Η 18η Μαΐου έχει καθιερωθεί από το 1977 από το Διεθνές Συμβούλιο Μουσείων (ICOM) ως Διεθνής Ημέρα Μουσείων, με σκοπό την ανάδειξη της συμβολής των μουσείων στη σύγχρονη κοινωνία. Για το 2025, το κεντρικό θέμα του εορτασμού είναι η Άυλη Πολιτιστική Κληρονομιά, δηλαδή οι ζωντανές παραδόσεις, οι γνώσεις, τα έθιμα και οι πρακτικές που μεταδίδονται προφορικά και βιωματικά από γενιά σε γενιά.
Ο ρόλος των μουσείων στη διατήρηση της άυλης πολιτιστικής κληρονομιάς
Τα μουσεία, ως ζωντανοί φορείς μνήμης και πολιτισμού, έχουν σήμερα έναν διευρυμένο ρόλο: να προστατεύουν, να τεκμηριώνουν και να αναδεικνύουν όχι μόνο τα υλικά κατάλοιπα του παρελθόντος, αλλά και τη ζώσα πολιτιστική κληρονομιά. Στο σύγχρονο, διαρκώς μεταβαλλόμενο παγκόσμιο περιβάλλον, όπου κυριαρχούν η τεχνολογική πρόοδος, οι κοινωνικές αλλαγές και οι περιβαλλοντικές προκλήσεις, η ανάγκη για διατήρηση της πολιτιστικής ταυτότητας των τοπικών κοινοτήτων είναι επιτακτική.
Η Μεσοχώρα ως φορέας ζωντανής παράδοσης
Στη Μεσοχώρα, η άυλη πολιτιστική κληρονομιά είναι παρούσα σε πολλές εκφάνσεις της τοπικής ζωής:
- Στις παραδοσιακές γιορτές και έθιμα, όπως το τριήμερο πανηγύρι του Δεκαπενταύγουστου και το τοπικό έθιμο με το πιπέρι, το πανηγύρι του Αϊ Λια,
- Στην παραδοσιακή μουσική και τους χορούς,
- Στις χειροτεχνικές τεχνικές και τα εργόχειρα, όπως παρουσιάζονται στην έκθεση «Ο Πολιτισμός της Μεσοχώρας 100 χρόνια πριν»,
- Και στις τοπικές περιβαλλοντικές γνώσεις για το φυσικό περιβάλλον, που αποτελούν αναπόσπαστο μέρος της πολιτιστικής ταυτότητας της περιοχής.
Η δράση του Συνδέσμου Κατακλυζομένων Μεσοχώρας “Ο ΑΧΕΛΩΟΣ”
Από την ίδρυσή του, ο Σύνδεσμος Κατακλυζομένων Μεσοχώρας υπερασπίζεται την ιδέα ότι η φύση και ο πολιτισμός είναι αλληλένδετες δυνάμεις. Η προστασία και ανάδειξη της πολιτιστικής, ιστορικής και φυσικής κληρονομιάς της Μεσοχώρας και του Αχελώου αποτελεί πυλώνα των δράσεών του και στρατηγικό στόχο για τη βιώσιμη ανάπτυξη της περιοχής.
Πρόταση για το Μουσείο Μεσοχώρας Φυσικής & Πολιτιστικής Ιστορίας – Κληρονομιάς
Στο πλαίσιο της επικαιροποίησης της Στρατηγικής Ολοκληρωμένης Χωρικής Επένδυσης (ΟΧΕ) – Διαδρομή Πολιτισμού & Τουρισμού Θεσσαλίας, ο Σύνδεσμος έχει καταθέσει πρόταση στην Περιφέρεια Θεσσαλίας για τη δημιουργία Μουσείου Μεσοχώρας Φυσικής & Πολιτιστικής Ιστορίας – Νέος Δορυφόρος Μεσοχώρα – Αχελώος (Δήμος Πύλης).
Πρόκειται για ένα μουσείο σύγχρονων προδιαγραφών, που:
- Θα φιλοξενεί πολύτιμα εκθέματα και κειμήλια της περιοχής,
- Θα αξιοποιεί τη σύγχρονη τεχνολογία για διαδραστική και εικονική περιήγηση,
- Θα προσφέρει στους επισκέπτες μια πολυαισθητηριακή εμπειρία γνωριμίας με τη φύση, την ιστορία και την άυλη πολιτιστική κληρονομιά της Μεσοχώρας, του Αχελώου και της Πίνδου.
Μήνυμα για το μέλλον
Σε μια εποχή όπου οι παραδοσιακές μορφές ζωής απειλούνται από την ομογενοποίηση και την αδιαφορία, ο αγώνας για τη διάσωση της άυλης κληρονομιάς αποκτά ιδιαίτερη σημασία. Η UNESCO υπογραμμίζει πως η άυλη πολιτιστική κληρονομιά είναι φορέας πολιτιστικής ποικιλομορφίας, κοινοτικής συνοχής και ιστορικής συνέχειας.
Ο Σύνδεσμος Κατακλυζομένων Μεσοχώρας θα συνεχίσει να:
- Διεκδικεί τη διάσωση της Μεσοχώρας και του Αχελώου,
- Αγωνίζεται για τη δικαίωση των κατοίκων,
- Προστατεύει και αναδεικνύει τον φυσικό και πολιτιστικό πλούτο της περιοχής.
Η Διεθνής Ημέρα Μουσείων 2025 είναι μια ευκαιρία να υπενθυμίσουμε ότι η πολιτιστική κληρονομιά δεν είναι μόνο μνημεία και αντικείμενα, αλλά και οι ίδιοι οι άνθρωποι, οι πρακτικές τους, η συλλογική μνήμη και οι αξίες τους.
https://skmacheloos.gr/international_museum_day_diethnis_imera_mouseion_/
