Τον Ιούλιο έλαβε χώρα μια δράση εθελοντισμού. Διοργανωτές ο Πολιτιστικός Σύλλογος Δένδρων, ο Δήμος Τυρνάβου, η Εφορεία Αρχαιοτήτων Λάρισας με την υποστήριξη του «Let’s do it Greece», των Προσκόπων Αμπελώνα και του Συλλόγου Φίλων Διαχρονικού Μουσείου Λάρισας διοργανώνουν καθαρισμό του αρχαιολογικού χώρου της Άργισσας.
Η Άργισσα ήταν μια από τις πρώτες πόλεις που οργανώθηκαν και κατοικήθηκαν. Από την πόλη αυτή δανείστηκε το όνομα ¨Η Άργισσα” ο τοπικός Σύλλογος.
Πολλοί τον αρχαιολογικό χώρο, δεν τον γνωρίζουν. Ας ξεφυλλίσουμε της σελίδες της Ιστορίας για να μάθουμε.
Η Άργισσα λοιπόν βρίσκεται στη βόρεια όχθη του Πηνειού, 5,5 χλμ. περ. Δ-ΒΔ της σύγχρονης πόλης της Λάρισας. Ο αρχαιολογικός χώρος περιλαμβάνει λόφο (μαγούλα) ύψους 9μ., μήκους 400μ. και πλάτους 100μ., ο οποίος διαμορφώθηκε από την συνεχή κατοίκησή του κατά τους προϊστορικούς χρόνους, και την αρχαία πόλη Άργισσα ή Άργουρα, διάσπαρτα κατάλοιπα της οποίας εκτείνονται κυρίως βόρεια και ανατολικά της προϊστορικής μαγούλας.
Η προϊστορική μαγούλα βρισκόταν τόσο κοντά στον Πηνειό που ένα τμήμα της έχει διαβρωθεί και καταστραφεί από τη ροή του ποταμού. Για πρώτη φορά μία πολύ μικρής κλίμακας ανασκαφή στη θέση πραγματοποιήθηκε το 1908 από τον Χ. Τσούντα. Ωστόσο, αρκετά χρόνια αργότερα, το Γερμανικό Αρχαιολογικό Ινστιτούτο, με επικεφαλής τον καθηγητή Βλαντιμίρ Μιλόιζιτς (V. Milojcic) πραγματοποίησε πιο συστηματική ανασκαφική έρευνα της θέσης.
Ήταν η εποχή (1953-1958) που η ίδια γερμανική αποστολή διενήργησε ανασκαφές και σε άλλους γειτονικούς προϊστορικούς οικισμούς, στη μαγούλα Οτζάκι (κοντά στα σημερινά Δένδρα) και στη μαγούλα Αράπη (κοντά στη σημερινή Γιάννουλη) και, λίγα χρόνια αργότερα (1966), στη μαγούλα Αγία Σοφία, κοντά στο σημερινό ομώνυμο οικισμό.
Η ανασκαφική τομή των Γερμανών στη μαγούλα της Άργισσας είχε μήκος 30μ., πλάτος 8μ. και έφθασε σε βάθος 9μ. Τα πιο πρώιμα στρώματα ανθρώπινης παρουσίας που εντοπίστηκαν στη θέση χρονολογούνται στη Μέση Παλαιολιθική περίοδο και περιλάμβαναν λίθινα εργαλεία κατασκευασμένα με την λεγόμενη τεχνική Λεβαλουά, καθώς επίσης και απολιθωμένα οστά ζώων.
Με βάση τα ανασκαφικά δεδομένα η κατοίκηση της θέσης, ίσως με κάποια διαστήματα διακοπής κατά τους νεολιθικούς χρόνους και παχιές επιχώσεις της Πρώιμης και Μέσης Εποχής του Χαλκού, φθάνει έως και τη Ρωμαϊκή περίοδο. Αξίζει να σημειωθεί ότι η μαγούλα της Άργισσας ήταν μία από τις λίγες θέσεις, όπου εντοπίστηκαν τα πιο πρώιμα στρώματα νεολιθικής κατοίκησης της λεγόμενης ακεραμικής νεολιθικής περιόδου. Ωστόσο, πιο πρόσφατη εξέταση των ανασκαφικών δεδομένων, ανατρέπει την άποψη αυτή.
Ήδη από το τέλος της Εποχής του Χαλκού, από τους μυκηναϊκούς χρόνους, η εγκατάσταση απλώθηκε σταδιακά και στο πεδινό τμήμα βόρεια της μαγούλας. Η πόλη ήταν αρκετά σημαντική, καθώς αναφέρεται από τον Όμηρο στον κατάλογο των νηών (πλοίων) που απέστειλαν οι ελληνικές πόλεις στην Τροία ως ανήκουσα στο βασίλειο του Πολυποίτη. Αργότερα, η προϊστορική μαγούλα αποτέλεσε την ακρόπολη της αρχαίας πόλης των ιστορικών χρόνων που ανήκε στην Πελασγιώτιδα.
