Τεκές στην Ελλάδα η λέξη τεκές χρησιμοποιείται και για να περιγράψει τα χασισοποτεία, αλλά και γενικά χώρους γεμάτους με καπνό από τσιγάρο. Στα ρεμπέτικα τραγούδια γίνεται συχνή αναφορά σε τεκέδες, καταγώγια που σύχναζαν χασισοπότες .
Τεκές: Ο όρος τεκές χρησιμοποιείται κυρίως για τα καταλύματα που χρησιμοποιούσαν τα ισλαμικά τάγματα Σούφι στην επικράτεια της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Οι Σούφι ήταν σε μεγάλο βαθμό επηρεασμένοι από τον οθωμανικό πολιτισμό και συγκεκριμένα από τους Μεβλεβήδες και τους Μπεκτασήδες. Στην οθωμανική αρχιτεκτονική ο τεκές είναι ένα συγκρότημα κτηρίων το οποίο συχνά συνδεόταν με ένα τζαμί και ένα τουρμπέ (ταφικό μνημείο) και συμπεριλάμβανε και ένα σύνολο κελιών όπου φιλοξενούνταν οι δερβίσηδες . Ο όρος τεκές χρησιμοποιείται στα κτήρια που υπάρχουν Τουρκία και σε πρώην οθωμανικές περιοχές όπως την Αλβανία, Βόρεια Μακεδονία, Βοσνία και Ελλάδα.
Ενας τέτοιος Τεκές που σώζεται στις μέρες μας είναι του Χασάν Μπαμπά
Πορθμείο στον Μπαμπά της κοιλάδας των Τεμπών. Στο δεύτερο μισό του 18ου αιώνα, οι παρόχθιοι οικισμοί του Πηνειού στην κοιλάδα των Τεμπών έφτασαν σε αξιόλογη ακμή χάρη στη βιοτεχνία της κατασκευής νημάτων από βαμβάκι και της βαφής τους με ριζάρι.
Οι «μπαμπάδες» ήταν οι πνευματικοί προϊστάμενοι καί οι ανατώροι θρησκευτικοί μουσουλμάνοι. Έφεραν αυτόν τον τίτλο κατά το παράδειγμα ή κατ’ άντιγραφήν τής Χριστιανικής εκκλησίας όπου οί θρησκευτικοί αρχηγοί στη βυζαντινή εποχή ονομάζονταν πατέρες τής εκκλησίας. Ό ισχυρός βραχίων των «μπαμπάδων» (Μπεκτασσήδων) ήταν οι πνευματικοί ηγέτες στο σώμα των Γενίτσαρων. Γενίτσαροι» [= νέοι στρατιώτες] την έδωσε ό ιδρυτής του μοναχικού τάγματος Χατζή Μπεκτάς, ό όποιος «ηύλόγισε» τό πρώτο παιδομάζωμα τών Χριστιανοπαίδων τό 1366, έκ χιλίων παιδιών, έξισλαμισθέντων βιαίως.
Γι’ αυτό έκτοτε τό γενιτσαρικό σώμα έτρεφε απόλυτο σεβασμό και θρησκευτική ευλάβεια προς τους «μπαμπάδες». Οι μπαμπάδες (πατέρες) καί οι Δερβίσσηδες (= Τουρκοκαλόγηροι) με τον ερχομό τους κατέλαβαν όλες τίς βυζαντινές εκκλησίες και τις μετέτρεψαν σε Όθωμανικούς τεκέδες. Αυτό συνέβη καί ; στον τεκέ στη δυτική είσοδο τών Τεμπών. Την υπάρχουσα εκεί, σύμφωνα με την παράδοση, βυζαντινή εκκλησία τη μετέτρεψαν σε τουρκικό τεκέ, ενώ στη θέση του επισκόπου Λυκοομίου εγκαταστάθηκε ό Χασάν Μπαμπάς. “Οταν πέθανε οί ομογάλακτοι του δερβίσσαι άνήρτισαν στον οικογενειακό του τάφο, σ’ αυτό τό κτίσμα πού σώζεται έρείπιον σήμερα, τα έξης κειμήλια:
Τεκές Χασάν Μπαμπάστην: Κοιλάδα των Τεμπών, στην Ελλάδα.
