Στις 2 Απριλίου 2025, ο Πρόεδρος των Ηνωμένων Πολιτειών, Ντόναλντ Τραμπ, ανακοίνωσε την επιβολή ενός γενικού δασμού 10% σε όλες τις εισαγωγές, με πρόσθετους “ανταποδοτικούς” δασμούς για χώρες με τις οποίες οι ΗΠΑ έχουν σημαντικά εμπορικά ελλείμματα. Η Ευρωπαϊκή Ένωση, στην οποία ανήκει και η Ελλάδα, υπόκειται σε επιπλέον δασμό 20% . Αν και οι άμεσες επιπτώσεις για την Ελλάδα θεωρούνται περιορισμένες, αναμένεται ότι η συνολική οικονομία της ευρωζώνης θα επηρεαστεί αρνητικά, με πιθανή μείωση του ρυθμού ανάπτυξης κατά 0,3% έως 0,4%
Οι ελληνικές εξαγωγές αγαθών προς τις ΗΠΑ αυξήθηκαν το 2024 κατά 13,9% σε σχέση με το προηγούμενο έτος, ανερχόμενες σε 2,4 δισ. ευρώ, αντιστοιχώντας στο 4,9% των συνολικών εξαγωγών της χώρας μας.
Οι ΗΠΑ είναι ο 5ος εξαγωγικός μας προορισμός μετά από Ιταλία, Βουλγαρία, Γερμανία, Κύπρο.
Τα 30 κορυφαία προϊόντα που εξάγει η Ελλάδα στις ΗΠΑ:
- Λάδια από πετρέλαιο ή από ασφαλτούχα ορυκτά, άλλα από τα ακατέργαστα λάδια.
- Λαχανικά παρασκευασμένα ή διατηρημένα αλλιώς παρά με ξίδι ή οξικό οξύ, όχι κατεψυγμένα.
- Τσιμέντα υδραυλικά.
- Καρποί και φρούτα και άλλα βρώσιμα μέρη φυτών, αλλιώς παρασκευασμένα ή διατηρημένα, με ή χωρίς προσθήκη ζάχαρης ή άλλων γλυκαντικών ή αλκοόλης.
- Ελαιόλαδο και τα κλάσματά του, έστω και εξευγενισμένα, αλλά όχι χημικώς μετασχηματισμένα.
- Πλάκες, ταινίες και φύλλα από αργίλιο, με πάχος που υπερβαίνει τα 0,2 mm.
- Τυριά και πηγμένο γάλα για τυρί
- Στρόβιλοι δι’ αντιδράσεως, συσκευές προώθησης διά στροβίλου και άλλοι στρόβιλοι δι’ αερίου.
- Οπτάνθρακας (κοκ) από πετρέλαιο, άσφαλτος από πετρέλαιο και άλλα υπολείμματα των λαδιών πετρελαίου ή των ασφαλτούχων ορυκτών.
- Παρασκευάσματα διατροφής.
- Ηλεκτρικοί συσσωρευτές.
- Ψάρια νωπά ή διατηρημένα με απλή ψύξη.
- Πέτρες κατάλληλες για λάξευση ή για την οικοδομική.
- Παρασκευάσματα για μαλλιά.
- Προϊόντα αρτοποιίας, ζαχαροπλαστικής ή μπισκοτοποιίας.
- Φύλλα και ταινίες, λεπτά, από αργίλιο.
- Λαχανικά, καρποί και φρούτα και άλλα βρώσιμα μέρη φυτών, παρασκευασμένα ή διατηρημένα με ξίδι ή οξικό οξύ.
- Σωλήνες κάθε είδους από χαλκό.
- Κρασιά από νωπά σταφύλια, στα οποία περιλαμβάνονται και τα εμπλουτισμένα με αλκοόλη κρασιά.
- Συσκευές και διατάξεις για τη διακοπή, κατανομή, προστασία, διακλάδωση, συναρμογή ή σύνδεση των ηλεκτρικών κυκλωμάτων.
- Θαλαμηγοί (γιοτ) και άλλα πλοία και πλοιάρια αναψυχής ή αθλητισμού. Πλοία με κουπιά και κανό.
- Φάρμακα.
- Κοσμήματα.
Στο υπουργείο Ανάπτυξης γίνονται πολλά τηλέφωνα από εξαγωγείς κρασιού και ελαιολάδου. Ο όγκος τους δεν είναι μεγάλος (η αξία των εξαγωγών τους ήταν 16,9 εκατ. ευρώ και 75,5 εκατ. ευρώ, αντιστοίχως), αλλά συνδέονται με θέσεις εργασίας που κινδυνεύουν.
