τους παρείχε η ζωή. Μαθημένοι στις στερήσεις της ζωής είχαν απόθεμα ψυχής και καρτερία για οποιαδήποτε δυσκολία. Ήξεραν να απολαμβάνουν και να χαίρονται με τα λίγα, μ’ αυτά που τους παρείχε η φύση, αλλά και ο προσωπικός τους μόχθος. Γνώριζαν όμως παράλληλα να καλλιεργούν τις αρετές τους και έχοντας ως φάρο την ιστορία τους, να τιμούν και να θαυμάζουν τους αγωνιστές, αλλά κυρίως να μην ξεχνούν την καταγωγή τους».
Τον κύκλο των ομιλιών έκλεισε η Θεοδώρα Ταμπούκα, συγγραφέας του βιβλίου, που ανακοίνωσε ότι το κέρδος του βιβλίου θα πάει στον Σύνδεσμο Σαμαριναίων «Η Αγία Παρασκευή», με το κοινό να επιβραβεύει την πράξη της αυτή με το πιο θερμό του χειροκρότημα. Κλείνοντας την ομιλία της σημείωσε ότι: «Ευχή όλων μας να μη χαθεί η παράδοσή μας, τα τραγούδια μας, τα ήθη και τα έθιμά μας», ενώ δεν παρέλειψε να ευχαριστήσει «τον Σύνδεσμο Σαμαριναίων Λάρισας και Περιχώρων «Η Αγία Παρασκευή», τον περιφερειάρχη Θεσσαλίας Κώστα Αγοραστό, καθώς και τον αντιπεριφερειάρχη Πολιτισμού Νίκο Λιούπα για την ευγενική χορηγία που αποτέλεσε την οικονομική βάση στην έκδοση του βιβλίου, αλλά και τον Σαμαριναίο Κώστα Ζήτρο που ο εκδοτικός του οίκος εξέδωσε το βιβλίο.
Εν συνεχεία προβλήθηκε βίντεο με τους ομιλητές του να μιλάνε για τα βιώματά τους από το χωριό συμπληρώνοντας το παζλ που ακούει στο όνομα Σαμαρίνα. Ομιλητές στο βίντεο ήταν ο περιφερειάρχης Θεσσαλίας Κώστας Αγοραστός, ο αντιπεριφερειάρχης Πολιτισμού Νίκος Λιούπας, ο συνταξιούχος δάσκαλος Νίκος Λούκας, η πρόεδρος του Δικηγορικού Συλλόγου Λάρισας Νικολέττα Μπασδέκη, ο πρόεδρος του Κτηνοτροφικού Συλλόγου Τυρνάβου Ζήσης Παρλίτσης, ο επιχειρηματίας Ξενοφών Καντώνιας, ο Νίκος Αβέλλας, η Αναστασία Αβέλλα, η Χάιδω Αβέλλα, ο Κώστας Δημολιός, η Αγλαΐα Δημολιού, η Αναστασία Παρλίτση και η Βασιλική Γκαμπέτα.
Η εκδήλωση έκλεισε με τη Νινή Τσιουτσιούμη να τραγουδάει το μοιρολόι «Παιδιά της Σαμαρίνας», ενώ μόλις τέλειωσε ένα μικρό κορίτσι τής χάρισε ένα τριαντάφυλλο, και ακολούθως κορίτσια τραγούδησαν ένα σαμαρινιώτικο τραγούδι, δρώμενο που συμβόλιζε τη μεταλαμπάδευση της σαμαρινιώτικης φλόγας.
Στον χώρο παράλληλα λειτουργεί και έκθεση φωτογραφίας με τίτλο «Σαμαρίνα: Τόπος και άνθρωποι» από το αρχείο του Νίκου Σιούμκα.
Στην εκδήλωση που συντόνιζε η δημοσιογράφος της «Ε» Νατάσα Πολυγένη, παρευρέθηκαν η βουλευτής της ΝΔ Στέλλα Μπίζιου, η αντιδήμαρχος Λαρισαίων Ρίτα Απρίλη, ο δήμαρχος Τεμπών Γιώργος Μανώλης, ο διευθύνων σύμβουλος της «Ε» Γιώργος Μιχαλόπουλος, αιρετοί, εκπρόσωποι της Πολεμικής Αεροπορίας της Ελληνικής Αστυνομίας, φορέων και συλλόγων και πολύς κόσμος.
Θανάσης Αραμπατζής
Φωτ.: Κώστας Τσάντζος
