Η ιστορία των Ευρωεκλογών, γράφει ο μαθητή του ΓΕΛ Τυρνάβου Νικόλαος Νάκας

Ευρωεκλογές 1981 : Οι πρώτες Ελληνικές ευρωεκλογές διεξήχθησαν την Κυριακή 18 Οκτωβρίου 1981, παράλληλα με τις βουλευτικές εκλογές. Οι υπόλοιπες εννέα χώρες που συμμετείχαν στην τότε ΕΟΚ είχαν πραγματοποιήσει τις εκλογές το 1979.

Έτσι, λοιπόν, η Ελλάδα από τον Ιανουάριο έως τον Οκτώβριο του 1981 εκπροσωπούνταν στο Ευρωκοινοβούλιο από 24 διορισμένους ευρωβουλευτές από την Βουλή. Συγκεκριμένα, οι έδρες διαμοιράστηκαν ως εξής : Νέα Δημοκρατία  14, ΠΑΣΟΚ  7, ΕΔΗΚ  1, ΚΚΕ  1, ΚΟΔΗΣΟ  1. Το εκλογικό σύστημα που εφαρμόστηκε στις ευρωεκλογές του 1981 ήταν η απλή αναλογική με την χρήση λίστας.

Οι ευρωεκλογές του 1981 αποτέλεσαν την πρώτη επαφή των ελλήνων πολιτών με την ευρωπαϊκή πραγματικότητα. Οι τελευταίοι κλήθηκαν να αναλογιστούν την συνύπαρξη του εθνικού συμφέροντος στα πλαίσια μιας κοινότητας με κοινές επιδιώξεις. Η αποχή των πρώτων ευροεκλογών <<άγγιξε>> το 18,5%.

Τα κόμματα που κατέλαβαν τις 24 έδρες στις ευρωεκλογές του Οκτωβρίου του 1981 ήταν:

1. Πανελλήνιο Σοσιαλιστικό Κίνημα (ΠΑΣΟΚ) 40,12% και 10 έδρες.

2. Νέα Δημοκρατία (ΝΔ) 31,34% και 8 έδρες.

3. Κομμουνιστικό Κόμμα Ελλάδας (ΚΚΕ) 12,84% και3 έδρες.

4. ΚΚΕ Εσωτερικού (ΚΚΕεσ.) 5,29% και1 έδρα.

5. ΚΟΔΗΣΟ/ΚΑΕ 4,25% και 1 έδρα.

6. Κόμμα Προοδευτικών (ΚΠ) 1,95% και 1 έδρα.

Ευρωεκλογές 1984 : Οι δεύτερες Ελληνικές ευρωεκλογές πραγματοποιήθηκαν την Κυριακή 17 Ιουνίου 1984 , για πρώτη φορά, ταυτόχρονα στην Ελλάδα και τα υπόλοιπα εννέα κράτη-μέλη. Αν και στην Δανία και το Ηνωμένο Βασίλειο είχαν διεξαχθεί τρεις μέρες νωρίτερα, τα αποτελέσματά τους ανακοινώθηκαν την Κυριακή στις 17. Το εκλογικό σύστημα παρέμεινε η απλή αναλογική με την χρήση λίστας.

Στις συγκεκριμένες ευρωεκλογές, είναι χαρακτηριστική η επικράτηση του δικομματισμού και της έντονης πολιτικής αντιπαράθεσης. Το 1984, για πρώτη φορά υιοθετούνται ειδικές διευκολύνσεις για Έλληνες που την ημέρα των εκλογών βρίσκονται σε κάποια άλλη χώρα της ΕΟΚ, ωστέ να μην στερηθούν το εκλογικό τους δικαίωμα.

Τον Ιούνιο του 1984 στο ευρωκοινοβούλιο εκπροσωπούνται:

1. Πανελλήνιο Σοσιαλιστικό Κίνημα (ΠΑΣΟΚ) με ποσοστό 41,59% και 10 έδρες.

2. Νέα Δημοκρατία (ΝΔ) με ποσοστό 38,04% και 9 έδρες.