Οι Γερμανοί ανασκαφείς υπέθεσαν την ύπαρξη ναού των Κλασικών χρόνων επάνω στην ακρόπολη, ενώ στον πεδινό χώρο ανατολικά αυτής τοποθέτησαν την αγορά. Η αρχαία Άργισσα οχυρώθηκε ίσως δύο φορές, μία στα Αρχαϊκά–Κλασικά χρόνια και μία στην Ελληνιστική περίοδο.
Επτά τύμβοι στη θέση «Πέντε Μαγούλες», περίπου 2 χλμ. ανατολικά της ακρόπολης, που παραμένουν ανεξερεύνητοι, πιθανότατα ανήκουν στην επικράτεια της αρχαίας πόλης της Άργισσας και σχετίζονται με το ανατολικό νεκροταφείο της που εκτείνεται στην ίδια περιοχή.
Παιδής Αθανάσιος Περιφερειακός Σύμβουλος Θεσσαλίας
πρ. Αντιπεριφερειάρχης Τουρισμού Πολιτισμού Είναι επιβεβλημένο να αναφερθούμε στα Δένδρα ,ένα χωριό ανάμεσα σε Λάρισα και Τύρναβου.
Θα ήταν ατόπημα να μην αναφερθούμε και στα χωριά ,όπου κοντά του απλώνεται η αρχαία πόλη.
Σε απόσταση 2 και 4 χλμ. Από το χωριό μας βρίσκονται τα χωριά Αγία Σοφία και Πλατανούλια Οι κάτοικοι του χωριού μας έχουν την δυνατότητα μετακίνησης τους προς Λάρισα και Τύρναβο με λεωφορεία του υπεραστικού ΚΤΕΛ Λάρισας, τα οποία διέρχονται μέσα από το χωριό, αλλά και έξω από αυτό σε απόσταση 700 μ. όπου και διέρχεται ο κεντρικός δρόμος, που συνδέει τις δύο πόλεις Λάρισα και Τύρναβο.
Η κύρια απασχόληση των κατοίκων είναι οι αγροτικές εργασίες και ελάχιστοι είναι αυτοί που απασχολούνται σε άλλες εργασίες στην γύρω περιοχή.Την περίοδο της Τουρκοκρατίας σύμφωνα με στοιχεία τα οποία έμαθα από συγχωριανούς μου, συζητώντας μαζί τους, στην περιοχή μας υπήρχαν δύο οικισμοί.
Ο ένας οικισμός με την ονομασία «ΝΤΟΥΡΣΑΝΑΔΕΣ» βρισκόταν σε απόσταση 200 περίπου μέτρων απ’όπου κατοικεί σήμερα η οικογένεια του συγχωριανού μας Σπύρου Τασιούλα και κατοικούσανε εκεί περίπου 25 ελληνικές οικογένειες κάτω από την επίβλεψη ενός «Μπέη» (τούρκος άρχοντας)., αυτή τη στιγμή δε γνωρίζουμε το όνομά του, ο οποίος τους απασχολούσε στα κτήματά του χωρίς φυσικά να αμείβονται σύμφωνα με όσα προσέφεραν αλλά ίσα-ίσα για να ζουν.
Ενδεικτικά θα αναφέρω μερικά ονόματα οικογενειών που ζούσαν εκείνη την περίοδο σ’αυτόν τον οικισμό. Κονδυλόπουλος, Γεννιτσεφτσής, Παπαμανώλης, Τασιούλας, Μπαντραλέξης, Γιολδάσης. Απόγονοι αυτών των οικογενειών ζούνε και σήμερα στο χωριό μας.
Στον άλλο οικισμό με την ονομασία Δένδρα που βρισκόταν όπου είναι και σήμερα το χωριό και συγκεκριμένα στο σημείο όπου βρίσκεται το λεγόμενο «κονάκι», έμεναν περίπου 15 ελληνικές οικογένειες, που κι αυτές δουλεύανε στα κτήματα ενός άλλου Μπέη κάτω από τις ίδιες συνθήκες με αυτές εκείνων του άλλου οικισμού «Ντουρσανάδες».
Ενδεικτικά θα αναφέρω και εδώ μερικά ονόματα οικογενειών που ζούσανε σ’αυτόν τον οικισμό. Καραγκούνος, Σαμαράς, Νταφούλης, Τζάρτζας. Απόγονοι και αυτών των οικογενειών ζουν και σήμερα στο χωριό μας.Οι ελληνικές οικογένειες την περίοδο εκείνη εκκλησιαζόταν στην εκκλησία του Αγίου Αθανασίου που βρισκόταν δίπλα από την πλατεία του σημερινού μας χωριού. Η εκκλησία αυτή και σύμφωνα με τους αρχαιολόγους θεωρούνταν μεταβυζαντινή και υπήρχε μέχρι περίπου 8 χρόνια πριν όταν λόγω παλαιότητας κατέρρευσε το μεγαλύτερο τμήμα της.
