Ο γκαιφές, καφές, καφεδάκι, καφεδούκλα παλιά ονόματα του ελληνικού καφέ που μεταξύ μας οι τούρκοι μας το άφησαν αμανάτι και το λατρέψαμε.
Θα μπορούσε καθ’ υπερβολή να μιλάμε για εποποιία του καφέ, όπως το έπιναν γενιές πριν κάνουν την εμφάνιση ο φρεντοτσίνο, καπουτσίνο, ρουμιτσίνο…
Γύρω στον 180 αιώνα στα χωριά έγινε συνήθεια καθημερινή στους καφενέδες της πλατείας, αλλά και στο σπίτι.
Δεκαετία του 50 και σε πολλά σπίτια υπήρχε το καβουρντιστήρι, σε αυτό ξερόψηναν τους κόκκους καφέ με πρόσμιξη από κόκκους καβουρντισμένους κόκκους ρεβιθιού, κριθαριού, σιταριού.
Ακόμα και στα καφεκοπτεία υπήρχε ο ο καφές από ρεβίθι ή κριθάρι που τον αγόραζαν με τον καφέ ,ακόμα όταν περνάς από τα σύγχρονα καφεκοπτεία της πόλης η μυρουδιά του φρέσκου καφέ σε ταξιδεύει και προσελκύει τους μουστερήδες…
Τον καφέ τον έψηναν στην κουζίνα και καμιά φορά στα στρόγγυλα μπακιρένια μαγκάλια ή σε καμινέτα ,αυτά με το οινόπνευμα. και το έπιναν καθισμένοι γύρω από τον σοφρά.
Η κύρια καύσιμη ύλη στη Θεσσαλία και Μακεδονία ήταν οι σβουνιές ως την κατοχή.
Φάρμακο ο καφές.
Ανακατωμένος καφές με χυμό λεμονιού ήταν ένα και ένα για τον πυρετό της βλογιάς.
Στη ιλαρά κάτω από το προσκέφαλο του αρρώστου έβαζαν κοντιοζάχαρη και στο πάτωνα έριχναν δύο χούφτες ζάχαρη για να γλυκάνουν οι κοκκινίλες.
Ένας πικρός καφές ήταν απαραίτητος για να συνέλθει κάποιος από το μεθύσι.
Όταν αιμορραγούσε μια πληγή έριχναν πάνω της καφέ για να σταματήσει το αίμα.
Οι δεισιδαιμονίες του καφέ πολλές έγιναν πηγή έμπνευσης από τις δαιμόνιες καφετζούδες και επιβιώνουν και σήμερα.
Η καφεμαντεία πλέον μπήκε στην ψηφιακή εποχή, βγάζεις το εσωτερικό του φλυτζανιού φωτογραφία και το στέλνεις με το κινητό.
Στην απέναντι γραμμή η καφετζού αφού μελετήσει τον ντελβέ σου στέλνει απόκριση με τα μελλούμενα.
Το παραπάνω είναι ξεπέτα……άλλο πράγμα το δια ζώσης διάβασμα του καφέ.
Tips για να πιάσει το φλυτζάνι.
Κανόνας πρώτος: Για να πιάσει το φλυτζάνι πρέπει να πληρώσεις αυτόν που στον λέει.
Κανόνας δεύτερος: Βράδυ ποτέ δεν λέμε το φλυτζάνι επίσης δεν πιάνει.
Κανόνας τρίτος: Ποτέ δεν λέμε ευχαριστώ στην καφετζού γιατί χάνεται η μαντική δύναμη.
Η καφετζού ερμηνεύει τα σχήματα που κάνει ο ντελβές…η επικυρωμένη ορολογία έχει μεγάλη ποικιλία.
Μεγάλο πρόσωπο/μεγάλη πόρτα/αντάμωση/ανοιχτός δρόμος/σπαθάτος άνδρας/ και πολλά άλλα ,ξεκινώντας από αυτά τα σύμβολα ώς σταθερές ξεδιπλώνεται η ανάγνωση του φλυτζανιού.
Τώρα ανάλογα με το πως τον προτιμά ο καθένας τον καφέ έχουμε:
Οι μερακλήδες το προτιμούν καϊμακλίδικο ή έστω με λιγότερο καϊμάκι ,οι θεριακλήδες προτιμούν τον σέρτικο καφέ, σε χοντρό φλυτζάνι για να κρατιέται ζεστός.
Όταν ο καφές είναι πικρός τον χαρακτηρίζουμε φαρμάκι, όταν είναι γλυκός σερμπέτι…..
Σήμερα πάντως η fast track διαδικασία του καφέ έκανε δυσεύρετό ένα καφέ όπως είναι η παραγγελία μόνο ο πικρός είναι φαρμάκι όλοι υπόλοιποι είναι νεροζούμια,ή νερομπλούκια με τάση προς το πικρό…
Ο Έλληνας είναι θεριακλής και μερακλής, πριν βάλει το καφέ στο στόμα το ξεπλένει με νερό, για τον απολαύσει και τον ντελβέ τον τρώει με το δάχτυλο.
Τον καφέ κάποιοι τον πίνουν αργά και κάποιο άλλοι γρήγορα για να ανοίξει το μάτι…..
Τώρα για το εάν σου χυθεί ο καφές σημαίνει λεφτά μάλλον για δικαιολογία του ατζαμή, για να μη χυθεί ο καφές δεν τον κοιτάς …