Μητσοτάκης: Η ελληνική οικονομία με σχέδιο και υπευθυνότητα θα αντεπεξέλθει
Ο πρωθυπουργός από την Κοζάνη αναφέρθηκε στους δασμούς Τραμπ.
«Εμείς ως χώρα είμαστε πάντα υπέρμαχοι του ελεύθερου εμπορίου και πιστεύουμε και πιστεύω ακράδαντα ότι αυτός ο εμπορικός πόλεμος ο οποίος ξεκινά, τελικά δεν θα ωφελήσει κανέναν. Θα βλάψει τους πάντες. Και ελπίζω και εύχομαι σύντομα να μπορέσουμε να οδηγηθούμε σε μία αποκλιμάκωση αυτών των προστατευτικών πρακτικών.
Η Ελλάδα θα παίξει πρωταγωνιστικό ρόλο μέσα στην Ευρωπαϊκή Ένωση, διότι εκεί θα συνδιαμορφωθούν οι αποφάσεις τις οποίες θα λάβουμε για τον τρόπο με τον οποίο θα αντιδράσουμε σε αυτή την πρωτοφανή ιστορικά απόφαση την οποία πήραν οι ΗΠΑ.
Σε κάθε περίπτωση θέλω να σας διαβεβαιώσω ότι η ελληνική οικονομία, με σχέδιο, με υπευθυνότητα, θα μπορέσει να αντεπεξέλθει σε αυτές τις δύσκολες προκλήσεις», ανέφερε μεταξύ άλλων ο πρωθυπουργός.
Λιαργκόβας: Η Ελλάδα δεν θα έχει ιδιαίτερα αισθητές άμεσες επιπτώσεις
«Η Ελλάδα, άμεσες επιπτώσεις δεν θα έχει ιδιαίτερα αισθητές, με την έννοια ότι μόνο ένα 5% των εξαγωγών της πηγαίνει προς τις ΗΠΑ. Κάποιοι κλάδοι βέβαια που είχαν βρει αγορές στην Αμερική θα χτυπηθούν. Ας πούμε, τα κρασιά που κάναμε εξαγωγές στην Αμερική, εκεί θα είναι ένα πρόβλημα. Αλλά οι επιπτώσεις συνολικά στην οικονομία μας, στο ΑΕΠ μας, έχουν γίνει διάφορες εκτιμήσεις δεν αναμένεται να είναι πάνω από 0 κόμμα κάτι. Κάτω από το 0,5. Η ελληνική οικονομία δεν έχει λόγο να φοβάται άμεσα, βραχυχρόνια» ανέφερε ο καθηγητής Οικονομικών στο Πανεπιστήμιο Πελοποννήσου και Πρόεδρος του ΚΕΠΕ Παναγιώτης Λιαργκόβας.
Οι τρίτες χώρες θα σώσουν το «παιχνίδι» των ελληνικών εξαγωγών
Για τον εμπορικό πόλεμο που κήρυξε ο Τραμπ μίλησε στην εκπομπή «Συνδέσεις» ο πρόεδρος του Πανελλήνιου Συνδέσμου Εξαγωγέων, Αλκιβιάδης Καλαμπόκης.
«Ήταν μια βραδιά αναμονής, η οποία έφερε ανάμεικτα συναισθήματα. Πλέον, γνωρίζουμε ποιο είναι το τοπίο» σημείωσε, σχολιάζοντας ότι η επιβολή 25% δασμών στην αυτοκινητοβιομηχανία και 20% οριζόντια στην Ευρωπαϊκή Ένωση δεν επιτρέπει την απαλοιφή δασμών σε κάποια προϊόντα, όπως ήλπιζαν οι Έλληνες εξαγωγείς.
Ωστόσο, όπως είπε, «οι τρίτες χώρες είναι αυτές που θα σώσουν το παιχνίδι των ελληνικών εξαγωγών και του ελλείμματος που έχουμε διαχρονικά».
Αναλύοντας τις ανακοινώσεις του Ντόναλντ Τραμπ για την επιβολή δασμών σε ευρωπαϊκά προϊόντα και το πώς αναμένει να αντιδράσει η Ευρώπη, ο Αλκιβιάδης Καλαμπόκης τόνισε:
«Βλέπουμε κάποιες χώρες να υποστηρίζουν επιθετικές πολιτικές απέναντι στον Τραμπ, ενώ άλλες προτείνουν συγκράτηση ώστε να αποφευχθούν περαιτέρω επιπλοκές. Το τοπίο είναι αβέβαιο και αναμένουμε τις επόμενες κινήσεις, είτε αυτές αφορούν αντίμετρα είτε διαπραγματεύσεις για άρση κάποιων δασμών».
