Από τον Γιάννη Μήτσιου
Συχνά λέγονται και γράφονται πολλά για το περιβάλλον, τον ρόλο του, τη σημασία και την προστασία. Ας μου επιτραπεί να πω κι εγώ δυο λόγια για ένα δικό μας ποτάμι, το Μάτι Αργυροπουλίου. Το Μάτι έχει τις πηγές του στις υπώρειες της λοφοσειράς της Μελούνας και αμέσως μετά τις πηγές σχηματίζεται μία λίμνη εμβαδού περίπου 500 στρεμμάτων. Η λίμνη αυτή ονομάζεται γυαλί, περιβάλλεται από πλατάνια, ιτιές, καλαμώνες και βάλτους και από ψηλά έχει μια εντυπωσιακή εμφάνιση και μοιάζει με ένα τεράστιο σκοτεινό μάτι της πεδιάδας. Στην αρχαιότητα ονομαζόταν Ευρωπός, δηλαδή Μεγαλομάτης (ευρύς + ώψ) και ίσως αυτό να είναι μια άλλη ετυμολογία της σημερινής ονομασίας Μάτι.
Στη συνέχεια της ροής τους τα νερά της πηγής αποτελματώνονται και, κάτω από τα βρύα και τα καλάμια, αποκτούν ένα σκούρο, σχεδόν μαύρο χρώμα. Έτσι, είναι λογικό να υποστηρίζει κάποιος ότι η μετέπειτα ονομασία του Αργυροπουλίου από τους Τούρκους Καρατζόλ οφείλεται σ’ αυτό το εντυπωσιακό θέαμα. Ας σημειωθεί ότι Kara gol στα τουρκικά σημαίνει μαύρη λίμνη. Ο καλλίροος αυτός ποταμός, που συνοδεύεται από μύθους και θρύλους, εκβάλλει στον Πηνειό, σε μια θέση κοντά στη Ροδιά. Η απότομη εκροή των νερών και το γεγονός ότι τα νερά αυτά χύνονται και ενώνονται με τα βρόμικα νερά του Πηνειού δημιουργούν ποιητικά μια απορία: Πώς καταδέχεται ο αρχοντικός Ευρωπός να αναμιχθεί με τον κατώτερο και λαϊκότερο Πηνειό;
Σε μικρή απόσταση από την πηγή υπάρχει νερόμυλος, δριστέλλα (νεροτριβή) για πλύσιμο κλινοσκεπασμάτων και μαντάνι για ραφινάρισμα των υφαντών. Η συνολική κοίτη με τις όχθες της αποτελεί πηγή αισθητικής απόλαυσης και ομορφιάς και είναι προορισμός εκδρομών, τόπος εορτών κ.λπ. Εκτός αυτού είναι ένα θαυμάσιος υγροβιότοπος που φιλοξενεί μια εξαιρετική χλωρίδα με πλατάνια, λεύκες, ιτιές, καλάμια, λουλούδια κ.λπ. και ένα πλήθος από πουλιά, ψάρια, χέλια, καραβίδες, ακόμη και ενυδρίδες (βίδρες).
Το καλοκαίρι του 1992, δυστυχώς, σε μια περίοδο μεγάλης ξηρασίας, ο τότε νομάρχης Λάρισας, ο απόστρατος αξιωματικός της Αεροπορίας Εξαδάκτυλος, αποφάσισε να αδειάσει η λίμνη προκειμένου τα νερά της να χρησιμοποιηθούν για την άρδευση των βαμβακοφυτειών στην περιοχή του Χαροκόπου, κοντά στη Λάρισα. Η προσπάθεια να πεισθεί και να δεχθεί ότι ώσπου να φτάσει το νερό αυτό τόσο μακριά, το μισό θα εξατμιζόταν και το άλλο μισό θα το απορροφούσε το αυλάκι της μεταφοράς, απέτυχε. Τελικά, δεν έγινε γνωστό πόσο αυξήθηκε με το πότισμα αυτό η βαμβακοπαραγωγή. Το κακό, ωστόσο, έγινε. Μετά την αφαίρεση των νερών του ποταμού τα φυτοφάρμακα των γύρω χωραφιών και αμπελιών έφτασαν στον πυθμένα της λίμνης και της κοίτης, τον μόλυναν και κατέστρεψαν όλη την πανίδα. Αργότερα μία ομάδα από ρέκτες και φίλους του περιβάλλοντος έκαναν σοβαρές προσπάθειες να διορθώσουν το κακό. Έβαλαν γόνους ψαριών, χελιών και καραβίδας και όλοι ευχηθήκαμε να έχουν αίσια αποτελέσματα, να μην πάνε χαμένοι όλοι αυτοί οι κόποι. Δυστυχώς, όμως, ούτε οι προσπάθειες ούτε οι ευχές είχαν κάποιο θετικό αποτέλεσμα.
Φαίνεται πως μολύνθηκε από τα φυτοφάρμακα ο πυθμένας της λίμνης και της κοίτης του ποταμού. Σήμερα, όμως, που όλοι μιλάμε για την αξία και την προστασία του περιβάλλοντος αξίζει τον κόπο να δείξουμε και στη συγκεκριμένη περίπτωση κάποιο ενδιαφέρον και λίγη φροντίδα. Μήπως π.χ. μπορεί να γίνει κάποια απόξεση του πυθμένα, μήπως είναι δυνατόν να χρησιμοποιηθεί κάποια χημική ουσία ώστε να εξουδετερωθούν τα φυτοφάρμακα, μήπως μπορεί να γίνει κάτι άλλο, η επιστήμη έχει προχωρήσει αρκετά. Ας μην μας διαφεύγει πάντως ότι θα είναι μεγάλη η προσφορά. Οι ποσότητες των ψαριών, της καραβίδας και των χελιών που αλιεύονταν ήταν πολύ μεγάλες. Κάποιος, μάλιστα, Αργυροπουλίτης έκανε και εξαγωγή καραβίδας στη Γαλλία. Δικαιούται, λοιπόν, κανένας να αναρωτηθεί και να ρωτήσει μήπως οι αρμόδιες αρχές μπορούν να βοηθήσουν προς αυτή την κατεύθυνση;
Ο Γιάννης Μήτσιου είναι Φυσικός – νομικός
