HomeΛΟΙΠΑ ΘΕΜΑΤΑ

Μύρισαν Χριστούγεννα: Ο στολισμός αντίδοτο στην κατάθλιψη των ημερών

Μύρισαν Χριστούγεννα: Ο στολισμός αντίδοτο στην κατάθλιψη των ημερών

Μύρισαν Χριστούγεννα και μέσα από κουτιά βγαίνουν λαμπιόνια δέντρα, γιρλάντες, χιλιάδες στολίδια που για ένα χρόνο καταχωνιασμένα σε μια γωνιά του σπιτιού περίμεναν την ώρα που θα έκαναν την επανεμφάνιση τους.

 

Ο Νοέμβρης βρίσκεται προ τέλος του και ήδη η χριστουγεννιάτικη  διακόσμηση έκανε την παρουσία της αισθητή.

Νωρίς σχολιάζεται από πολλούς, εμείς θα λέγαμε ότι η ανάγκη για λίγη μαγεία, φως, χαρά δεν εγκλωβίζεται χρονικά με την στενή έννοια του όρου.

Η διάρκεια των γιορτών στην ουσία είναι μικρή αλλά η σημασία της μεγάλη. Η θρησκεία προτάσσει την νηστεία πριν την μεγάλη αυτή γιορτή ,ως πνευματική προετοιμασία για την υποδοχή της γέννησης Η κοινωνία χρόνια τώρα στην αναζήτηση διεξόδου από την μουντή καθημερινότητα με τους δικούς της μηχανισμούς καθιέρωσε τον πρόωρο στολισμό για να προετοιμαστεί ψυχολογικά για τα Χριστούγεννα

Η διάθεση αυτή  ξεκινά από παλιά πολύ πριν και από τα ίδια τα Χριστούγεννα!

Οι πήγες αναφέρουν πως τέτοια διάθεση εμφανίζεται στην γιορτή των Saturnalia γιορτή των Ρωμαίων γύρω στον 5ο αιώνα π.Χ. Ένα έθιμο των Ρωμαίων, οι οποίοι συνήθιζαν να στέλνουν κλαδιά δέντρων μαζί με άλλα δώρα στους φίλους τους, κατά τη διάρκεια του εορτασμού της παραπάνω γιορτής .λέγεται ότι ήταν αφετηρία της χριστουγεννιάτικης διακόσμησης.

Οι πρώτοι Χριστιανοί. υιοθέτησαν το παραπάνω έθιμο ,και αυτό επιβεβαιώνεται και από ένα διάταγμα της εκκλησίας της Bracara που εκδόθηκε αργότερα και απαγόρευε στους Χριστιανούς να διακοσμούν τα σπίτια τους με κλαδιά δέντρων την ίδια εποχή με τους ειδωλολάτρες, καθώς η Saturnalia ξεκινούσε περίπου μία εβδομάδα πριν από τα Χριστούγεννα.

Στην Αγγλία λόγω έλλειψης πράσινων δένδρων στη μέση του χειμώνα ,στόλιζαν πρίνους  κισσούς , έχουμε αναφορές για τραγούδια για τα δύο φυτά από τον 15ο αιώνα , και γκι ιδιαίτερα γνωστό στους Κέλτες ιερείς τους Δρυίδες.

Οι Δρυΐδες πήραν το όνομα τους από το ιερό δέντρο των Κελτών τη Βελανιδιά (Δρυς), διακοσμούσαν τις καλύβες τους με αειθαλή δέντρα. Αυτό γινόταν  έτσι ώστε τα πνεύματα του δάσους να έχουν κατοικία στην διάρκεια του Χειμώνα.

Ο Αγιος Βονιφάτιος ,  ηγετική προσωπικότητα της αγγλοσαξονικής αποστολής στα γερμανικά τμήματα της Φραγκικής αυτοκρατορίας αντικατέστησε την βελανιδιά με το έλατο το δένδρο των Χριστουγέννων.

Για το γκι υπάρχει και ένας μύθος που το συνδέει με τον Χριστιανισμό.

Το γκι σύμφωνα με τον μύθο φύτρωσε για πρώτη φορά στις πατημασιές του Χριστού. και  συμβολίζει τα μαρτύρια του . Είναι και ο λόγος για τον οποίο το γκι λέγεται και το «αγκάθι του Χριστού» σε πολλές γλώσσες της Βόρειας Ευρώπης.