3. Κομμουνιστικό Κόμμα Ελλάδας (ΚΚΕ) με ποσοστό 11,64% και 3 έδρες.

4. ΚΚΕ Εσωτερικού (ΚΚΕεσ.) με 3,41% και 1 έδρα.

5. ΕΠΕΝ με 2,29% και 1 έδρα.

Ευρωεκλογές 1989 : Οι ευρωεκλογές της 18ης Ιουνίου 1989 είναι οι πρώτες ευρωεκλογές στις οποίες επικρατεί ένα κλίμα αποδεκτικότητας για την ιδέα της ευρωπαϊκής ενοποίησης και συνδέονται με την αισιόδοξη στάση της κοινής γνώμης για τα οφέλη που μπορεί να αποκομίσει η χώρα από την συμμετοχή της στην ΕΟΚ. Επίσης, αποτέλεσαν τις δεύτερες διπλές εκλογές, καθώς συνέπεσαν με τις βουλευτικές εκλογές της χώρας. Ο διπλός χαρακτήρας των εκλογών και ορισμένες συγκλονιστικές αποκαλύψεις τοποθετούν τις ευρωεκλογές σε δεύτερη μοίρα.

Παρ’ όλα αυτά, διατηρείται το εκλογικό σύστημα της απλής αναλογικής με την διαδικασία της λίστας και οι έδρες στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο κατανέμονται ως εξής :

1. Νέα Δημοκρατία (ΝΔ) με ποσοστό 40,44% και 10.

2. Πανελλήνιο Σοσιαλιστικό Κίνημα (ΠΑΣΟΚ) με 35,94% και 9 έδρες.

3. Συνασπισμός της Αριστεράς και της Προόδου (ΣΥΝ) με ποσοστό 14,30% και 4 έδρες.

4. Δημοκρατική Ανανέωση (ΔΗΑΝΑ) με 1,36% και 1 έδρα.

Ευρωεκλογές 1994 : Οι ευρωεκλογές της 12ης Ιουνίου 1994 ήταν οι τέταρτες ευρωεκλογές που έλαβαν χώρα στην Ελλάδα και ταυτόχρονα στα υπόλοιπα έντεκα, πλέον, κράτη-μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης, σύμφωνα με την Συνθήκη του Μάαστριχτ. Η αύξηση του πληθυσμού που παρατηρήθηκε απ’ την απογραφή του 1991 <<προσέφερε>> στην Ελλάδα μία επιπλέον θέση στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ( 25 πλέον έδρες).

Αν και από τις προηγούμενες ευρωεκλογές μεσολάβησαν αρκετές πολιτικές ανακατατάξεις και αλλαγές, το εκλογικό σύστημα ήταν όμοιο με των προηγούμενων εκλογών, δηλαδή η απλή αναλογική. Παράλληλα, εφαρμόστηκε το όριο του 3% και μια ειδική ρύθμιση για τους ετεροδημότες. Η αποχή έφτασε σε επίπεδα της τάξεως του 22,14%.

Με τις ευρωεκλογές της 12ης Ιουνίου 1994 στο ευρωπαϊκό κοινοβούλιο εκπροσωπούνται:

1. Πανελλήνιο Σοσιαλιστικό Κίνημα (ΠΑΣΟΚ) με ποσοστό 37,60% και 10 έδρες.

2. Νέα Δημοκρατία (ΝΔ) με 32,63% και 9 έδρες.

3. Πολιτική Άνοιξη (ΠΟΛΑΝ) με 8,67% και 2 έδρες.

4. Κομμουνιστικό Κόμμα Ελλάδας (ΚΚΕ) με 6,29% και 2 έδρες.

5. Συνασπισμός της Αριστεράς και της Προόδου (ΣΥΝ) με 6,26% και 2 έδρες.

Ευρωεκλογές 1999 : Οι ευρωεκλογές της  13ης Ιουνίου 1999 λαμβάνουν χώρα έπειτα από διάφορες εξελίξεις κατά τα προηγούμενα έτη και την υπογραφή συνθηκών, όπως εκείνης του Άμστερνταμ.