Την ίδια ώρα εξήγησε ότι όσον αφορά στη χώρα μας, οι Ηνωμένες Πολιτείες είναι ο πέμπτος μεγαλύτερος εισαγωγέας ελληνικών προϊόντων, με τις εξαγωγές να αγγίζουν τα 2,4 δισεκατομμύρια ευρώ και το εμπορικό πλεόνασμα να ανέρχεται σε 240 εκατομμύρια ευρώ.
«Το 30% των ελληνικών εξαγωγών προς τις ΗΠΑ αφορά αγροδιατροφικά προϊόντα, το 23% πετρελαιοειδή και το 41% βιομηχανικά προϊόντα. Ιδιαίτερα, το ελληνικό κρασί, οι ελιές και τα ροδάκινα έχουν καταφέρει να εδραιωθούν στην αμερικανική αγορά» είπε, τονίζοντας παράλληλα ότι «πολλά προϊόντα μας είναι θυμικά και εγείρουν, αν θέλετε, το όνειρο του Αμερικανού καταναλωτή».
Ο κ. Καλαμπόκης αναφέρθηκε, επίσης, στον ρόλο της ελληνικής κοινότητας, τονίζοντας ότι είναι ο κύριος αγοραστής κυρίως καταναλωτικών προϊόντων.
«Η Ομογένεια, με τη λογική του συναισθήματος, δεν θα σταματήσει να αγοράζει ελληνικά προϊόντα» είπε, προσθέτοντας ότι, δυστυχώς, οι Έλληνες εξαγωγείς δεν έχουν καταφέρει ακόμη να διεισδύσουν σε μεγάλες αλυσίδες λιανικής, γεγονός που περιορίζει την ανάπτυξη των εξαγωγών.
Oι Έλληνες είναι πολυμήχανοι και δραστήριοι
Όσον αφορά το κόστος των δασμών, ο πρόεδρος του Πανελλήνιου Συνδέσμου Εξαγωγέων σχολίασε πως «οι νέοι δασμοί θα επιφέρουν αυξήσεις τιμών».
Οι Έλληνες εξαγωγείς, τους οποίους χαρακτήρισε πολυμήχανους και δραστήριους, εκτίμησε ότι πιθανόν θα μειώσουν το περιθώριο κέρδους τους για να διατηρήσουν την ανταγωνιστικότητα των προϊόντων. Παράλληλα, τόνισε ότι «η ισοτιμία ευρώ-δολαρίου δεν είναι τόσο αρνητική όσο στο παρελθόν, γεγονός που μπορεί να μετριάσει τις απώλειες».
Αναφερόμενος επίσης στην ευρύτερη εικόνα του ελληνικού εξαγωγικού τομέα, σχολίασε: «Παρά τις προκλήσεις, οι ελληνικές εξαγωγές έχουν παρουσιάσει αύξηση σχεδόν 10%, ακόμη και χωρίς τα πετρελαιοειδή. Αυτό αποδεικνύει τη δυναμική του τομέα, που συνεχίζει να αναπτύσσεται, ακόμα και όταν οι τιμές, όπως του ελαιολάδου, πέφτουν».
Ο κ. Καλαμπόκης αναφέρθηκε στο ελληνικό γιαούρτι, που κατακτά την αμερικανική αγορά, καθώς και στο κρασί, κάνοντας ιδιαίτερη μνεία στα κρασιά Σαντορίνης που, όπως είπε, παρότι είναι τα ακριβότερα, «είναι ένα μέσο κοινωνικοποίησης και ένα μέσο διαφήμισης των ελληνικών προϊόντων».
Μιλώντας για τον κλάδο του, είπε ότι οι Έλληνες εξαγωγείς απέδειξαν ότι μπορούν να αντεπεξέλθουν στις προκλήσεις, αλλά απαιτούνται περαιτέρω ενέργειες για να διασφαλιστεί η ανάπτυξη του ελληνικού brand διεθνώς, υπογραμμίζοντας την ανάγκη για κρατική υποστήριξη ως προς την εξωστρέφεια των ελληνικών επιχειρήσεων.
Και κατέληξε λέγοντας: «Να είναι πιο ουσιαστική η ενίσχυση των Ελλήνων εξαγωγέων, που απέδειξαν όλα αυτά τα χρόνια ότι μπόρεσαν να τα καταφέρουν και έστριψαν τη ματιά τους από το εσωτερικό εμπόριο και το μετέτρεψαν σε εξαγωγές».