Στο σημείο αυτό σήμερα υπάρχει ένα εκκλησάκι.Μετά την Τουρκοκρατία και όταν το 1912 οι «μπέηδες» έφυγαν από την περιοχή μας, πούλησαν τα κτήματα τους σε Έλληνες. Στη συνέχεια όμως το ελληνικό κράτος και η κυβέρνηση Βενιζέλου απαλλοτρίωσε αυτά τα κτήματα και μοίρασε σε κάθε ενήλικο από 150 στρ. γη για εκμετάλλευση και από έναν αυλαγά (οικόπεδο), στη σημερινή θέση του χωριού.
Τότε όλες οι οικογένειες του οικισμού «Ντουρσανάδες» μετακινήθηκαν και δημιουργήθηκε το σημερινό χωριό Δένδρα, το οποίο άρχισε σιγά σιγά να αναπτύσσεται.
Η ιστορία των Δένδρων
Γεώργιος Ντόνας Απόσπασμα από το περιοδικό του συλλόγου (Τεύχος 1, Χρόνος 1ος, ΙΟΥΛΙΟΣ 19
Οι κάτοικοι των Δένδρων έλαβαν μέρος εις όλους τους Εθνικούς αγώνας. Επολέμησαν κατά των Τούρκων, κατά των Βουλγάρων, εις τους πολέμμους του 1912-1922-1940. Έπεσαν ηρωϊκώς μαχόμενοι υπέρ πατρίδος 7 άτομα. Ηρώον των ηρωϊκώς πεσόντων δεν υπάρχει (το 1959).
Η εκκλησία
Η εκκλησία του χωριού εκτίσθη το έτος 1780, είναι παλαιά Βθζαντινή Εκκλησία και είναι 2 μέτρα εντός της γης. (Αναφέρεται στην παλαιά εκκλησία μεταβυζαντινή είναι ακριβής χαρακτηρισμός και σήμερα δε σώζεται αφού κατεδαφίστηκε από μηχάνημα που διέθεσε η εκκλησιαστική επιτροπή).
Η εσωτερική διακόσμησις της εκκλησίας πενιχρά, εις τους τοίχους είναι ζωγραφισμένες εικόνες Αγίων, αίτινες εκ της πολυκαιρίας έχουν ξεθωριάσει. Έχει ολίγας συνηθισμένας κανδήλας, αφιερώματα των κατοίκων. Η εκκλησία είναι του Αγίου Αθανασίου όσης εορτάζει την 18η Ιανουαρίου.
Νοτίως του χωριού Δένδρων ευρίσκεται εν εξωκκλήσιον του Αγίου Αντωνίο. Τούτο εκτίσθη το έτος 1800 και επισκευάσθη το έτος 1939. Ιερουργούν εις αυτό δύο φορές το έτος, την 1η Σεπτεμβρίου όπου γίνεται και πανήγυρις και την 17η Ιανουαρίου. Από αισθητικής απόψεως είναι γραφικώτατο, έχει αρκετών περίβολον του οποίου πλαισιώνουν ολίγα γέρικα πλατάνια και πολλάκις αι κατοίκοι καταφεύγουν εκέι για να απολάυσουν των ωραιοτάτην θέαν των.
Περιφορά Αγ. Αθανασίου Αγ. Αντωνίου
Το σχολείο
Κατά τους χρόνους της δουλείας το Σχολείον ήτο πενιχρότατον, καθ’ ότι ως τοιούτον διετίθετο εις αχυρν, συμφώνως των μαρτυριών ενός κατοίκου του κ. Αντωνίου Μπέλιου.
Εντός αυτού συνεκεντρώνοντο υπό του ιερέως τουτόπου οι μαθηταί όπου εδιδάσκοντο γραφήν και ανάγνωσιν και ανεπτύσετο ο προς την ελευθερίαν πόθος. Μετά ως το έτος 1931 ως διδακτήριον εχρησιμοποιείτο εν πλινθόχτιστον οίκημα κείμενον εντός του προαυλίου της εκκλησίας διατεθέν υπό του τότε τσιφλικούχου κ.Αντωνίου Χριστομάνου. Υπό τον πρώτον διδακτήριον των τότε κολλιγίων.
Το ανωτέρο πλινθόκτιστον οίκημα σώζεται ακόμη (1959) και χρησιμοποιείται ώς σχολική αποθήκη.Έτος ιδρύσεως Σχολείου 1881.
COMMENTS