Οι ευρωεκλογές εκείνου του έτους επέφεραν αλλαγές στην ελληνική-ευρωπαϊκή πραγματικότητα. Και στην προκειμένη εκλογική αναμέτρηση οι  ευρωεκλογές διεξάγονται ταυτόχρονα σε όλα τα κράτη-μέλη της ΄Ενωσης. Τέλος, διατηρείται το ισχύον εκλογικό σύστημα της απλής αναλογικής και το ελάχιστο ποσοστό του 3%. Δυστυχώς, είναι φανερή η αυξητική πορεία της αποχής που <<ακουμπά>> ,σχεδόν, το 30%.

Με τις ευρωεκλογές της 13ης Ιουνίου 1999 στο ευρωπαϊκό κοινοβούλιο εκπροσωπούνται:

1. Νέα Δημοκρατία με ποσοστό 35,98% και 9 έδρες.

2. ΠΑΣΟΚ με ποσοστό 32,92% και 9 έδρες.

3. ΚΚΕ με ποσοστό 8,67% και 3 έδρες.

4. ΔΗΚΚΙ με ποσοστό 6,85% και 2 έδρες.

5. Συνασπισμός με ποσοστό 5,17% και 2 έδρες.

Ευρωεκλογές 2004 : Την Κυριακή στις 13 Ιουνίου 2004 οι Ευρωπαίοι πολίτες καλούνται στις κάλπες σε καθένα από τα ,τότε, 24 κράτη-μέλη. Ορισμένα γεγονότα που αφορούν την παγκόσμια ειρήνη που προηγήθηκαν των ευρωεκλογών, αλλά και οι πρόσφατες βουλευτικές εκλογές ,στην χώρα μας , έχουν επιβάλλει ένα υποτονικό κλίμα. Κατ΄αυτόν τον τρόπο τα επικρατέστερα θέματα στην λαϊκή συνείδηση είναι οι Ολυμπιακοί Αγώνες και ,φυσικά, η οικονομία.

Όσον αφορά, το μοτίβο διεξαγωγής των εκλογών δεν παρατηρείται καμία αλλαγή μιας και διατηρείται η απλή αναλογική και το όριο του 3%. Το μοναδικό που διέφερε με 5 χρόνια πριν ήταν ο αριθμός των θέσεων στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, αφού μειώθηκαν κατά μία ( 24 πλέον). Δυσάρεστο ήταν το διογκωμένο ποσοστό της αποχής καθώς ανερχόταν σε 36,78%.

Τα κόμματα εκπροσωπήθηκαν στο Ευρωκοινοβούλιο ως εξής:

1. Νέα Δημοκρατία με ποσοστό 43,03% και 11 έδρες.

2. ΠΑΣΟΚ με ποσοστό 34,01% και 8 έδρες.

3. ΚΚΕ με ποσοστό 9,48% και 3 έδρες.

4. Συνασπισμός με ποσοστό 4,16% και 1 έδρα.

5. ΛΑΟΣ με ποσοστό 4,12% και 1 έδρα.

Ευρωεκλογές 2009 : Οι ευρωεκλογές της 7ης Ιουνίου 2009 ακολουθούν μια δυσσοίωνη περίοδο για την ελληνική οικονομία, η οποία είχε προκαλέσει την δυσπιστία του λαού αλλά και την τριετή επιτήρηση από την Ευρωπαϊκή Ένωση.

Οι συγκεκριμένες ευρωεκλογές διέθεταν, όπως και οι προηγούμενες, το εκλογικό σύστημα της απλής αναλογικής με την διαδικασία της λίστας και το κατώτατο όριο του 3%. Όπως συνέβη και στις ευρωεκλογές του 2004, υπήρξε μείωση των θέσεων εκπροσώπησης στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, μείωση που ίσχυε στα περισσότερα κράτη-μέλη της  Ένωσης. Όμως, ο πραγματικός <<νικητής>>  των ευρωεκλογών του 2009 ήταν η αποχή, η οποία έσπασε ρεκόρ <<αγγίζοντας>> το 47,4%.