Ο τεκές είναι μεγάλου μεγέθους κτιριακό συγκρότημα, σήμερα σε μεγάλο βαθμό ερειπωμένο, πλησίον του χωριού των Τεμπών Λάρισας, επί της όχθης του Ποταμού Πηνειού.Κατά την διάρκεια των βυζαντινών χρόνων, ο οικισμός του Λυκοστομίου βρισκόταν στην συγκεκριμένη τοποθεσία, αλλά ο σύγχρονος οικισμός αναπτύχθηκε περιμετρικά του τεκκέ. Έως τον 20ό αιώνα δε ήταν γνωστός ως «Μπαμπά» εκ του ιδρυτή του τεκέ, Χασάν Μπαμπά.
Μετά τον θάνατό του, ο Χασάν Μπαμπά έγινε γνωστός ως θαυματουργός, ενώ ο τεκές κατέστη τόπος προσκυνήματος για πιστούς ανά την Οθωμανική Αυτοκρατορία, ιδιαίτερα για γυναίκες οι οποίες επιθυμούσαν να τεκνοποιήσουν, καθώς και παιδιά τα οποία αδυνατούσαν να περπατήσουν. Ένα μεγάλου μεγέθους μοναστηριακό συγκρότημα των Μπεκτασήδων αναπτύχθηκε περιμετρικά του τουρμπέ (μαυσωλείου) του ιδρυτή του, συμπεριλαμβανομένου ενός τετράγωνου σχήματος τζαμιού με μιναρέ, καταλύματα για τους δερβίσηδες και τους προσκυνητές, καθώς και μεγάλου μεγέθους μαγειρεία.
Ο τεκές του Χασάν Μπαμπά στα Τέμπη της Θεσσαλίας.1923. Ελληνική Βιβλιοθήκη – Κοινωφελές Ίδρυμα Αλέξανδρος Σ. Ωνάσης
Κύρια σωζόμενη κατασκευή είναι ο τουρμπές, τετράγωνου σχήματος κατασκευή με διαστάσεις 59 μ. μάκρος και 9 μ. ύψος. Καλύπτεται από πλίνθινο θόλο, υποστηριζόμενο από οκταγωνικού σχήματος τύμπανο και επικαλυμμένο με φύλλα μόλυβδου. Αρχικώς, διέθετε προστώο καλυμμένο από τρεις μικρού μεγέθους θόλους, ωστόσο κατέρρευσε το 1930, έπειτα από την αφαίρεση των μαρμάρινων κιονόκρανων των κιόνων του. Αρχικώς, το εσωτερικό του ήταν επικαλυμμένο από κονίαμα, διακοσμημένο με επιγραφές προερχόμενες από το Κοράνι, οι οποίες έχουν τμηματικά διατηρηθεί, καθώς και φυτικά μοτίβα σε λευκό και μαύρο φόντο. Ο τουρμπές χρονολογείται στα τέλη του 14ου και στις αρχές του 15ου αιώνα, ενώ ένα τετράγωνου σχήματος παράρτημα επί της ανατολικής πλευράς του χρονολογείται στα τέλη του 17ου αιώνα.Το κτίριο των μαγειρείων επίσης σώζεται, ενώ το μεγαλύτερο μέρος της γειτονικής περιοχής έχει παραχωρηθεί στο χωριό των Τεμπών για χρήση ως κοιμητήριο, ή έχει μετατραπεί σε χωράφια.Τα ερείπια του τζαμιού, του οποίου η εμφάνιση είναι γνωστή μέσω σχετικής απεικόνισης από τον Έντουαρντ Ντόντγουελ, ευρίσκονται στα βορειοδυτικά του τουρμπέ.
Ο τεκές του Χασάν Μπαμπά στα Τέμπη της Θεσσαλίας 1834.Τέμπη. Συλλογή:Γεννάδειος Βιβλιοθήκη – Αμερικανική Σχολή Κλασικών Σπουδών στην Αθήνα
Από το 1987, ο τουρμπές τελεί υπό την αρμοδιότητα της 7ης Εφορείας Βυζαντινών Αρχαιοτήτων, σχέδια για την πλήρη αναστήλωση του μνημείου τέθηκαν σε εφαρμογή το 2009.Περιορισμένης έκτασης αναστηλωτικά έργα έχουν ξεκινήσει για την υποστήριξη της κατασκευής, ωστόσο η πρόσβαση δεν είναι ανοιχτή στο κοινό.
Πορθμείο στον Μπαμπά της κοιλάδας των Τεμπών. Στο δεύτερο μισό του 18ου αιώνα, οι παρόχθιοι οικισμοί του Πηνειού στην κοιλάδα των Τεμπών έφτασαν σε αξιόλογη ακμή χάρη στη βιοτεχνία της κατασκευής νημάτων από βαμβάκι και της βαφής τους με ριζάρι.