Πιθανότητα η σχέση με αυτούς τους μύθους ήταν ο λόγος που το γκι ονομάστηκε το «Αγιο Δέντρο», όπως αναφέρεται γενικότερα από τους παλιότερους συγγραφείς.

Ο Πλίνιος αναφέρει ότι αν το γκι φυτευτεί κοντά σε ένα σπίτι ή αγρόκτημα, διώχνει τα κακά πνεύματα ,  προστατεύει από τους κεραυνούς και τη μαγεία……. 

Τα λουλούδια του κάνουν το νερό να παγώνει και το ξύλο του, ο κορμός του, αν το πετάξεις σε οποιοδήποτε ζώο, ακόμα και χωρίς να το αγγίξει, έχει την ιδιότητα να κάνει τα ζώα να γυρίσουν πίσω και να ξαπλώσουν δίπλα του.

Γύρω στο 900μ.χ στην Τουρκία ένας Χριστιανός Επίσκοπος κάνει απογοητευμένος αναφορά πως τα μέλη της εκκλησίας του γιόρταζαν ,χόρευαν, στόλιζαν με στεφάνια τις πόρτες και υιοθετούσαν ειδωλολατρικούς τρόπους διακόσμησης.

Τον 6ο αι. Στις εκκλησίες άρχισε η διακόσμηση με πράσινα κλαδιά και φυσικά στολίδια για αρχή….

Ξεφυλλίζοντας εκκλησιαστικά ημερολόγια αναφέρεται ο στολισμός των εκκλησιών τον δαφνοστολισμό των εκκλησιών την παραμονή των Χριστουγέννων.

Αργότερα στο 16ο αιώνα αρχίζει η διακόσμηση με άρωμα Χριστουγέννων και στα σπίτια.

Τα κεριά μέρος της διακόσμησης ήταν για τους οικονομικά εύρωστους χωρίς να χάνει την θρησκευτική σημασία τους.

Στον 18ο αιώνα ξεκίνησε μια αντιπαράθεση ανάμεσα σε όσους θεωρούσαν ότι η χριστουγεννιάτικη διακόσμηση είναι ειδωλολατρικό κατάλοιπο και αυτούς που υποστήριζαν το αντίθετο.

Στο 19ο αιώνα ένα γερμανικό έθιμο έγινε ιδιαίτερα δημοφιλές στην Αγγλία και στην Αμερική το στόλισμα του χριστουγεννιάτικου δένδρου.

Η διακόσμηση της εποχής βασιζόταν σε κεριά και δωράκια που συνήθως ήταν σπιτικά γλυκά.

 Μέχρι το 1896, το δέντρο διακοσμείτο από τυπωμένες χριστουγεννιάτικες κάρτες που απεικόνιζαν πρίνους, γκι, εποχιακά φαγητά και καμπάνες.

Με το πέρασμα των χρόνων και την βιομηχανική επανάσταση τα στολίδια έγιναν πολλά και διάφορα

.Για αρχή μπήκαν ως decor οι κοκκινοιλαίμηδες και ο Αη Βασίλης και όταν στην δεκαετία του  1890 η διάδοση του ηλεκτρισμού ήταν γεγονός, μπήκαν στο παιχνίδι και λαμπιόνια.

Η διακόσμηση των ημερών έγινε τεχνοτροπία και έμπνευση  δημιουργίας παραμυθένιων χωριών. Η διακόσμηση είναι για όλα τα βαλάντια και κυρίως αξιοποιούμε ότι έχουμε συσσωρεύσει με τα χρόνια στα σπίτια μας.

Για όσους και όσες έχουν ταλέντο ,διάθεση και φαντασία μπορεί να κάνουν και χριστουγεννιάτικες κατασκευές μόνοι τους, με ανακυκλώσιμα υλικά και σεβασμό στο περιβάλλον.

Η ζωή χρειάζεται χρώμα ,και φως ,για το τελευταίο δεν χρειάζεται να κάνουμε τα σπίτια μας φλαμπέ όσο εντυπωσιακό και εάν είναι.

Εξάλλου η γέννηση του Χριστού στο σπήλαιο στην Βηθλεέμ και η εναπόθεση του στη φάτνη δηλώνει ταπεινότητα.

Η  εποχή και η καταναλωτική κοινωνία  δημιούργησε κραυγαλέους στολισμούς και η ματαιοδοξία του νεοπλουτισμού,

Λίγα φωτάκια που αναβοσβήνουν ανάμεσα σε πράσινες γιρλάντες είναι αρκετά για να γίνει η νύχτα μαγική…