Με τις ευρωεκλογές της 7ης Ιουνίου του 2009, εκπροσωπούνται στο ευρωπαϊκό κοινοβούλιο:

1. ΠΑΣΟΚ με ποσοστό 36,64% και 8 έδρες.

2. Νέα Δημοκρατία με ποσοστό 32,29% και 8 έδρες.

3. ΚΚΕ με ποσοστό 8,35% και 2 έδρες.

4. ΛΑΟΣ με ποσοστό 7,15% και 2 έδρες.

5. ΣΥΡΙΖΑ με ποσοστό 4,70% και 1 έδρα.

6. ΟΙΚΟΛΟΓΟΙ ΠΡΑΣΙΝΟΙ με ποσοστό 3,49% και 1 έδρα.

Ευρωεκλογές 2014 : Οι ευρωεκλογές του 2014 διεξήχθησαν στην χώρα μας στις 25 Μαΐου 2014. Το εκλογικό σύστημα εξακολουθούσε να είναι η απλή αναλογική, αλλά για πρώτη φορά οι ψηφοφόροι είχαν την ευκαιρία να επιλέξουν τους βουλευτές που επιθυμούσαν με την χρήση σταυρού, αντί για λίστα.

Ακόμη μία διαφοροποίηση υπήρξε , και πάλι, στον αριθμό των ευρωβουλευτών που δικαιούταν να εκλέξει η Ελλάδα, ο οποίος μειώθηκε κατά 1 και έφτασε τους 21 ευρωβουλευτές. Τελικά, εάν και η αποχή μειώθηκε σε σύγκριση με τις προηγούμενες ευρωεκλογές, συνέχισε να παραμένει σε πολύ υψηλά επίπεδα της τάξεως του 40%.

Στις ευρωεκλογές του Μαΐου του 2014:

1. Ο ΣΥΡΙΖΑ έλαβε ποσοστό 26,57% και 6 έδρες.

2. Η Ν.Δ. έλαβε ποσοστό 22,72% και 5 έδρες.

3. Η ΧΡΥΣΗ ΑΥΓΗ έλαβε ποσοστό 9,39% και 3 έδρες.

4. Η ΕΛΙΑ έλαβε ποσοστό 8,02% και 2 έδρες.

5. Το ΠΟΤΑΜΙ έλαβε ποσοστό 6,60% και 2 έδρες.

6. Το Κ.Κ.Ε. έλαβε ποσοστό 6,11% και 2 έδρες.

7. Οι Ανεξάρτητοι Έλληνες έλαβαν ποσοστό 3,46% και 1 έδρα.

Ευρωεκλογές 2019 : Η τελευταία φορά που οι ευρωπαίοι πολίτες κλήθηκαν στις κάλπες ήταν στις  26  Μαΐου 2019. Επίσης, κάλπες για τους Έλληνες του εξωτερικού τοποθετήθηκαν σε Βρυξέλλες, Λονδίνο και άλλες ευρωπαϊκές πρωτεύουσες.

Παρατηρήθηκε σταθερότητα στο εκλογικό σύστημα, το οποίο δεν διαφοροποιήθηκε από την απλή αναλογική και την επιλογή βουλευτών με την διαδικασία του σταυρού. Η Ελλάδα είχε ,και πάλι, το δικαίωμα εκλογής 21 αντιπροσώπων.

Έτσι, τα αποτελέσματα των ευρωεκλογών της 26ης  Μαΐου 2019 έδειξαν πως τα κόμματα εκπροσωπούνται ως εξής:

1. Νέα Δημοκρατία με ποσοστό 33,12% και 8 έδρες.

2. ΣΥΡΙΖΑ με ποσοστό 23,75% και 6 έδρες.

3. Κίνημα Αλλαγής με ποσοστό 7,72% και 2 έδρες.

4. Κ.Κ.Ε. με ποσοστό 5,35% και 2 έδρες.

5. Χρυσή Αυγή με ποσοστό 4,87% και 2 έδρες.

6. Ελληνική Λύση με ποσοστό 4,18% και 1 έδρα.

Τα δεδομένα και οι πληροφορίες, που χρησιμοποιήθηκαν, αντλήθηκαν από τον ηλεκτρονικό τύπο.